turkish

10 sinif dil ve anlatim 1 donem 1 yazili

Okuma Süresi:4 Dakika, 40 Saniye

A) ANLATIM BOZUKLUĞU

1. Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarının nedenini ve cümlenin doğru biçimini tablodaki uygun yerlere yazınız. (2.10:20 Puan)

Anlatımı Bozuk Cümleler Anlatım Bozukluğunun Nedeni Cümlenin Doğru Biçimi

Bu sınıfta aşağı yukarı tam otuz öğrenci

var. Birbiriyle çelişen kelimelerin birlikte kullanılması. Bu sınıfta aşağı yukarı otuz öğrenci var. Bu sınıfta tam otuz öğrenci var.

Babam benden çok küçük kardeşimi

seviyor. Kelimenin yanlış yerde kullanılması Babam küçük kardeşimi benden çok seviyor.

Yiyecek bir lokma ekmeğimiz hatta

yemeğimiz bile kalmamıştı Düşünce ve mantık hatası Yiyecek yemeğimiz hatta bir lokma ekmeğimiz bile kalmamıştı

Buna ne senin ne de onun aklı erer. Tamlama yanlışlığı Buna ne senin aklın ne de onun aklı erer.

Ayakkabıcı Ali’yi çağırdı. Noktalama hatası Ayakkabıcı, Ali’yi çağırdı.

Raflardaki eski kitaplar bir kenara

ayrılarak onları depoya taşıdı Çatı uyuşmazlığı Raflardaki eski kitapları bir kenara ayırarak onları depoya taşıdı

Koyun eti ancak genç ve hasta olmayan

kişilerce yenmelidir. Yardımcı fiil eksikliği Koyun eti ancak genç olan ve hasta olmayan kişilerce yenmelidir.

Yetki ve görev kavramları arasındaki

ayrıcalığı anlamalısınız. Kelimelerin yanlış anlamda kullanılması Yetki ve görev kavramları arasındaki ayrımı anlamalısınız.

Yazılıda önümde oturan çocuk, eğilerek

arkadaşının kulağına alçak sesle bir

şeyler fısıldıyordu. Gereksiz kelime kullanımı Yazılıda önümde oturan çocuk, eğilerek arkadaşının kulağına bir şeyler fısıldıyordu.

Hayallerim gerçekleştiler. Özne-yüklem uyumsuzluğu Hayallerim gerçekleşti.

B) KLASİK SORULAR

” Bu küçük yerleşim merkezindeki tüm caddeler, merkezinde hükümet konağının bulunduğu meydana çıkıyordu. Hükümet konağı en azından yüz yıllık bir taş yapı idi. Onun tam karşısında, hükümet konağına göre çok yeni sayılabilecek belediye binası yer alıyordu. Belediye binası ile Şehir Parkı birbirine bitişikti. Parkın içinde, yaz – kış yeşilliğini koruyan elliye yakın büyük çam ağacı vardı. İlçedeki iki bankanın reklam amaçlı koyduğu banklar bu ağaçların altında duruyordu…” 2. Yukarıdaki parça, açıklama yapmak için mi yoksa izlenim kazandırmak için mi yazılmıştır? Neden? (2.5:10p.)

Bu parçada öznel olarak nitelendirilecek hiçbir ayrıntı yok. Anlatımda kesin, objektif bilgilere yer verilmiş. Anlatılanların kişiye göre değişen bir yanı yok. Açıklayıcı betimleme örneğidir.

3. Aşağıdaki tablonun izlenimsel (öznel) betimlemesini yapınız (15p.)

Y3. Öğrenci gördüğü manzarayı kendi bakış açısı ile anlatacak. Kuracağı öznel cümlelerle duygularının ve hay

yal gücünün ön plana çıktığı bir paragraf oluşturacak. Anlatılanlarda kendine özgü ayrıntılara yer verilecek.

Kavgacı bir genç varmış. Babası onu bir gün bir tahta perdenin önüne götürmüş.”Arkadaşlarınla kavga ettiğin zaman, bu tahta perdeye bir çivi çak.”demiş. Genç, birinci günde tahtaya otuz yedi tane çivi çakmış. Sonraki günlerde kendi kendini kontrol etmeye çalışmış ve her geçen gün aha az çivi çakmış. Nihayet bir gün hiç çivi çakmamış. Babasına gidip hiç çivi çakmadığını söylemiş. Babası onu yeniden tahta perdenin önüne götürmüş. Gence: “ Bugünden başlayarak kavga etmediğin her gün için bir çivi sök.” demiş. Günler sonra çocuk babasına bütün çivileri söktüğünü söylemiş. Babası ona “Aferin! Ama tahta perdeye dikkatli bak.” demiş. “Artık birçok delik var ve bu tahta perde hiçbir zaman geçmişteki gibi sağlam olmayacak.”

“Arkadaşlarla kavga edildiği zaman kötü sözler söylenir. Her kötü kelime bir iz bırakır. Arkadaşların seni affedebilir ama bu iz daima kalır.”

4.Yukarıdaki metinde “gönderici, alıcı, ileti, dönütü ve bağlamı” tespit ederek karşılarına yazınız. (15p.)

Gönderici: Baba İleti: İnsanlarla kavga edip, onların kalbini kırmamak gerektiği. Kalp kırmak kötü bir şeydir.

Alıcı : Oğul Dönüt : İnsanlarla kavga etmemeliyiz. Kavgadan sonra barışılabilir ama bunların izi kalır. Bağlam: Herhangi kapalı bir mekân.

C) BOŞLUK DOLDURMA SORULARI

5. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelimeleri yazınız (1.10:10p.)

a) “Öğretici metinlerde açıklama ve tartışma anlatım türleri ağırlıklı olarak kullanılır.”

b) “Gerçeklik-öğretici” kavramları makale türünde görülür.” (Masal, hikâye, roman, deneme, makale vb. )

c) “Kurmaca metinlerde güzellik amaçlanır.”

d) “Kurmaca metinlerde öyküleyici ve betimleyici anlatım türleri ağırlıklı kullanılır.”

e) Başlık, bir metnin en sınırlanmış halidir

f) Kişinin iç dünyasını anlatan betimlemelere ruhsal portre denir.

g) Başkasından öğrenilenleri, duyulanları ifade etmek için kullanılan anlatıma dolaylı anlatım denir.

h) Anlatımda kaynaklara başvurulmuş olması anlatımı en çok inandırıcılık yönüyle etkiler.

ı) Bir betimlemenin en önemli kaynağı gözlem tekniğidir.

j)Münazaranın diğer tartışma türlerinden ayrılan en önemli yanı bir yarışma olması dır.

D) DOĞRU-YANLIŞ SORULARI

6. Aşağıdaki ifadelerin sonuna doğru ise (D), yanlış ise (Y) yazınız. (1.10:10p.)

[D] Metinlerde ele alınan konunun niteliklerinden biri de ilginç olmasıdır.

[Y] Sanatçının kendi ifade tarzına, duyuş, düşünüşteki farklılığına ana düşünce adı verilir.

[D] “Maddenin üç hali vardır.” Cümlesi bilimsel bir metindir.

[D] “Mersin Akdeniz Bölgesi’nin en güzel şehridir” cümlesi öznel bir anlatıma sahiptir.

[Y] Metinin anlatımında duraklamaya yol açacak hiçbir unsura yer verilmemesine açıklık denir.

[Y] Açıklayıcı yazılarda kelimelerin mecaz anlamda kullanılmasına özen gösterilir.

[D] Öğretici metinler açıklama, aydınlatma, bilgi verme amacıyla yazılır.

[Y] Açık bir anlatımda edebi sanatlara yer verilir.

[D] Kanıtlayıcı anlatımlarda kesin ve açık yargılara dikkat edilir.

[D] Öğretici anlatımda dil göndergesellik işlevi ile kullanılır.

E) EŞLEŞTİRME

7. Aralarında anlam ve ilişki bulunan (aşağıdaki kutucuklardaki) ifadeleri birer çizgiyle eşleştiriniz.(2.5:10p)

8. Aşağıdaki cümleleri “doğrudan, dolaylı, nesnel, öznel, soyut ve somut anlatım” açısından değerlendiriniz ve cümlelerin karşısındaki seçeneklerden hangisi doğru ise onu ayraç içine alınız. (2.5:10p) Örnek (Nesnel ) – Öznel) (Somut – (Soyut)

(Nesnel – ( Öznel) Ahmet Haşim’in “Sonbahar” şiirindeki kişileştirme de çok ilgi çekicidir.

(Nesnel) – Öznel) Romanda anlatılanlar Kurtuluş Savaşı yıllarında geçiyor.

(Dolaylı –(Doğrudan)Ünlü bir eleştirmen: “ Önyargılı olmayan okuyucuyu iyice meraka düşürdüğüm zaman işim bitmiş olur, görevimi yerine getirmiş olurum.”der.

(Dolaylı) -Doğrudan)Oscar Hilde’ye göre, heykeltıraş mermerde düşünürmüş.

(Somut) – Soyut) Zekâ nar, ayva, portakal gibi geç olgunlaşan bir sonbahar meyvesidir.

1.soru 2.Soru 3.Soru 4.Soru 5.Soru 6.Soru 7.Soru 8.Soru 9.Soru 10.Soru

20 puan 10 puan 15 puan 15 puan 10 puan 10 puan 10 puan 10 pu

Happy
Happy
0
Sad
Sad
0
Excited
Excited
0
Sleepy
Sleepy
0
Angry
Angry
0
Surprise
Surprise
0

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Bir Cevap Yazın