12.SINIFLAR I. DÖNEM I. ORTAK YAZILI SINAVI
1. Bilgi doğrusu ile mantık doğrusu arasındaki farkı ortaya koyarak ikisine birer örnek veriniz.
2. Aşağıda verilen örnekleri akıl ilkelerine göre belirtiniz.
*Bir paranın yazı veya tura gelmesi. (………..…..……………) *Gazoz, gazoz olmayan değildir. (…….……….………..…)
*Filozof filozoftur.(……………..…………) *İşsizliğin olduğu yerlerde büyük şehirlere göç olur. (………………..………)
*Fenerbahçe iyi oynarsa şampiyon olur. (………..…..……………) *Ya istiklal ya ölüm. (………….………………)
*Bir önerme hem doğrudur hem yanlıştır diyemeyiz. (……………………….…) *Lacivert laciverttir. (….….………………)
*Kazanmak ya da kaybetmek, (…………………………) *Bir insan hem kadın hem erkek olamaz. (………………….……)
3. Mantığın en çok kullandığı akıl yürütme yöntemi nedir? Açıklayarak örnek veriniz.
4. Kavram ve terim arasındaki ilişkiyi açıklayarak örnek veriniz.
5. Sadece neliği olan kavramlara (´) işareti koyunuz.(Üç tanesini işaretleyiniz.)
¨Pinokyo( ) ¨Mars( ) ¨Denizkızı( ) ¨Kare( ) ¨Mehmet( ) ¨Dinozor( )
6. 6. Varlık
Cismi olmayan Cismi olan
h Cansız Canlı
Duygusuz(Bitki) Duygulu(Hayvan)
Çiçek Ağaç
¯
Gül
¯
Beyaz gül
a) “Gül” kavramının içlemini gösteriniz. b) Tabloya göre hem cins hem de tür olan kavramları gösteriniz.
7. Aşağıda verilen örneklerin kavramlar arası ilişkiye göre hangi sınıfa girdiğini gösteriniz.
Kimi çocuklar yaramazdır. Her çalan hırsızdır. Hiçbir evli bekâr değildir. Tüm narlar meyvedir.
Kimi yaramazlar çocuktur. Her hırsız çalandır. Hiçbir bekâr evli değildir. Bazı meyveler nardır.
(…………..……………) (………………………) (………………………) (…………………………)
8. Aşağıda verilen kavram örneklerinin ne tür kavram olduklarını gösteriniz.
¨Pis – Sevgisiz ¨Orman – Ağaç ¨Kent – Iğdır
(……………..-…………….) (……………..-…………….) (……………..-…………….)
¨Beyaz – Camsı ¨Hiçbir kız – Kimi kızlar
(……………..-…………….) (……………..-…………….)
9. a) Aşağıda verilen parçanın terim sayısı kaçtır yazınız ve altını çiziniz.
Bir araba fabrikasını ele aldığımızda her bir kısım bir işçi, bir teknisyen tarafından yapılmaktadır. Böyle bir işbölümünde araba kısımların ortak ürünüdür. Emek, sermaye ve doğa üretimi sağlayan öğelerdendir.(………..)
b) Aşağıdaki kavramlardan hangilerinin tanımı yapılamaz? 4 tanesini işaretleyiniz(´)
*Metropol( ) *Karamsarlık( ) *Asal sayı( ) *Tanrı( ) *Çokluk( ) *Basınç( ) *Dokunmak( )
10. Aşağıdaki ifadelerin (D) veya (Y) olduğunu belirtiniz.
— Aristoteles mantığın bulucusudur.
— “Olmak veya olmamak” sözü çelişmezlik ilkesine örnektir.
— Özelden özele olan akıl yürütme biçimi analojidir.
— Bazı kavramların zihinde tasarımı yoktur.
— Havlamak ve ağ örmek özgülüğe örnektir.
Not: Her sorunun tam ve doğru cevabı 10 puandır.
B GRUBU CEVAP ANAHTARI
C-1) Bilgi Doğrusu: İfade edilen yargıların gerçeğe uygunluğudur. Önermelerin içeriğiyle ilgilidir. Deney ve gözlemle ortaya
konulur. (2,5puan) Örnek: Tebeşir beyazdır. (2,5puan)
Mantık doğrusu: Önermelere dayanarak sonuç çıkarmaktır. Önermelerin biçimiyle ilgilidir. Akıl ve mantık ilkeleriyle ortaya konulur(2,5puan). Örnek: Hiçbir insan taş değildir.(2,5puan)
2. Aşağıda verilen örnekleri akıl ilkelerine göre belirtiniz.(Her madde 1puan)
*Bir paranın yazı veya tura gelmesi. (3.halin imkansızlığı) *Gazoz, gazoz olmayan değildir. (Çelişmezlik)
*Filozof filozoftur.(Özdeşlik) *İşsizliğin olduğu yerlerde büyük şehirlere göç olur. (Yeter-sebep)
*Fenerbahçe iyi oynarsa şampiyon olur. (Yeter-sebep) *Ya istiklal ya ölüm. (3.halin imkansızlığı)
*Bir önerme hem doğrudur hem yanlıştır diyemeyiz. (Çelişmezlik) *Lacivert laciverttir. (Özdeşlik)
*Kazanmak ya da kaybetmek, (3.halin imkansızlığı) *Bir insan hem kadın hem erkek olamaz. (Çelişmezlik)
C-3) Mantığın en çok kullandığı yöntem formel bilimlerin kullandığı tümdengelim yöntemidir. Tümdengelim, genelden özele bütünden parçaya ulaşma biçimindeki akıl yürütme biçimidir. ( 5puan )
Örnek: Bütün insanlar ölümlüdür.
Ali bir insandır. (5puan)
O halde Ali de ölümlüdür
C-4) Kavram, olay ve nesnelerin zihinde oluşan tasarımlarıdır. Kavramların dil ile ifade edilmesi terim adını alır. Kavram tasarımları terim ise kavramı gösterir. Terim bir veya birden çok sözcükten oluşabilir.(5puan) Örneğin insan, ağaç, kitap v.b. kavram iken bunların dil ile ifade edilmesi terimdir. (5puan)
C-5) Sadece neliği olan kavramlar: (her madde 3,5puan) Pinokyo – Denizkızı – Kare
C-6) a) Gül kavramının içlemi: Çiçek – Duygusuz(Bitki) – Canlı – Cismi olan – Varlık (Her madde 1puan)
b) Tabloya göre hem cins hem tür olan kavramlar: Cismi olan – Canlı – Duygusuz(Bitki) – Çiçek – Gül (Her madde 1puan)
C-7) Aşağıda verilen örneklerin kavramlar arası ilişkiye göre hangi sınıfa girdiğini gösteriniz.
Kimi çocuklar yaramazdır. Her çalan hırsızdır. Hiçbir evli bekâr değildir. Tüm narlar meyvedir.
Kimi yaramazlar çocuktur. Her hırsız çalandır. Hiçbir bekâr evli değildir. Bazı meyveler nardır.
( Eksik Girişimlik ) (2,5puan) ( Eşitlik ) (2,5puan) (Ayrıklık) (2,5puan) (Tam Girişimlik) (2,5puan)
C-8) Aşağıda verilen kavram örneklerinin ne tür kavram olduklarını gösteriniz. ( Her madde 2puan)
¨Pis – Sevgisiz ¨Orman – Ağaç ¨Kent – Iğdır
( Olumlu – Olumsuz ) ( Kollektif – Distribütif ) ( Genel – Tekil )
¨Beyaz – Camsı ¨Hiçbir kız – Kimi kızlar
( Somut – Soyut ) ( Tümel – Tikel )
9. a) Aşağıda verilen parçanın terim sayısı kaçtır yazınız ve altını çiziniz.
Bir araba fabrikasını ele aldığımızda her bir kısım bir işçi, bir teknisyen tarafından yapılmaktadır. Böyle bir işbölümünde araba kısımların ortak ürünüdür. Emek, sermaye ve doğa üretimi sağlayan öğelerdendir. ( 10 ) (5puan)
b) Aşağıdaki kavramlardan hangilerinin tanımı yapılamaz? İşaretleyiniz(´) ( Her madde 1,5puan)
*Metropol( ) *Karamsarlık(´ ) *Asal sayı( ) *Tanrı(´ ) *Çokluk(´ ) *Basınç( ) *Dokunmak(´ )
10. Aşağıdaki ifadelerin (D) veya (Y) olduğunu belirtiniz. ( Her madde 2puan)
— Aristoteles mantığın bulucusudur( Y )
— “Olmak veya olmamak” sözü çelişmezlik ilkesine örnektir. ( Y )
— Özelden özele olan akıl yürütme biçimi analojidir. ( D )
— Bazı kavramların zihinde tasarımı yoktur. ( Y )
— Havlamak ve ağ örmek özgülüğe örnektir.( D )
0
0
Average Rating