Religion

4 Sinif Din Kulturu Ahlak Bilgisi Ozet Konu Anlatimi

Okuma Süresi:11 Dakika, 27 Saniye

1.ÜNİTE : DİN VE AHLAK

ALLAH(C.C) : Tek, eşi, benzeri, zıddı, ortağı olmayan, başlangıcı ve sonu olmayan, yaratılmamış yaratıcı demektir.

CELLE CELALÜHU(C.C) : Allah’ın ismi anıldığında saygı ve hürmetimizin göstergesi olarak O’nun büyüklüğünü yüceltmek için söylenir. “Senin Şanın Ne Yücedir” demektir

PEYGAMBER: Allah’ın (C.C) dinini insanlara ulaştıran, elçi.

DİN: Allah(C.C) tarafından peygamberleri aracılığıyla insanlara mutlu olmaları için gönderdiği ilahi kanunlar, sözler, emirler, buyruklardır. Dinin amacı insanları hem bu dünyada hem de öteki dünyada (ahirette) mutlu etmektir.

DİNİMİZİ ÖĞRENMENİN ÖNEMİ: Yemek yemek, su içmek nasıl bir ihtiyaç ise; dinimizi öğrenmek de ihtiyaçtır. Çünkü din bize yol gösterendir, insanlara, doğaya, hayvanlara karşı sorumluluklarımızı bize öğretir. Sevgiyi, saygıyı, hoş görüyü, ahlakı, güzelliği, iyiliği, helal ve haramı, doğruluğu dinimiz sayesinde öğrenir ve uygularız. Bunları yapabilmek için de dinimizi doğru öğrenmemiz gerekir. Dinimizi en doğru şekilde; Kur-an’ı Kerim’den, hadislerden, peygamberimizin söz ve davranışlarından, din âlimlerinden ve dini ilim ve ders anlatan kitaplardan öğrenebiliriz.

AHLAK: İnsanların manevi değer ve davranışlarına ahlak denir. Güzel ahlak ise, insanın yaratılışından gelen doğru, iyi ve güzel davranışlardır. Dinimizin asıl amacı da insanları güzel ahlak sahibi yapmaktır. Hz. Muhammed (S.A.S) bir hadisinde “Ben güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim” diyerek güzel ahlakın önemini belirtmiştir. Doğruluk, dürüstlük, sevgi, kardeşli, şefkat, merhamet, gibi duygular güzel ahlakın göstergesidir.

Ünite 2: TEMİZ OLALIM

Dinim Temiz Olmamı İstiyor

Bedenimizi, giysilerimizi, yaşadığımız çevreyi kirlerden arındırmaya temizlik denir. Temizlik denince aklımıza dış temizlik gelmemelidir. Bedenin, giysilerimizin, çevrenin temizliği kadar kalbimizin temiz olması da önemlidir. Kalbimizi kötü duygu ve düşüncelerden arındırırsak kalbimizi temizlemiş oluruz.

Bedenimiz ve çevrenin temizliğine maddi temizlik, kalbimizin temizliğine manevi temizlik denir.

Beden Temizliği: Dişleri fırçalamak, saçları taramak, banyo yapmak vb.

Çevre Temizliği: Sokakları, okulumuzu, sınıfımızı temiz tutmak gibi.

Manevi Temizlik : Dürüst olmak, sözünde durmak, insanları kıskanmamak, bencil olmamak

Dinimiz, temizliğe büyük önem vermiştir. Çünkü temizlik hem sağlık hem de ibadet açısından çok önemlidir. Bu sebeple birçok ibadetten önce temiz olmak gereklidir. Namaz kılacak kişinin önce abdest alması gerekir. Abdest sırasında eller, yüz, ayaklar gibi sıklıkla kirlenebilecek yerler yıkanır. Ayrıca namaz kılınacak yerin ve namaz sırasında giyilecek olan kıyafetlerin de temiz olması gerekir.

Güzel Söz Söyleyelim

Güzel davranışların en önemlilerinden bir tanesi güzel söz söylemektir. İnsanlar güzel sözlerden hoşlanırlar ve bu sözleri söyleyen kişilere karşı olumlu düşünceler geliştirirler. Atalarımızın dediği gibi “Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.”

Bir şey isteyeceğimizde: “Lütfen.”

Bir yardım karşılığında: “Teşekkür ederim.”

Hitaplarımızda: sen yerine siz demeliyiz

Ailemize karşı da kibar ve anlayışlı olmalıyız. Onları incitecek sözlerden ve davranışlardan kaçınmalıyız.

İnsanlara karşı kaba ve kırıcı sözler kullanmamalıyız. Gereksiz tartışmalara girmemeliyiz.

Konuşurken ses tonumuzu ayarlamalı, yüksek ses tonu kullanmaktan kaçınmalıyız.

Günlük Konuşmalarımızda Dine İlişkin İfadeler

Maşallah: “Allah’ın dilediği olur.” anlamına gelir. Bu ifadeyi bir nesne veya olay karşısında beğendiğimizi belirtmek için kullanırız İnşallah: Allah dilerse anlamına gelir. Gelecekte yapacağımız bir şey için “inşallah” deriz.

Besmele Çekmek: Besmele çekmek, Bismillahirrahmanirrahim yada bismillah demektir. Bismillah, (Allah’ın adıyla ) demektir. Bismillahirrahmanirrahim: (Esirgeyen ve bağışlayan Allah’ın adıyla) demektir. Yapacağımız her güzel işten önce besmele çekmeliyiz.

Şükür: Bizleri yaratan, yaşatan, esirgeyen ve koruyan Allah’a verdiği nimetlerden dolayı teşekkür etmektir. Allah’a şükür, Çok Şükür, Hamd Olsun, Elhamdülillah şeklinde söyleyebiliriz. Haram: Dinimizin yasakladığı yiyecek, içecek, iş ve davranışlara haram denir. Haram olan şeyleri yaparsak Günah kazanırız. Örneğin: Yalan söylemek, dedikodu yapmak, hırsızlık…

Helal: Dinimizce sakıncası olmayan yiyecek, içecek, söz ve davranışlara helal denir. Helal olan şeyleri yaparsak sevap kazanırız. Örneğin: Kurban eti, alın teri, dürüstlük, saygılı olmak…

Dua: Allah’tan kendimiz ve sevdiklerimiz için iyilik, sağlık, mutluluk vb. güzel şeyler istemek ve dilemektir. Sadece Allah’a dua ederiz ve duamızın sonunda ise kabul olması için ÂMİN deriz.

İslam Dini Dostça ve Kardeşçe Yaşamayı Öğütler

İslam dini, sevgi ve kardeşlik temelleri üzerine kurulmuştur. Hoşgörü, barış, dostluk gibi kavramlar dinimizin vazgeçilmez unsurlarıdır. Dinimizde dedikodu, kıskançlık, yalan gibi insanlar arasındaki ilişkileri zedeleyen bazı davranışlar yasaklanmış; yardımlaşma, dostluk ve kardeşlik gibi bazı davranışlar da tavsiye edilmiştir.

Bizler Allah’a inanan kişiler olarak dinimizin emirlerine önem vermeli, sevgi ve kardeşlik duygularını yitirmemeliyiz. Başka insanların duygu ve düşüncelerine saygı göstermeli, onları kıracak sözler kullanmamaya dikkat etmeliyiz.

Dostluk ve Kardeşliğin Temeli Sevgidir

Allah insanı diğer varlıklara üstün bir varlık olarak yaratmıştır. İnsanı diğer varlıklardan üstün özelliklerin başında akıl gelir. Ancak sevgi, iman gibi manevi özellikleri insanları diğer varlıklardan ayıran önemli özelliklerdendir. . İnsanlar, sevme duygusu olmadan yaşayamazlar. Bu duygu aynı zamanda toplumdaki barışın ve huzurun da temelidir. Dostluklar sevgi bağı üzerine kurulur, aileler sevgi bağı ile varlığını sürdürür.

Sevginin olduğu toplumlarda güven ve huzur vardır. İnsanlar barış içinde yaşarlar. Kin, nefret gibi duygular ise insanları birbirinden uzaklaştırır. Ayrıca o toplumda huzur ve güveni yok eder. Bu yüzden birbirimizi sevmeliyiz, birbirimize her zaman iyiliği tavsiye etmeliyiz.

Allah Yarattıklarını Sever

Evren akıl almaz güzelliklerle doludur. Peş peşe sıralanmış dağlar, yemyeşil ormanlar, engin denizler Allah’ın (c.c.) insanlara sunmuş olduğu güzelliklerdendir. Sayısız bitki ve hayvan da Allah’ın (c.c.) bizler için yarattığı nimetlerdendir. Allah (c.c.) her canlıyı ayrı ayrı düşünmüş, yaşamlarını sürdürebilmeleri için gerekli ortamları yaratmıştır. Allah’ın (c.c.) kullarının ihtiyaçlarını önemsemesi onları sevmesindendir. Tüm bunlara bakarak Allah’ın yarattıklarını sevdiğini söyleyebiliriz.

Allah Yarattıklarını Sever

Evren akıl almaz güzelliklerle doludur. Peş peşe sıralanmış dağlar, yemyeşil ormanlar, engin denizler Allah’ın (c.c.) insanlara sunmuş olduğu güzelliklerdendir. Sayısız bitki ve hayvan da Allah’ın (c.c.) bizler için yarattığı nimetlerdendir. Allah (c.c.) her canlıyı ayrı ayrı düşünmüş, yaşamlarını sürdürebilmeleri için

gerekli ortamları yaratmıştır. Allah’ın (c.c.) kullarının ihtiyaçlarını önemsemesi onları sevmesindendir. Tüm bunlara bakarak Allah’ın yarattıklarını sevdiğini söyleyebiliriz.

Sevgi Allah’ın Bize Verdiği Bir Nimettir

Nimet, Allah’ın (c.c.) insanlara yararlanmaları için verdiği her şeydir. Allah insanlara sayısız nimet vermiştir. Sevgi, Allah’ın bize verdiği en büyük nimettir. Anne babalar çocuklarını sever ve bakımını üstlenirler, arkadaşlar birbirlerini sever ve zor zamanlarında yanlarında olurlar. Sevgi insanları birbirine yakınlaştıran en temel duygudur.

Sevgi sayesinde çevremizdeki insanlarla olmaktan mutluluk duyar, onlar için faydalı işler yaparız. Hissettiğimiz sevgi duygusu ile tüm canlılarla barışık hâlde yaşarız.

3. ÜNİTE: HZ. MUHAMMED’İ TANIYALIM

Hz. Muhammed’in Doğduğu Çevreyi Tanıyalım

Hz. Muhammed, Arabistan’da bulunan Mekke’de doğmuştur. İlk mescit olan Kabe de Mekke’dedir. Arabistan’ın İslamiyet’ten önceki dönemine cahiliye dönemi denir. Cahiliye döneminin özellikleri :

1- Araplar kabileler hâlinde yaşamaktaydı ve kabileler arasında sürekli savaşlar vardı.

2- İnsanların bir kısmı yerleşik hayat sürerken, bir kısmı göçebe olarak yaşıyordu. Göçebe olarak

yaşayanlara “bedevi” deniyordu.

3- Geçim kaynağı ticaret, hayvancılık ve bazı kesimlerde tarımdı.

4- Halk arasında okuma yazma oranı düşüktü.

5- Toplum özgürler ve köleler olarak ikiye ayrılıyordu.

6- Toplumda can ve mal güvenliği yoktu. Güçlüler güçsüzleri eziyordu.

7- İçki ve kumar yaygındı.

8- Falcılık vardı, insanlar kararlarını fal sonuçlarına göre alıyorlardı.

9- Kadınlara değer verilmiyordu, kız çocukları öldürülüyordu.

10- İnsanlar kendi elleriyle yaptıkları putlara tapıyorlardı. Putlara tapanlar müşrik denir. Putlara tapmayan tek Allah inancına sahip kişilere Hanif denir. Hz. Muhammed peygamber olmadan önce de tek Allah inancına sahipti.

z. Muhammed’in (s.a.v.) Çocukluk ve Gençlik Yıllarındaki Erdemli Davranışları

– Peygamber efendimiz aile büyüklerine her zaman saygılı davranmıştır. Saygıda kusur etmemiştir.

– Peygamber efendimiz dürüst ve güvenilir bir insandı. Kötü davranışlardan her zaman uzak durmuş, insanları asla kırmamış ve incitmemiştir.

– Peygamber efendimizi yoksullara ve yardıma ihtiyacı olanlara her zaman sahip çıkmıştır.

– Peygamber efendimizi her zaman doğru sözlü olmuş, yalan vb davranışlardan uzak durmuştur.

– Peygamber efendimiz söz verirken dikkat ederdi. Tutamayacağı sözler vermezdi. Söz vermişse de mutlaka yerine getirmeye çalışırdı. İnsanların güvenini boşa çıkarmazdı.

– Peygamber efendimizi tutumlu bir insandı. İsraftan her zaman kaçınmıştır.

Kısacası peygamber efendimizde iyi olan özellikler mevcutken hiçbir olumsuz özellik taşımamıştır.

Hz. Muhammed’in Doğumu, Çocukluk ve Gençlik Yılları

– Hz. Muhammed (s.a.v.), 20 Nisan 571 tarihinde Mekke’de doğdu.

– 4 yaşına kadar süt annesi Hz. Halime’nin yanında kaldı.

– 6 yaşındayken annesi Hz. Amineve bakıcısı Ümmü Eymen ile birlikte babasının mezarını ziyaret için Medine’ye gitti. Dönüşte annesi hastalandı ve vefat etti. Bakıcısı Ümmü Eymen O’nu dedesi Abdulmuttalip’e teslim etti.

– 6 yaşından 8 yaşına kadar dedesinin yanında kaldı.

– 8 yaşında dedesi vefat edince amcası Ebu Talip’in yanında kaldı. Ebu Talip ve eşi Fatıma onu kendi çocuklarından ayırmamış, çok sevmişlerdir. Ebu Talip ticaretle uğraşmaktaydı. Peygamber efendimiz de amcasının yanında ticareti öğrenmiştir.

Peygamber efendimizi 25 yaşında Hz. Hatice ile evlenmiştir. Bu evlilikten 6 tane çocukları oldu. Kasım, Abdullah, Zeynep, Rukiye, Ümmü Gülsüm ve Fatıma’dır. Fatıma dışındaki çocuklarının hepsi peygamber efendimizden önce vefat etmiştir.

Hz. Muhammed’in Aile Büyüklerini Tanıyalım

Hz. Muhammed (S.A.V.)

Peygamber efendimiz daha doğmadan babası vefat etmiştir.

0-4 yaş : Sütanne Halime’de kaldı. Halime’nin eşi Haris de peygamber efendimize sahip çıkmıştır. Peygamber

efendimizin süt kardeşlerinin adı Şeyma ve Abdullah’tır.

4-6 yaş: Annesi Am

yaş : Annesi vefat etti.

6-8 yaş : Dedesi Abdülmuttalip ile kaldı.

8 yaş : Dedesi vefat etti

8-25 yaş : Amcası Ebu Talip ile kaldı.

Hz. Muhammed’in diğer amcaları Hz. Hamza, Hz. Abbas ve Hz. Zübeyr de Hz. Muhammed’e destek olmuşlardır.

Ünite 4 : Kuran ve Yorumu

Kur’an-ı Kerim’in Hz. Muhammed’e İndirilişi

Vahiy : Yüce Allah’ın (c.c.) mesajlarını peygamberlerine bildirmesidir. Allah insanlara doğru göstermek için vahiy gönderir. Peygamber efendimiz içinde yaşadığı toplum yanlış davranışlarından rahatsız oluyordu. Bu yüzden sık sık insanlardan uzaklaşarak düşüncelere dalıyordu. Nur Dağı’ndaki Hira mağarasına gidip bir süre burada kalıyordu. İlk vahiy Miladi 610 yılında, Ramazan ayında, Kadir Gecesi Cebrail aracılığıyla gönderildi.

Hz. Muhammed’in (s.a.v.) ölümüne kadar 23 yıl boyunca Allah (c.c.), Hz. Muhammed (s.a.v.) aracılığı ile insanlara mesajlarını gönderdi. Kur’an’ın parça parça inmesi, insanların onu anlamasını kolaylaştırıyordu. Böylece uygulanması da mümkün oluyordu.

Hz. Muhammed (s.a.v.) büyük bir gayretle insanları Allah’ın (c.c.) yoluna davet etti. İnanmayanlar Peygamberimize çok eziyet ediyor ve onu çok üzüyorlardı. Hz. Muhammed (s.a.v.) ara ara gelen vahiylerle teselli buluyor, Allah’ın (c.c.) ona yol göstermesi ile peygamberlik vazifesini aksatmadan yapıyordu.

Son İlahî Kitap Kur’an-ı Kerim

Allah (cc) insanlara yol göstermek, onlara nasıl ibadet edeceklerini göstermek için peygamberler seçmiş ve vahiy yoluyla peygamberlere mesajlarını bildirmiştir. İlk peygamber Hz. Adem, son peygamber ise Hz. Muhammed’dir. Peygamberlerden dördüne ilahi kitap gönderilmiştir. Hz. Musa’ya Tevrat, Hz. Davut’a Zebur, Hz. İsa’ya İncil ve Hz. Muhammed’e Kuranı Kerim gönderilmiştir. Peygamber efendimizi son peygamber olduğu gibi Kuranı Kerim de son kutsal kitaptır.

5. ÜNİTE : AHLAK

Sevmek ve Sevilmek İhtiyaçtır

Yeme, içme, giyinme gibi bir çok maddi ihtiyacımız vardır. Maddi ihtiyaçlar dışında insanların sevmek, güvenmek, inanmak gibi manevi ihtiyaçları da vardır. Bu ihtiyaçlar bazen maddi ihtiyaçların da önüne geçecek kadar önemli olur.

Sevgi, kişiyi bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygudur. Sevgi tüm canlıların hayatı için önemlidir. Hayvanlar ve çiçekler de sevgi ile büyür ve gelişir. Sevmek ve sevilmek bizleri rahatlatır, huzur verir. Yaşama daha iyimser bakmamızı sağlar.

Büyüklerimizi ziyaret etmek, arkadaşlarımıza hediye almak da sevgimizi ifade etme şekillerindendir. Sevmekten mutlu olur ve bu sevgiyi paylaşmaktan keyif alırız. Sevmek Allah’ın bizlere verdiği büyük nimetlerdendir. Sevmeyi bilmeyen ya da sevilmeyen insanlar hayattan zevk alamazlar.

Hz. Lokman

Hz. Lokman, Hz. Davut döneminde yaşamış bilge bir insandır. Kuran’ı Kerim’de Allah ( cc) tarafından övülmüş biridir. Hekimlerin atası olarak bilinir. Lokman Hekim adıyla da anılmaktadır. Bütün bitkilerin özünü bildiği ve şifa dağıttığı söylenir. Günümüzde kullanılan bitkisel tedavilerin çoğunun temeli Hz. Lokman’dır. Kuran’ı Kerim’de Hz. Lokman’dan bahseden Lokman Suresi vardır.

Kuran’ı Kerim’in İç Düzeni

Kuran’ı Kerim’in içeriği bir düzene göredir. Bu düzeni Allah (cc) Cebrail meleği aracılığıyla peygamber efendimize bildirmiştir.

Kur’an-ı Kerim’in surelerini meydana getiren her bir cümlesine “ayet” denir. Kuran’ı Kerim’de 6666 ayet vardır. Bazı ayetler çok olabilirken bir sayfa uzunluğunda olan ayetler de vardır. Kuran’daki en uzun ayet Bakara suresinin 282. ayetidir. Ayetler “durak” adı verilen işaretlerle birbirinden ayrılır.

Kur’an-ı Kerim’in ayetlerden oluşan her bir bölümüne “sure” denir. Tevbe suresi hariç her surenin başında besmele vardır. Kuran’da 114 sure vardır. Sureler de farklı uzunlukta olabilirler. Kevser suresi en kısa sure, Bakara suresi en uzun suredir. Kuran’daki ilk sure Fatiha suresi, son sure ise Nas suresidir. Sureler adlarını surede anlatılan bir olaydan, bir konudan veya bir isimden alırlar.

Kur’an-ı Kerim’in yirmi sayfadan oluşan her bir bölümüne “cüz” denir. Kur’an-ı Kerim’de otuz cüz vardır.

Kur’an’ın tamamını ezbere bilen kişilere “hafız” denir.

Kur’an-ı Kerim’in başka dillere çevirisine “meal” denir.

Kuran-ı Kerim’in Kitap Hâline Getirilmesi ve Çoğaltılması

Kuran’ı yazıya geçiren sahabelere “vahiy kâtipleri” denir. Kuran’ın karşılıklı olarak okunmasına “mukabele” denir. Kuran’ın baştan sona hepsinin okunmasına “hatim” denir.

Kuran’ın indirilişi 23 sene sürmüş ve Hz. Muhammed (s.a.v.) vefat etmeden önce tamamlanmıştır. Peygamberimizin vefatından sonra çıkan savaşlarda, Kuran’ı ezbere bilen sahabeler ölmeye başlamış, bu durum Hz. Ömer’i kaygılandırmıştır. Bu kaygısını devlet başkanı olan Hz. Ebu Bekir’e bildirmiş, o da Kuran’ı toplatma ve kitap hâline getirme kararı almıştır. Hz. Ali’nin de gayretleriyle Kuran-ı Kerim kitap hâline getirilmiştir. Kur’an’ın toplatılmış ilk hâline “Mushaf” denir.

İslam dininin dünyada hızla yayılması, ancak Allah’ın (c.c.) mesajlarının insanlara tam olarak ulaşamaması sebebiyle Kur’an Hz. Osman zamanında çoğaltılmıştır.

Sözünde Durmak, Güvenilir Olmak

Kalp temizliği kötü duygu ve düşünceleri kalbimizden arındırıp, kalbimizi güzel ve hayırlı duygularla doldurmakla olur. Bazı kötü duygu ve düşünceler şunlardı : Yalan söylemek, hile yapmak, hırsızlık yapmak, dedikodu yapmak, hak yemek, kin ve kıskançlık

Dinimizin tavsiye ettiği güzel davranışlar ise şunlardır : Sözünde durmak, dürüst olmak, doğru ve güvenilir olmak, kendimiz için istediğimizi başkaları için de istemek, merhametli olmak, duyarlı olmak vb.

Kötü duygu ve düşünceleri içimizden atıp, dinimizin tavsiye ettiği güzel davranışlar da bulunursak hem çevrede güvenilir ve sevilen biri olmamızı sağlar hem de mutlu ve huzurlu olmamızı sağlar.

Happy
Happy
0
Sad
Sad
0
Excited
Excited
0
Sleepy
Sleepy
0
Angry
Angry
0
Surprise
Surprise
0

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Bir Cevap Yazın