Loading…
Reload document 
Open in new tab Ünite – Uluslararası Sistemde Amerika Birleşik Devletleri (ABD)
ABD VE ULUSLARARASI SİSTEM
Özellikle Realist Okul öğretisinin hâkim olduğu uluslararası ilişkiler çalışmalarında devletler
genel olarak dört gruba ayrılır. Oldukça klasik yaklaşıma göre bunlar; küçük, orta, büyük ve
süper güçler ya da devletlerdir. Bu gruplandırma, devletlerin uluslararası ilişkilerin
oluşumuna katkısı veya uluslararası sisteme etkisi dikkate alınarak yapılır.
Realist Okul: Uluslar arası ilişkilerin devlet merkezli, ulusal çıkar ve güç mücadelesi olduğunu
iddia eden klasik uluslar arası ilişkiler ekolü.
Uluslararası Sistem: Uluslararası aktörlerin belirli bir süreklilik, kural, istikrar ve düzen içinde
geliştirdikleri karşılıklı etkileşimlerle oluşan ve kendine ait bir yapısı ve tipik süreçleri olan
devletler ve devlet-dışı aktörler arası ilişkiler topluluğu
Süpergüç: Süpergüç, uluslararası sistemin tamamına zarar verebilecek ve etkileyebilecek
kadar büyük güç kaynaklarına sahip olan devlettir. Bir devletin süpergüç olabilmesi için diğer
güç kaynakları yanında nükleer silah da sahip olması gerekir. Tüm dünya tarihi boyunca bu
özelliğe sahip iki devlet olmuştur: ABD ve Sovyetler Birliği.
ABD DIŞ POLİTİKASININ GÜÇ KAYNAKLARI
ABD dış politikasının uluslararası sistemdeki performansında ve başarısında rol oynayan
faktörleri iki gruba ayırabiliriz. Birincisi, ABD’nin sahip olduğu somut ve soyut güç
kaynaklarıdır. İkincisi de ABD’nin geliştirdiği dış politika stratejileridir. Bu konuda çok geniş
bir literatür mevcuttur. O kadar geniştir ki Uluslar arası İlişkiler disiplinini oluşturan
kavramsal veya teorik tartışmaların birçoğu, aslında ABD’nin uluslararası sistemdeki
konumundaki değişimlerden ve ABD dış politika stratejilerinden etkilenmiştir.
Güç Kaynakları: Devletlerin dış politikalarında başarılı olmak için sahip oldukları soyut ve
somut yeteneklerden oluşan varlıklarının tamamıdır.
Dış Politika Stratejileri: Devletlerin dış politikalarında takip ettikleri uzun dönemli, planlı ve
kapsamlı yol ve yöntemlerin toplamıdır.
Uluslararası İlişkiler Disiplini: Uluslar arası ilişkiler çalışmalarının yapıldığı akademik bölüm
ya da alan.
ABD’nin Somut ve Soyut Güç Kaynakları
ABD’nin somut güç kaynakları, sahip olduğu şu varlıkların toplamıdır: Toprak ya da ülke
büyüklüğü, jeopolitik konumu, doğal kaynakları, nüfus büyüklüğü, ordusu, askerî silah
donanımı, ekonomik üretimi, teknoloji gelişmişliği ve benzeri diğer somut yetenekleri.
ABD’nin soyut güç kaynakları ise sahip olduğu değerler ve ilkeler toplamıdır. Bunlar arasında
toplumsal kültürü ve dayanışması, federal (birleşik) devlet modeli, başkanlık sistemi, liberal
değerleri ve dış politika stratejileri en önde gelen faktörlerdir. ABD’nin bu somut ve soyut güç
kaynakları, bağımsızlığını kazandığı dönemden günümüze kadar devam eden süreçte,
dünyadaki rakiplerine göre nispi bir üstünlüğe sahip olmuştur.
ABD Dış Politika Stratejileri
Dış Politika Stratejisini, devletlerin dış politikalarında kullandıkları uzun dönemli, planlı ve
kapsamlı yol ve yöntemlerin toplamı şeklinde tanımlamıştık. Bu açıdan baktığımızda ABD dış
politika stratejileri tarihsel perspektifte üçe ayrılabilir: Birincisi, uluslararası ilişkilerde
Yalnızcılık olarak bilinen stratejidir. Buna göre ABD, dünyanın diğer bölgelerindeki, özellikle