Ç. RNA’NIN YAPISI VE ÇEŞİTLERİ
RNA, hem çekirdekte hem de sitoplazmada bulunan tek nükleotit zincirinden oluşan bir nükleik asittir. DNA’dan farklı olarak yapısında deoksiriboz şekeri yerine riboz şekeri bulunur. RNA’da adenin, guanin, sitozin ve urasil bazları yer alır.
RNA tek nükleotit zincirinden oluştuğu için kendini eşleyemez. Bütün RNA çeşitleri DNA’da bulunan şifreye göre sentezlenir. Mesajcı RNA(mRNA), taşıyıcı RNA(tRNA) ve ribozomal RNA (rRNA) olmak üzere üç çeşit RNA vardır. Bütün RNA çeşitleri protein sentezinde görev alarak hücredeki yaşamsal olayların yönetiminde DNA’ya yardımcı olur.
mRNA:DNA’nın bir nükleotit zinciri (anlamlı zincir)ndeki genetik şifreye (koda) göre Çekirdekte sentezlenir. Böylece mRNA, DNA’dan genetik bilgiyi almış olur. mRNA sentezlenirken DNA’daki adeninin karşısına urasil gelir (Şekil 2.32). Örneğin DNA’da bulunan genetik şifre ATG ise bu şifreden sentezlenecek mRNA’daki üçlü nükleotit dizilimi UAC olur. mRNA’daki üçlü baz dizilerine kodon adı verilir. Her kodon bir amino asidi şifreler.
tRNA: Protein sentezinde kullanılacak olan amino asitleri, sitoplazmadan ribozoma taşır. Çekirdekten tek zincir hâlinde sentezlenen tRNA sitoplazmada katlanarak çift zincirli yonca yaprağı şeklinde görülür. Katlanmaların olduğu bölgelerde nükleotitler arasında hidrojen bağları vardır (Şekil 2.33). tRNA’nın bir tarafında amino asidin bağlandığı bölüm, karşı tarafında ise üçlü nükleotit dizisinden oluşan antikodon vardır. Antikodon her bir tRNA çeşidine özgüdür ve mRNA üzerindeki kodonu tamamlayacak şekilde baz eşlemesi yapar. Örneğin mRNA’daki AGC kodonunun karşısına, tRNA’da UCG antikodonu gelir. Protein sentezinde 20 çeşit amino asidi ribozomlara taşıyan en az 20 çeşit tRNA görev alır. Her tRNA ancak bir çeşit amino asidin taşınmasını sağlar.
rRNA:Proteinlerle birlikte ribozomların yapısında bulunur. Bir ribozomun yaklaşık 2/3’si rRNA’dan meydana gelir. Her hücrede çok sayıda ribozom bulunduğu için rRNA, hücrede en çok bulunan RNA çeşididir.
0
0
Average Rating