turkish

unite 5 tiyatro konu ozeti

Okuma Süresi:4 Dakika, 9 Saniye
Loader Loading…
EAD Logo Taking too long?

Reload Reload document
| Open Open in new tab

İndir/Yükle

“Hastane gövdelerin,
tiyatro ruhların şifa kaynağıdır.”

MUHSİN ERTUĞRUL

Tiyatroda anlatıcı olmadığı için yazar; her şeyi, kahramanı veya kahramanlarını konuşturarak ifade
eder.
Tiyatrobaştaolmaküzereroman,hikâye, masal, şiir gibi bütün edebî türlerde farklı düzeylerde konuşmadanfaydalanılır.

TİYATRO

Bunlardan tiyatro, tamamı ile diyalog, zaman zaman da monolog anlatım tekniği üzerine kurulur.

CUMHURİYET DÖNEMİ’NDE TİYATRO

1950’li yıllardan sonra sanat ve edebiyattaki yenilikler, tiyatro türünün gelişmesine zemin hazırlamış ve bu dönemde tiyatro türünde verilen eserlerinsayısı artmıştır.

Cumhuriyet Dönemi’ndeki toplumsal değişimlere bağlı olarak diğer edebî

türlerde olduğu gibi tiyatro türünde de konular çeşitlenmiştir.

Bireyin iç dünyasından toplumsal sorunlara, kuşak çatışmasından evrensel konulara kadar pek çok konu tiyatroda yerini almaya başlamıştır.

Cumhuriyet Dönemi’nde 1950’li yıllardan sonra:

Bu dönem tiyatro yazarları, toplumun her kesimine uzanmakta; konularını kent, kasaba ve köy yaşamının
somut gerçeklerine dayandırmaktadır.

Bu dönemin tiyatro eserlerinde kullanılan açık ve yalın bir dil, somut bir anlatım üslubun belirleyici
özellikleri olmuştur.

Eserlerinde günlük hayatın içinden kadın, erkek, memur, asker, iş adamı, tüccar, politikacı ve köylü tiplerine yer verirler.

Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu’nda Tanınmış Yazarlar ve Eserleri

Vedat Nedim Tör Sanatkâr Aşkı / Hep ve Hiç Cevat Fehmi Başkut Ayarsızlar

A. Turan Oflazoğlu IV. Murat / Kösem Sultan
Turgut Özakman Töre / Ah Şu Gençler
Refik Erduran Cengiz Han’ın Bisikleti / Karayar Köprüsü
Necati Cumalı Nalınlar / Yaralı Geyik
Recep Bilginer Sarı Naciye / Gazeteciden Dost
Sabahattin Kudret Aksal Kahvede Şenlik Var / Şakacı

Hurrem Sultan adlı üç perdelik tiyatrosunda dönemin tarihî

Yazar, saltanat tutkusu olan Hurrem Sultan’ı tüm yönleriyle

Tiyatrolarında “güç” kavramı üzerinde durmuş, konu olarak özellikle

Tanrılar ve İnsanlar, Hurrem Sultan, Kocaoğlan, Yalan, Atçalı Kel Mehmet, Ya Devlet Başa Ya Kuzgun gerçekliğini
bireylerden yola çıkarak vermiştir. (annelik, kıskançlık, hırs vb.) yansıtmaya çalışır.

bireyler arasında dar çevrede geçen hâkimiyet kurma gayretini işlemiştir.

Leşe, Fadik Kız tiyatro türündeki eserlerinden bazılarıdır.

Cumhuriyet Dönemi tiyatro yazarlarından
ORHAN ASENA

HURREM
SULTAN

Cumhuriyet Devri Türk tiyatrosunda bir otorite sayılır.

En tanınmış oyunlarından olan Paydos, yurt dışında sahnelenen ilk Türk piyesi olma özelliğine sahiptir.

Oyun, Atina’da Agriropulos Tiyatrosu tarafından 65 defa temsil edilmiştir.

Oyunlarında gazetecilik mesleğinin kendisine kazandırdığı geniş gözlem imkânlarını başarı ile kullandığı, toplumu rahatsız eden, yadırganan meseleleri usta bir gazeteci gözlemciliği ile sahneye aktardığı görülür.

Piyesleri,
eğlendirirken
eğiten ve
yetiştiren
eserlerdir.

Olayları öyle sergiler ki, seyircinin son sahnede bir karşılaştırma yaparak iyilerle kötüleri,doğrularlayanlışları algılaması ve ayırması kolayca mümkün olur.

Onun başta gelen özelliği,seyircisi ile kolay ilişki kurabilmiş olmasıdır.

İçindeyaşadığıtoplumunenaktüel sorunlarınıele alırken seyircisinin görüş açısını paylaşması ve onun duygularına yönelmesi Cevat Fehmi Başkut’u yaşadığı yılların en popüler yazarı yapmıştır.

CEVAT FEHMİ BAŞKUT

ABSÜRT
TİYATRO

Tiyatrolarında klasik yapı genellikle kırılır.

Türk edebiyatında1960’lı yılların sonuna doğru etkili olan bu tiyatro anlayışında; umutsuzluk, korku, anlamsızlık, topluma ve kendine yabancılaşan insanlarönplanaçıkarılır.

Absürt tiyatro ile birlikte geleneksel tiyatrolarda hem kurgusal hem de anlamsal birtakım değişiklikler görülür.

Bu değişiklikler; gerçekçi zaman ve mekân unsurlarının bazen terk edilmesi, neden-sonuç ilişkisinin arka plana itilmesi,
kronolojik zamanın kırılması ve soyutlamalara başvurulması şeklinde sıralanabilir.

GÜNGÖR DİLMEN MİDAS’IN
ALTINLARI

Midas’ın Altınları, Midas Üçlemesi olarak bilinen tiyatro eserlerinin ikincisidir. Yazarın bu üçlemesinde yer alan oyunlar
şunlardır: Midas’ın Kulakları, Midas’ın Altınları, Midas’ın Kördüğümü.
Güngör Dilmen, kimi zamantarihten kimi zaman mitolojiden yolaçıkarak günümüz sorunlarına uzanan oyunlar ortaya
koymuştur. Dilmen; Midas’ın Altınları’nda Dionisos’u, keçileri ve Silenos’u olaya dâhil ederek Yunan mitolojisinden
yararlanmıştır.
Yazar,1968’dekalemealdığıMidas’ınAltınları’ndagözü paravealtındanbaşkabir şeygörmeyenFrigyaKralıMidas’ın
altın tutkusunu konu edinmiştir. Eserde kralın bu tutkusu, önce kendini ve yakın çevresini sonra da halkı olumsuz
etkilemiştir. Kral Midas’ın gücünü göstermek için halkı toplamasında halkı da tutkularına alet etme isteği yatar.
OyunlarındaTürkçeyibaşarıylakullananveaçık,akıcı, şiirselbirdiliolanGüngörDilmenmizahiögeleritiyatro eserlerinde
başarıyla kullanmıştır.
EserindeMidas’ınaltınaolantutkusunu,her şeyialtınadönüştürmegücünüeldeettiğindeyaşadıklarınıtrajikomikbir
dille ve kendine özgü denilebilecek bir mizah anlayışıyla vermiştir.
Yazar, oyunlarında genellikle kendisini çevreleyen şartlar içindeki bireyi anlatırken kahramanlarının iç dünyalarını ve
gerilimlerini ortaya koymakta da başarılı olmuştur.
Güngör Dilmen, Türk edebiyatında absürt tiyatronun da önemli isimlerindendir.

1

NECATİ
CUMALI

YARALI GEYİK

Yaralı Geyik eseri, Cumalı’nın on altı tablodan oluşan iki bölümlük bir tiyatrosudur.

Cumalı’nın kaynağını doğrudan doğruya folklordan aldığı eserde bir tutku, bir hayal peşinde koşan ve eline geçmesi mümkün olan para, koltuk, mevki gibi maddi imkânlara karşı ideallerini yeğleyen bir avcının hikâyesi anlatılmıştır.
Eserin konusu ile Necati Cumalı’nın meslek yaşamında gösterdiği tavır arasındabir benzerlik bulunmaktadır.Nitekim Cumalı da bir süre yaptığı avukatlığı bırakarak yaşamı boyunca sanatsal çalışmalarda bulunmayı tercih etmiştir.

Tiyatro; Cumalı’nın doğa tasvirlerinin, insanla doğa arasındaki mücadelenin ön planda olduğu ve Avcı Duran’ın başkahraman olarak işlendiği bir karakter tiyatrosudur. KlasikbirolaydizisininesasolduğuYaralıGeyikadlıeserdedoğa
ile insanın iç içe olması nedeniyle dağ, av ve avcılıkla ilgili
unsurlar kullanılmıştır.

2

NECATİ
CUMALI

YARALI GEYİK

Anadolu insanını sahneye taşıyan Cumalı; halk gerçeklerine ışık tutarken Anadolu’nun kendine özgü renklerinden, hayat
tarzından, konuşma ve davranış şekillerinden de yararlanmıştır.

Buunsurlaroyunacanlılık,inandırıcılık,etkileyicilik vederinlik katmıştır.

Sözlü ifadeyi etkileyici ve lirik kılan şiirsel dil, benzetmeler, orijinal söyleyişler de esere içtenlik kazandırmıştır.

Konuyu sadece toplumsal ve mahallî nitelikte ele almayıp evrensel tema ile birleştiren yazar,başarıyı Anadolu’nun sözlü
geleneğinde yaşayan kaynaklara yönelmekle kazanmıştır.

Yerlinitelikleriyle dikkati çekenoyunda kişisel sorunlardan toplumsal sorunlara gidiş esastır.

Eserde, birideal uğruna bir ömürtüketme konusunu ele alan yazar, Türk tiyatrosunun ilgi alanını genişletmiştir. Cumalı canlı, renkli ve farklı kişileriyle tiyatroya yeni bir renk ve soluk getirmiştir.

Happy
Happy
0
Sad
Sad
0
Excited
Excited
0
Sleepy
Sleepy
0
Angry
Angry
0
Surprise
Surprise
0

Average Rating

5 Star
0%
4 Star
0%
3 Star
0%
2 Star
0%
1 Star
0%

Bir Cevap Yazın