Page 15 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 15
2. BÖLÜM: ELEKTRİK DEVRELERİ
Elektrik devresinde akım şiddetini değiştirmek için kullanılan ayarlana-
bilir dirence reosta denir (Görsel 1.6).
2 yönü 1 yönü
Reosta sürgüsü
Görsel 1.6: Reosta
Ι
V
Şek�l 1.11: Reostalı elektr�k devres�
Reosta kolu 1 yönünde hareket ettirilirse direnç azalır, devredeki
elektrik akımının şiddeti artar (Şekil 1.11). Reosta kolu 2 yönünde hare-
ket ettirilirse direnç artar ve elektrik akımının şiddeti azalır.
10 X 20 X 30 X
K L M N K L M N K L M N
A A A
Ι Ι Ι
1 2 3
30 V 30 V 30 V
a) b) c)
Şek�l 1.12: a, b, c) Reostalı elektr�k devres�nde sürgü
hareket�n�n �ncelenmes�
K-N noktaları arası eşit bölmelendirilmiş, direnci 30 X olan
Şekil 1.12’deki reostada sürgü M noktasına getirildiğinde akıma karşı
gösterdiği direnç 10 X olur (Şekil 1.12: a). Bu durumda ampermetrenin
gösterdiği Ι akım değeri Ohm Yasası’na göre
1
Ι 1 = 30 = 3 A’dir.
10
Reostanın sürgüsü L noktasına çekildiğinde akıma karşı gösterdiği
direnç 20 X olurken (Şekil 1.12: b) ampermetrenin gösterdiği Ι akım
2
değeri
Ι 2 = 30 = 1,5 A olur.
20
Reostanın sürgüsü K noktasına çekildiğinde devrenin akıma karşı
gösterdiği direnç 30 X olurken (Şekil 1.12: c) ampermetrenin gösterdiği
Ι akım değeri
3
Ι 3 = 30 = 1 A olur.
30
Sonuç olarak sabit gerilim altında bir devrenin direnci artırıldığında
akım şiddetinin azaldığı görülür.
10. SINIF FİZİK 27