Page 21 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 21
2. BÖLÜM: ELEKTRİK DEVRELERİ
1.2.2. Üreteçlerin Seri ve Paralel Bağlanması
Devreye bağlandığında iki nokta arasında potansiyel fark oluşturarak S�mülasyon
yüklü parçacıkların hareket etmesini sağlayan elektromotor kuvvetini
meydana getiren devre elemanına üreteç ya da elektromotor kuvvet�
kaynağı denir. Üreteç çeşitlerinden olan piller; televizyon kumandası,
telefon, radyo, fotoğraf makinesi gibi birçok araçta kullanıldığından
günlük hayatta önemli yer tutmaktadır.
Üreteçler�n ser� ve paralel
K L
V 1 V 2 bağlanmasını karekoddan
Şek�l 1.17: Ser� ve düz bağlı yararlanarak �nceley�n�z.
üreteçler�n şemat�k göster�m�
K L
V
V
Üreteçler, birbirlerine seri ve aynı yönde akım üretecek şekilde bağ-
1
2
lanırsa (Şekil 1.17) K-L noktaları arasındaki toplam potansiyel farkı
V = V + V ile hesaplanır. Bu durumda n tane üretecin toplam potan-
2
KL
1
siyel farkı
K L
V
V
V Toplam = V + V + ..... + V bağıntısıyla bulunur.
2
n 1
2
1
K L
V 1 V 2
Şek�l 1.18: Ser� ve ters bağlı
üreteçler�n şemat�k göster�m�
Üreteçler, birbirine seri ve ters yönde akım üretecek şekilde bağlan-
dığında (Şekil 1.18) K-L noktaları arasındaki toplam potansiyel farkı
V = V - V bağıntısıyla hesaplanır.
1
KL
2
V =V
1
K L
V =V
2
Şek�l 1.19: Paralel bağlı özdeş
p�ller�n şemat�k göster�m�
Özdeş üreteçler paralel bağlandığında (Şekil 1.19) K-L noktaları ara-
sındaki toplam potansiyel farkı, üreteçlerden birinin potansiyel farkına
eşittir. Aynı kutupları birleştirilmiş n tane paralel bağlı özdeş üretecin
toplam potansiyel farkı
V Toplam = V = V = ..... = V = V bağıntısıyla bulunur.
1
2
n
Bir devrede tek pilin oluşturduğu elektrik akımının büyüklüğü bir-
den fazla pilin paralel bağlanmasıyla da elde edilebilir. Paralel bağlı
pil sayısı artırıldığında pillerin her birinden çekilen elektrik akımının
büyüklüğü azalır.
Üreteçlerin bağlanma şekillerini incelemek ve tükenme sürelerini kar-
şılaştırmak için “Pillerin tükenme süresi” deneyini yapınız.
10. SINIF FİZİK 33