Page 14 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 14

1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA


                                               “Ohm Yasası” deneyinde görüldüğü gibi devreye uygulanan potansiyel
                         S�mülasyon           farkı ile iletkenden geçen akım şiddeti arasında bir ilişki bulunmaktadır.
                                               Bu ilişki Alman Fizikçi George Simon Ohm (Corç Saymın Om) tarafın-
                                               dan “Sabit sıcaklıkta bir iletkenin uçları arasındaki potansiyel farkının
                                               bu iletkenden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu oran iletkenin
                                               direncine eşittir.” şeklinde ortaya konmuştur. Buna Ohm Yasası denir.
                                               Ohm Yasası’na göre
                      Ohm Yasası’ndak�                  Potansiyel fark ý
                   değ�şkenler� karekoddan     Direnç =   Ak mý  þ iddeti
                   yararlanarak �nceley�n�z.
                                                    R =  V   şeklinde ifade edilir.
                                                        I
                                               SI’da potansiyel farkının birimi Volt, akımın şiddetinin birimi Amper
                                               alındığında  direncin  birimi  Ohm’dur.  X  sembolüyle  gösterilir.
                                                        Volt
                                               Ohm =   Amper   dir.
                                               Günlük hayatın ayrılmaz parçası hâline gelen cep telefonu, dizüstü
                                               bilgisayar ve tablet gibi cihazlar uzun süre çalıştırıldığında üreteçlerinin
                                               (batarya) ısındığı görülür. Bu ısınmanın sebebi üreteçlerin iç direncinin
                                               olmasıdır. Üretecin elektrik akımının geçişine karşı gösterdiği dirence
                                                 üretec�n �ç d�renc� denir.
                                               Bu bölümde kullanılan üreteçlerin iç dirençleri ihmal edilmiştir.


                                                  Örnek

                              R                Şek�ldek� elektr�k devres�nde üreteçten çıkan akım 4 A �se
                                               R d�renc� kaç X’dur?


                   Ι= 4A                          Çözüm

                                               Ohm Yasası’na göre
                             20 V
                                               R =  V  =  20  =  5 X  bulunur .
                                                    I   4


                                                  Örnek

                                               Potansiyel farkı-akım grafiği şekildeki gibi olan K ve L iletkenlerinin
                  V (Volt)                     dirençleri sırasıyla R  ve R  dir.
                           K                                     K     L
                                               Buna göre   R K   oranı kaçtır?
                  20                                      R L
                                 L
                  10                              Çözüm

                                    Ι (Amper)
                   0     5   10                Ohm Yasası’na göre
                                               R =  V  dr . ý
                                                    I
                                               R =  20  =  4 X veR =  10  =  1X  olur .
                                                     5
                                                                   10
                                                                L
                                                 K
                                                R K  4
                                                R L  =  1  = 4 bulunur .
           26     10. SINIF FİZİK
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19