Page 10 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 10
1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA
1.2.1. Elektrik Akımı, Direnç ve Potansiyel Farkı
Arasındaki İlişki
S�mülasyon
Günlük hayatta kullanılan elektrikli cihazların hepsinde direnç vardır.
Dirençlerin kullanım amaçları birbirinden farklıdır. Örneğin lambalar-
daki dirençler, aydınlatma amacıyla kullanılan dirençlerdir.
Üreteç, lamba, anahtar ve bağlantı kablolarından oluşan basit elektrik
devresi Şekil 1. 6: a’da, devrenin şematik görünümü ise Şekil 1. 6: b’de
Bas�t elektr�k devres�n� verilmiştir.
karekoddan yararlanarak
�nceley�n�z. D�renç
Anahtar
1
0
Üreteç
a) b)
Şek�l 1.6: a) Bas�t elektr�k devres� b) Bas�t elektr�k devres�n�n
şemat�k göster�m�
Anahtar açıkken devrede elektrik akımı oluşmaz. Anahtar kapatıldı-
ğında üretecin uçları arasındaki potansiyel farkı, devrede akım oluştu-
rur ve lamba ışık verir.
Elektrik devresinde iki nokta arasındaki potansiyel farkı ölçmeye yara-
yan devre elemanına voltmetre denir (Görsel 1.4).
Voltmetrenin özellikleri aşağıda verilmiştir.
1. Uçları arasındaki potansiyel farkı ölçülecek olan devre elemanına
paralel bağlanır (Şekil 1.7).
2. Bağlandığı iki nokta arasındaki potansiyel farkını ölçer.
Görsel 1.4: Voltmetre
3. İdeal bir voltmetrenin iç direnci çok büyük olduğundan devreye
seri olarak bağlandığında devrenin de direnci çok büyük olur. Bu
durumda devreden ihmal edilebilecek kadar küçük akım geçer ve
voltmetreye seri bağlı devre elemanları çalışmaz (Şekil 1.8).
Voltmetre
V
R V
V
Şek�l 1.7: Devre elemanına paralel Şek�l 1.8: Devre elemanına ser�
bağlı voltmetre bağlı voltmetre
22 10. SINIF FİZİK