Page 26 - Fizik 10 | 1. Ünite
P. 26

1. ÜNİTE: ELEKTRİK VE MANYETİZMA


                                               Bir lambanın parlaklığı elektriksel gücüyle doğru orantılıdır. Lamba-
                                               ların üzerindeki güç değerleri (10 Watt, 15 Watt, 30 Watt gibi) art-
                                               tıkça birim zamanda harcadıkları enerji yani açığa çıkan ışık enerjisi
                                               miktarı da artar. Dolayısıyla lambanın kullanılacağı ortamın ışık ihti-
                                               yacına göre uygun lamba seçilmelidir. Tungsten flamanlı lambalarda
                                               (Görsel  1.7)  harcanan  enerjinin  büyük  bir  bölümü  ısı  enerjisine
                                               dönüşmektedir.  Sonradan  geliştirilen  tasarruflu  ve  LED  lambalarda
                                               (Görsel 1.8: a ve b) ise tungsten flamanlı lambalara göre enerjinin daha
                                               büyük bir kısmı aydınlatmaya dönüşür.












                                                                                     a)          b)
                                               Görsel 1.7: Tungsten flamanlı lamba   Görsel 1.8: a) Tasarruflu lamba
                                                                                      b) LED lamba
                                               Enerjinin amacına uygun kullanılması hem ev hem de ülke ekonomi-
                                               sine katkı sağlar. Böylece elektrik enerjisinin israf edilmesinin önüne
                                               geçilmiş olur. Elektrik enerjisinin daha az kullanılması elektrik santral-
                                               lerinin yükünü azaltır. Ayrıca termik santrallerden çevreye yayılarak
                                               küresel ısınmaya sebep olan gazların miktarı da düşürülmüş olur.

                                                  Örnek
                     R  = 4 X   R  = 6 X       Elektrik devresinde R  direnci üzerinde harcanan elektriksel güç
                      1
                                 2
                                                                  1
                                               64 W tır.
                        L            L
                                               Buna göre
                                                 a)  R  d�renc� üzer�nde harcanan elektr�ksel güç kaç W olur?
                                                     2
                                                 b)  Devrede harcanan toplam elektr�ksel güç kaç W olur?

                                                  Çözüm

                                               a)  R  direnci üzerinde harcanan elektriksel güç
                                                   1
                                                       2
                                                  P  1  = Ι $ R  den
                                                          1
                                                       2
                                                  64 = Ι $  4

                                                  Ι  2  = 16
                                                  Ι   = 4 A’dir.
                                               Seri bağlı dirençlerin üzerinden geçen akımlar eşit olduğu için R
                                                                                                            2
                                               direncinden geçen akım da 4 A olur.
                                               R  direnci üzerinde harcanan elektriksel güç
                                                 2
                                                       2
                                                  P  2  = Ι $ R 2
                                                       2
                                                  P  2  = 4 $ 6 = 96 W bulunur.
                                               b)  Devrede harcanan toplam elektriksel güç

                                                  P  Toplam  = P  + P  = 64 + 96 = 160 W bulunur.
                                                               2
                                                           1
           38     10. SINIF FİZİK
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31