REGUŁY ODMIANY CZASOWNIKA:
Większość czasowników w języku niemieckim odmienia się według pewnej stałej zasady. Należy od bezokolicznika danego czasownika odciąć końcówkę (zwykle -en) i dodać końcówki osobowe czasownika. I tak dla ich (ja) czasownik przyjmuje końcówkę -e, dla du (ty) -st itd. Zobacz teraz przykłady w tabelce:
| leben – żyć | lieben – kochać | schreiben – pisać | kommen-przychodzić | |
| liczba pojedyncza | ||||
| ich | lebe | liebe | schreibe | komme |
| du | lebst | liebst | schreibst | kommst |
| er sie es | lebt | liebt | schreibt | kommt |
| liczba mnoga | ||||
| wir | leben | lieben | schreiben | kommen |
| ihr | lebt | liebt | schreibt | kommt |
| sie Sie | leben | lieben | schreiben | kommen |
- ODSTĘPSTWA W RAMACH ODMIANY REGULARNEJ:
- przy czasownikach, których temat (czyli część pozostała po odcięciu końcówki bezokolicznika) kończy się na -chn, -t lub -d, między tematem a końcówkami osobowymi 2. i 3. osoby l.poj. oraz 2. os. l.mn. pojawia się dodatkowe -e-. Ma ono za zadanie ułatwić wymowę danej formy czasownika. Przyjrzyj się następującym czasownikom:
| warten – czekać | finden -znaleźć | |
| liczba pojedyncza | ||
| ich | warte | finde |
| du | wartest | findest |
| er sie es | wartet | findet |
| liczba mnoga | ||
| wir | warten | finden |
| ihr | wartet | findet |
| sie Sie | warten | finden |
- czasowniki, których temat kończy się na – s, – z, –x, – tz oraz -ß w 2. os. l.poj. nie otrzymują końcówki -st a tylko -t:
| heißen -nazywać się | |
| ich | heiße |
| du | heißt |
| er sie es | heißt |
| wir | heißen |
| ihr | heißt |
| sie/Sie | heißen |
CZASOWNIKI POSIŁKOWE
– HABEN – mieć
– SEIN – być
Za ich pomocą tworzy się czasy, np.: przeszły – Perfekt !
| haben | sein | |
| liczba pojedyncza | ||
| ich | habe | bin |
| du | hast | bist |
| er sie es | hat | ist |
| liczba mnoga | ||
| wir | haben | sind |
| ihr | habt | seid |
| sie sie | haben | sind |
CZAS PRZESZŁY PERFEKT
Czas przeszły Perfekt jest czasem złożonym; składa się z czasownika posiłkowego haben lub sein w czasie teraźniejszym, które są odmieniane przez osoby oraz trzeciej formy podstawowej czasownika, która stoi na końcu zdania i jest nieodmienna.
| osoba |
| haben lub sein |
| 3. forma podstawowa czasownika . |
ß ß ß ß
np. Ich habe Buch gelesen.
(Czytałem książkę. )
Er ist ins Kino gegangen.
( On poszedł do kina.)
- Perfekt z sein tworzą:
- czasowniki wyrażające ruch (np. fahren – jechać, laufen – biegać, rennen – pędzić, itd. )
np. Ich bin nach Toruń gefahren. (Pojechałem do Torunia.)
- czasowniki: sein( być), werden (stać się), bleiben (zostać)
np. Sie sind im Wald gewesen. (Oni byli w lesie. )
Er ist Arzt geworden. (On został lekarzem.)
Ihr seid zu Hause geblieben. ( Wy zostaliście w domu. )
- Perfekt z haben tworzą wszystkie pozostałe (Jest ich większość.), także tzw. czasowniki słabe, tzn. te, których nie ma w tabelce, np. machen – robić, wohnen – mieszkać, spielen – bawić się/grać, fragen – pytać, itd.
W przypadku czasowników słabych, aby utworzyć trzecią formę podstawową czasownika, należy od bezokolicznika danego czasownika odciąć końcówkę ( zwykle –en) i dodać przedrostek ge– i końcówkę –t.
np. machen Þ machen Þ ge + mach + t Þ gemacht
fragen Þ fragen Þ ge + frag + t Þ gefragt
Np. Ich habe dich gefragt.