İsim (Ad)
Varlıkların, duyguların, düşüncelerin, kavramların ve çeşitli durumların karşılığı olarak kullanılan sözcüklere isim (ad) denir.
Örnek(ler): ağaçlar, öğrenciler, askerler, elmalar, insanlar, kuşlar…
NOT: Çoğul eki (-lar / -ler) bazen cümleye farklı anlamlar da kazandırabilir.
Kitap, Mehmet, Türkiye, hoşgörü, aslan, aile…
Varlıklara Verilişlerine Göre İsimler
Özel İsim
Tek olan, diğer varlıklara benzemeyen varlıkları karşılayan adlardır.
Kişi (şahıs) adları ve soyadları: Mehmet ŞEN, Cem Yılmaz, Tarkan, Arda Turan…
Kıta, devlet, ülke, millet isimleri: Avrupa, Türkiye, Suriye, Türk, Yunan…
Bölge, şehir, köy, semt, cadde ve yer adları:
Bursa. Cumhuriyet Caddesi…
Dil, din ve mezhep adları: Türkçe, İngilizce, İslamiyet, Hristiyanlık, Sünni…
Eser (kitap, dergi, gazete) isimleri: Safahat, Bilim Çocuk, Milliyet…
Kurum, dernek, işletme isimleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi, Yeşilay Derneği, …
Cins İsim
Aynı türden olan varlıkların ve kavramların ortak isimleridir.
Örnek(ler):ev, anne, sevgi, dergi, su, ceket, saat, mavi, daire, edebiyat…
Varlıkların Sayılarına Göre İsimler tekil ve çoğul olmak üzere ikiye ayrılır.
Tekil İsim
Aynı türden varlığın bir tanesini karşılayan isimlerdir.
ÖRNEK: ağaç, asker, elma, pencere, insan, kuş…
Çoğul İsim
Aynı türden olan birden çok varlığı karşılayan
isimlerdir. Türkçede isimlere çoğul anlam “-lar /-ler” çoğul ekiyle kazandırılır. Bu eki alan isimler çoğul isimlerdir.
Örnek(ler)Bedeninden kanlar fışkırıyordu. (Abartma anlamı katmıştır.)
Toplantımıza Ahmet Beyler de teşrif etti. (Saygı anlamı katmıştır.)
Topluluk İsmi
Çoğul ekini almadığı halde birden çok varlıktan oluşan bir grubu karşılayan isimlerdir.
Örnek(ler): orman, ordu, sınıf, millet, küme, deste, komisyon…
Varlıkların Oluşuna Göre İsimler
Somut İsim
Duyu organımızdan biriyle algılayabildiğimiz isimlerdir.
Örnek(ler):Rüzgâr, soğuk, sıcak, acı (tat), koku,
Soyut İsim
Duyu organımızdan herhangi biriyle algılayamadığımız kavramları ifade eden sözcüklerdir.
Örnek(ler): Kin, iyilik, kötülük, nefret, kıskançlık, ayrılık, özlem, aşk, sevgi, acı (üzüntü), mutluluk, vicdan, umut, sevinç, keder…