Bir iş, oluş, hareket bildiren kelimeye fiil denir. İtalyanca’da fiiler isme hem şahıs olarak hem de sayı olarak uymak zorundadır.
Şahıs olarak uyuma örnek vermek gerekirse;
Io voglio
noi vogliamo
loro vogliono
Fiili tek başına kullanabilirsiniz Kısaca ” voglio ” dediğinizde birinci tekil şahıs olduğu anlaşılıyor. Daha kısaca ” Io voglio ” deyip adamı hasta etmeyin.
Ha ha ha ha
Sayı olarak uyma meselesine gelince;
Bu durum “essere” fiilinin kullanımında ortaya çıkar.
Questa è casa ( Bu bir ev dir )
Queste sono case ( Bunlar evler dir )
Il treno è rosso ( Tren kırmızı dır )
I treni sono rossi ( Trenler kırmızı dırlar )
Lui è italiano ( O erkek italyan dır )
Loro sono italiani ( Onlar italyan dırlar )
il cane è bianco ( Köpek beyaz dır )
il cane e il gatto sono bianchi ( Köpek ve kedi beyaz dırlar )
İtalyanca Geniş Zaman
| ARE | ERE | IRE |
| o | o | o |
| i | i | i |
| a | e | e |
| iamo | iamo | iamo |
| ate | ete | ite |
| ano | ono | ono |
Geniş zamanda kurallı fiil çekiminde, yukarıda görüldüğü gibi fiilin bittiği çekime göre fiil’e farklı ekler getirilmektedir. İtalyan dilinde fiilin çekimi her şahışa göre farklı biçim almaktadır. Yıllardır beyinlerimiz ingiliz dili tarafından yıkandığından bunu ilk bakışta kavramamız zor olabilir.
Olay aynen dilimizdeki fiil çekimi gibi gerçekleşir.
Mesela geniş zaman kullanarak sevmek fiilini şahışlara uygulamak istediğinizde ne yaparsınız.
Öncelikle “sevmek” fiilinin mastar ekini çıkartırsınız.
Elinizde fiilin kökü olan sev kalır.
Sonrada tüm şahışlar için bu fiili çekmeye başlarsınız.
Ben sev erim.
Sen sev ersin.
O sev er.
Biz sev eriz.
Sizler sev ersiniz.
Onlar sev erler.
Bunu şimdi italyan dilinde gerçekleştirelim. Öncelikle “dinlemek” anlamına gelen “ascoltare” fiilinin köküne ulaşalım. “are” ekini çıkartığımız takdirde köke ulaşırız. Elinizde fiilin kökü olan “-ascolt” kalır. Yukarıda sunduğumuz tabloda geniş zaman içerisinde “-are” bitimli fiillerin köklerine eklenecek olan ekler sunulmuştur.
Bunlar ;
o
i
a
iamo
ate
ano
| Ascolt | o |
| Ascolt | i |
| Ascolt | a |
| Ascolt | iamo |
| Ascolt | ate |
| Ascolt | ano |
Gördüğünüz gibi aynı türkçe gibi geniş zaman için gerekli ekleri fiilin köküne ekliyoruz. İtalyan dilinde fiiller bitimine göre üç’e ayrılmakta ve her bitime göre geniş zamanda farklı ekler eklenmektedir. “Are” bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !
| -are |
| o i a iamo ate ano |
Bunlarda ne ? Tamam tamam acele etmeyin ve telaşlanmayın “Amare” fiilini inceleyelim. Bu fiil “sevmek” anlamına geliyor.
| Am | o |
| Am | i |
| Am | a |
| Am | iamo |
| Am | ate |
| Am | ano |
Yaptığımız işi bir kere özetleyelim.
Adım 1: Amare fiilinin kökü alındı.
Adım 2: Alınan kök (-Am) a presente için gerekli yardımcı ekler (o, i, a, iamo, ate ano ) sıra ile eklendi.
(Amo, Ami, Ama, Amiamo, Amate, Amano)
Görüldüğü üzre, fiil çekildiğinde fiilin başına şahış zamiri getirmeye gerek yoktur.
Mesela ” Ben seviyorum ” demek için “Amo” yeterlidir. “Io Amo” ise gereksizdir.
Nasıl anlayabiliyormusunuz.
Hadi gayret Türkiye……………….
Pekala şimdi ikinci gruba geçiyoruz.
“Ere” bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !
| -ere |
| o i e iamo ete ono |
Dikkatli bir okuyucu neden ERE çekiminde bazı çekimlerin mavi ile çizildiğini merak etmiştir. ERE nin ARE den farkı bu kadardır.
“Scrivere” fiilini inceleyelim. Bu fiil “yazmak” anlamına geliyor.
| Scriv | o |
| Scriv | i |
| Scriv | e |
| Scriv | iamo |
| Scriv | ete |
| Scriv | ono |
Scrivere fiilini inceledik.
Adım 1. Scrivere fiilinin kökü alındı..
Adım 2: Alınan kök (-SCRIV ) e gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ete, ono )
“ire” bitimli kurallı fiillerin geniş zamanda çekimi !
| -ire |
| o i e iamo ite ono |
Dikkatli bir okuyucu neden IRE çekiminde bir çekimin pembe ile çizildiğini merak etmiştir. IREnin ARE ve ERE den farkı bu kadardır.
“Dormire” fiilini inceleyelim. Bu fiil “uyumak” anlamına geliyor.
| Dorm | o |
| Dorm | i |
| Dorm | e |
| Dorm | iamo |
| Dorm | ite |
| Dorm | ono |
Dormire fiilini inceledik.
Adım 1. Dormire fiilinin kökü alındı..
Adım 2: Alınan kök (-Dorm ) e gerekli ekler eklendi.
(o, i, e, iamo, ite, ono )
Aşağıdaki örneklerle öğrendiklerimizi pekiştirelim.
| TORNARE | PRENDERE | SENTIRE |
| Torno | Prendo | Sento |
| Torni | Prendi | Senti |
| Torna | Prende | Sente |
| Torniamo | Prendiamo | Sentiamo |
| Tornate | Prendete | Sentite |
| Tornano | Prendono | Sentono |
İtalyan dilinde geniş zaman “Presente” olarak adlandırılır. Bu zaman sürekli yapılan eylemleri göstermekte kullanılır. Bu zamanda kurallı fiil çekimlerini az önce öğrendiniz. Şimdi geniş zamanda kuralsız fiilleri öğrenme zamanı. Aşağıda sunacağımız fiillerin hepsi geniş zamanda kuralsız fiil özelliği gösterir.
Uscire ( Çıkmak )
Stare ( Kalmak, Oturmak, Olmak )
Finire ( Bitirmek )
Bere ( İçmek )
Rimanere ( Kalmak, Oturmak )
Pagare ( Ödemek )
Cercare ( Aramak )
Capire ( Anlamak )
Spedire ( Göndermek )
Preferire ( Tercih Etmek)
Volere ( İstemek )
Dovere ( Zorunda Olmak )
Potere ( E -Bilmek )
Fare ( Yapmak )
Dare ( Vermek )
Dire ( Söylemek )
Andare ( Gitmek )
Sapere ( Bilmek )
Venire( Gelmek )
Sunduğumuz fiilleri bir önceki bölümde verdiğimiz eklerle geniş zamana göre çekemezsiniz.
| VOLERE | DOVERE | POTERE |
| Voglio | Devo | Posso |
| Vuoi | Devi | Puoi |
| Vuole | Deve | Puo |
| Vogliamo | Dobbiamo | Possiamo |
| Volete | Dovete | Potete |
| Vogliono | Devono | Possono |
Nasıl ? Gördüğünüz üzere kuralsız fiillerin çekiminde hazır ek kullanamıyoruz.
Fiilin kökünü al üstüne geniş zaman ekini koy uygulaması bu noktada sona eriyor.
Bu noktadan sonra ezber devreye giriyor.
Hadi biraz örnek cümle çözümleyelim
“Voglio dire” ne anlama gelir ?
Voglio: Ben isterim
Dire: Söylemek
Voglio dire: Söylemek isterim
Dikkat ediniz; cümle içerisinde şahış zamirini kullanmadık.
Ama biliyoruz ki “voglio” zaten fiilin birinci şahış çekimine isabet etmektedir.
Cümle içerisinde bir daha şahış zamiri kullanmak anlamsızdır.
Çok ısrar ediyorsanız aşağıdaki gibi de cümle kurabilirsiniz. ” Io voglio dire “
“Vogliono un caffé” ne anlama gelir?
Vogliono: Onlar isterler
un caffé : Kahve
Vogliono un caffé: Onlar kahve isterler
“Vogliamo andare” ne anlama gelir?
Vogliamo : Biz isteriz
Andare : Gitmek
Vogliamo andare : Biz gitmek isteriz
“Vuole un libro” ne anlama gelir?
Vuole : O ister
un libro : Kitap
Vuole un libro : O kitap ister
“Dobbiamo studiare” ne anlama gelir ?
Dobbiamo : Biz zorundayız.
Studiare : Çalışmak
Dobbiamo studiare : Çalışmak zorundayız
“Devo dire” ne anlama gelir?
Devo : Ben zorundayım
Dire : Söylemek
Devo dire : Söylemek zorundayım
“Devono partire” ne anlama gelir?
Devono : Onlar zorundalar
Partire : Yola koyulmak
Devono partire : Onlar ayrılmak zorundalar
“Puo aspettare” ne anlama gelir?
Puo : E-bilirsiniz
Aspettare : Beklemek
Puo aspettare : Bekleyebilirsiniz
“Puoi lavorare” ne anlama gelir?
Puoi : E-bilirsin
Lavorare : Çalışmak
Puoi lavorare : Çalışabilirsin
“Posso parlare” ne anlama gelir ?
Posso : E-bilirim
Parlare : Konuşmak
Posso parlare : Konuşabilirim
“Come vuole una cosa cosi !” ne anlama gelir ?
Come : Nasıl ?
Vuole : ister
Cosa: Şey
Cosi : Böyle
Come vuole una cosa cosi : Nasil ister boyle bir seyi !
İtalyanca Geniş Zaman fare dare dire
| FARE | DARE | DIRE |
| Faccio | Do | Dico |
| Fai | Dai | Dici |
| Fa | Da | Dice |
| Facciamo | Diamo | Diciamo |
| Fate | Date | Dite |
| Fanno | Danno | Dicono |
Hadi biraz örnek cümle çözümleyelim
“Faccio la spesa” ne anlama gelir?
Faccio : Ben yaparım
La spesa : Alışveriş
Faccio la spesa : Alışveriş yaparım
“Facciamo la partita” ne anlama gelir?
Facciamo : Biz yaparız
La partita : Maç
Facciamo la partita : Maç yaparız
“Fanno colazione”ne anlama gelir?
Fanno : Onlar
Colazione : Kahvaltı
Fanno colazione : Kahvaltı yaparlar
“Fa l’esercizio” ne anlama gelir?
Fa : O yapar
L’esercizio : Ödev
Fa l ‘esercizio : Ödev yapar
“Da un libro” ne anlama gelir?
Da : Sen verirsin
Un libro : Kitap
Da un libro : Sen kitap verirsin
“Do una casa” ne anlama gelir?
Do : Ben veririm
Una casa : Ev
Do una casa : Ben ev veririm
“Dico la verita” ne anlama gelir?
Dico : Ben söylerim
La verita : Gerçek
Dico la verita : Ben gerçeği söylerim
“Diciamo a qualcosa” ne anlama gelir?
Diciamo : Biz söyleriz
Qualcosa : Şey
Diciamo a qualcosa : Biz birşeyler söyleriz
“Marco dice ” ne anlama gelir?
Dice : Söylerler
Marco : Marco
Marco dice : Marco söylerler
“Con chi fai questo ? ” ne anlama gelir ?
Con : ile (soru kelimesi ile baslayan soru cumlelerinde soru kelimesinden-burada soru kelimesi CHI dir-once gelir)
Chi : Kim
Fai : Yaparsın
Questo : Bu
Con chi fai questo ? : Bunu kiminle yapiyorsun ?
| ANDARE | VENIRE | SAPERE |
| Vado | Vengo | So |
| Vai | Vieni | Sai |
| Va | Viene | Sa |
| Andiamo | Veniamo | Sappiamo |
| Andate | Venite | Sapete |
| Vanno | Vengono | Sanno |
“Vado al mare” ne anlama gelir ?
Vado : Ben giderim
İl mare : Deniz
Vado al mare: Denize giderim
“Va al cinema” ne anlama gelir ?
Va : O gider
İl cinema : Sinema
Va al cinema : sinemaya gider
“Vengo da İzmir” ne anlama gelir ?
Vengo : Ben gelirim
da : den
Vengo da İzmir : İzmir’den gelirim
“Viene da istanbul” ne anlama gelir ?
Viene : O gelir
da : den
Viene da İstanbul : İstanbul’dan gelir
“So l’inglese”ne anlama gelir ?
So : Ben biliyorum.
l’inglese : İngilizce
So l’inglese : İngilizce biliyorum
“Sappiamo l’italiano” ne anlama gelir ?
Sappiamo : Biz biliyoruz
l’italiano : İtalyanca
Sappiamo italiano : İtalyanca biliyoruz
“Sanno lo spagnolo” ne anlama gelir ?
Sanno : Onlar biliyorlar.
lo spagnolo : İspanyolca
Sanno lo spagnolo : İspanyolca biliyorlar
“Possono venire qui stasera ” ne anlama gelir ?
Possono: Ebilirler
Venire: Gelmek
qui(qua da olurdu): Burasi,buraya,burada
stasera: Bu aksam.
Possono venire qui stasera ? : Bu aksam buraya gelebilirler mi ?
| USCIRE | SALIRE | STARE | FINIRE |
| Esco | Salgo | Sto | Finisco |
| Esci | Sali | Stai | Finisci |
| Esce | Sale | Sta | Finisce |
| Usciamo | Saliamo | Stiamo | Finiamo |
| Uscite | Salite | State | Finite |
| Escono | Salgono | Stanno | Finiscono |
Dikkat: Finire fiilin çekimi çok önemlidir.
Çünkü “Capire, Spedire, Preferire” fiilleri de bu şekilde çekilir.
” Provate a uscire da questa stanza ” ne anlama gelir ?
Provate : Deneyin
uscire : çıkmak
da : -den, -dan
questa : bu
stanza : oda
Provate a uscire da questa stanza : Bu oda’dan çıkmayı deneyin
” Voglio salire sulla tua barca ” ne anlama gelir ?
Voglio : isterim
salire : çıkmak/binmek
sulla : üzerine
tua barca :senin sandalın
Voglio salire sulla tua barca : Senin sandalına binmek isterim
” Preferisco stare con i predenti ” ne anlama gelir ?
Preferisco : Tercih ederim
stare : kalmak/olmak
con : ile
i predenti : kaybedenler
Preferisco stare con i predenti : Kaybedenlerle olmayı tercih ederim
” Emozioni non finire ” ne anlama gelir ?
Emozioni : Heyecan/Duygular
non finire : bitmeyecek
Emozioni non finire : Heyecan hiç bitmeyecek
” Capire la bosnia ” ne anlama gelir ?
Capire : Anlamak
la bosnia : bosna
Capire la bosnia : Bosna’yı anlamak
” Per spedire email da pagine ASP ” ne anlama gelir ?
Per : İçin
spedire : göndermek/yollamak
da : -den, -dan
pagine : sayfalar
asp : asp (arkadaşlar asp bir teknoloji )
Per spedire email da pagine ASP : ASP sayfalarından email göndermek için
” Perché preferire il prodotto biologico? ” ne anlama gelir ?
Perché : Niçin
Preferire : tercih etmek
il prodotto : ürün
biologico : biyolojik
Perché preferire il prodotto biologico : Neden biyolojik ürün tercih edilir ?
| BERE | RIMANERE | PAGARE | CERCARE |
| Bevo | Rimango | Pago | Cerco |
| Bevi | Rimani | Paghi | Cerchi |
| Beve | Rimane | Paga | Cerca |
| Beviamo | Rimaniamo | Paghiamo | Cerchiamo |
| Bevete | Rimanete | Pagate | Cercate |
| Bevono | Rimangono | Pagano | Cercano |
” Cultura del bere ” ne anlama gelir ?
Cultura : Kültür
del : -nın, -nin
bere : içmek
Cultura del bere : İçme kültürü
” Liberi di non bere ” ne anlama gelir ?
Liberi : Özgürlük(ler)
di : -nın, -nin
non bere : içmemek
Liberi di non bere : İçmeme özgürlüğü
” Voglio rimanere qui ” ne anlama gelir ?
Voglio : isterim
rimanere : kalmak
qui : burada
Voglio rimanere qui : Burada kalmak isterim
” ” La formula giusta per pagare le tasse ” ne anlama gelir ?
La formula : Formül
giusta : doğru
per : için
pagare : ödemek
le tasse : vergiler
La formula giusta per pagare le tasse : Vergileri ödemek için doğru formül
” Paghiamo responsabilità del passato ” ne anlama gelir ?
Paghiamo :Öderiz
responsabilità : sorumluluk
del : -nın, -nin
passato : geçmiş
Paghiamo responsabilità del passato : Geçmişim sorumluluklarını öderiz
” Cerco l’amore ” ne anlama gelir ?
Cerco : Ararım
l’amore : aşk
Cerco l’amore : Aşk’ı ararım
” Cerchiamo gente come te ” ne anlama gelir ?
Cerchiamo : Arıyoruz
gente : insanlar
come : gibi
te : sana
Cerchiamo gente come te : Senin gibi insanlar arıyoruz
” Voglio salire sulla tua barca ” ne anlama gelir ?
Voglio : isterim
salire : çıkmak/binmek
sulla : üzerine
tua barca :senin sandalın
Voglio salire sulla tua barca : Senin sandalına binmek isterim
” Preferisco stare con i predenti ” ne anlama gelir ?
Preferisco : Tercih ederim
stare : kalmak/olmak
con : ile
i predenti : kaybedenler
Preferisco stare con i predenti : Kaybedenlerle olmayı tercih ederim
| ESSERE | AVERE |
| Sono | Ho |
| Sei | Hai |
| é | Ha |
| Siamo | Abbiamo |
| Siete | Avete |
| Sono | Hanno |
Essere
“Essere” fiili en basit anlamda “olmak” manasına gelmektedir.
Sono turco : Ben türküm
Emre é turco : Emre türk
Sono l’italiano : Ben italyanım
” Noi non siamo angeli ” ne anlama gelir ?
Noi : Biz
non siamo : değiliz
angelo : melek
Noi non siamo angeli : Biz melek değiliz
” Noi siamo chiesa ” ne anlama gelir ?
Noi : Biz
siamo : olmak
chiesa : kilise
Noi siamo chiesa : Biz kiliseyiz.
” Essere liberi ” ne anlama gelir ?
Essere : olmak
liberi : özgürlükler
Essere liberi : Özgür olmak
Avere
Avere fiili “olmak” manasına gelir. Essere fiilinden farkı ise;
Bir varlığa sahip olmak ( Bir kitaba sahibim, Bir kız arkadaşa sahibim)
Bir yaşa sahip olmak ( Ben 23 yaşındayım, Ben 34 yaşındayım)
Ho un amico l’italiano : Ben bir italyan arkadaşa sahibim
Ayşe ha un libro : Ayşe bir kitaba sahip
Ho venti anni : Yirmi yaşındayım
” Ho un segreto con un papà ” ne anlama gelir ?
Ho : Sahibim
un segreto : sır
con : ile
un papà : baba
Ho un segreto con un papà : Baba ile ilgili bir sırrım var
” Ho un enorme debito ” ne anlama gelir ?
Ho : Sahibim
un enorme : büyük
debito : borç
Ho un enorme debito : Büyük bir borcum var
” Non abbiamo paura delle grandi potenze ” ne anlama gelir ?
Non abbiamo : Sahip değiliz
paura : korku
delle : -den, -dan
grande : büyük
potenza : güç, kuvvet
Non abbiamo paura delle grandi potenze : Büyük güçlerden korkmuyoruz
” Nino ha sedici anni ” ne anlama gelir ?
Ha : Sahip
sedici anni : 16 yaş
Nino ha sedici anni : Nino 16 yaşında.
| TORNARE | PRENDERE | SENTIRE |
| Torno | Prendo | Sento |
| Torni | Prendi | Senti |
| Torna | Prende | Sente |
| Torniamo | Prendiamo | Sentiamo |
| Tornate | Prendete | Sentite |
| Tornano | Prendono | Sentono |
| VOLERE | DOVERE | POTERE |
| Voglio | Devo | Posso |
| Vuoi | Devi | Puoi |
| Vuole | Deve | Puo |
| Vogliamo | Dobbiamo | Possiamo |
| Volete | Dovete | Potete |
| Vogliono | Devono | Possono |
| FARE | DARE | DIRE |
| Faccio | Do | Dico |
| Fai | Dai | Dici |
| Fa | Da | Dice |
| Facciamo | Diamo | Diciamo |
| Fate | Date | Dite |
| Fanno | Danno | Dicono |
| ANDARE | VENİRE | SAPERE |
| Vado | Vengo | So |
| Vai | Vieni | Sai |
| Va | Viene | Sa |
| Andiamo | Veniamo | Sappiamo |
| Andate | Venite | Sapete |
| Vanno | Vengono | Sanno |
| USCIRE | SALIRE | STARE | FINIRE |
| Esco | Salgo | Sto | Finisco |
| Esci | Sali | Stai | Finisci |
| Esce | Sale | Sta | Finisce |
| Usciamo | Saliamo | Stiamo | Finiamo |
| Uscite | Salite | State | Finite |
| Escono | Salgono | Stanno | Finiscono |
| BERE | RIMANERE | PAGARE | CERCARE |
| Bevo | Rimango | Pago | Cerco |
| Bevi | Rimani | Paghi | Cerchi |
| Beve | Rimane | Paga | Cerca |
| Beviamo | Rimaniamo | Paghiamo | Cerchiamo |
| Bevete | Rimanete | Pagate | Cercate |
| Bevono | Rimangono | Pagano | Cercano |
İtalyanca Gelecek Zaman
İtalyan dilinde gelecek zamanı öğrenmeye devam ediyoruz. Bu aşamada gelecek zamanda sıkça kullanılan kuralsız fiil biçimlerini göreceksiniz. Eğer aşağıdaki verilen çekimlerde fiil çekimlerinin birinci çekimlerini öğrenirseniz geri kalanın sadece bilinen ekleri eklemekten başka bir şey olmadığını anlayacaksınız.
| AVERE | POTERE | SAPERE | DOVERE | VEDERE |
| Avrò | Potrò | Saprò | Dovrò | Vedrò |
| Avrai | Potrai | Saprai | Dovrai | Vedrai |
| Avrà | Potrà | Saprà | Dovrà | Vedrà |
| Avremo | Potremo | Sapremo | Dovremo | Vedremo |
| Avrete | Potrete | Saprete | Dovrete | Vedrete |
| Avranno | Potranno | Sapranno | Dovranno | Vedranno |
Gördüğünüz üzere yukarıdaki örneklerde ” e ” seslisi düşmektedir. Oluşan yeni biçimde çekim devam etmektedir.
| CERCARE | PAGARE | SPIEGARE | DIMENTICARE |
| Cercherò | Pagherò | Spiegherò | Dimenticherò |
| Cercherai | Pagherai | Spiegherai | Dimenticherai |
| Cercherà | Pagherà | Spiegherà | Dimenticherà |
| Cercheremo | Pagheremo | Spiegheremo | Dimenticheremo |
| Cercherete | Pagherete | Spiegherete | Dimenticherete |
| Cercheranno | Pagheranno | Spiegheranno | Dimenticheranno |
Karşımızda ” gare ” bitimli üç fiil var.
Görüldüğü üzere sadece fiilin köküne önce ” h ” ekleniyor,
sonrasında kurallı fiiller için geçerli çekim uygulanıyor.
” care ” bitimli fiilerde de aynı işlem uygulanıyor.
İtalyan dilinde gelecek zamanı öğrenmeye devam ediyoruz. Fiilerin babası olarak adlandırılan “essere ” nin çekimi karşınızda. Kendisine burdan hürmetlerimizi sunuyoruz.
| ESSERE |
| Sarò |
| Sarai |
| Sarà |
| Saremo |
| Sarete |
| Saranno |
İtalyan dilinde gelecek zamanı öğrenmeye devam ediyoruz.
| Bere | Venire | Volere | Rimanere |
| Berrò | Verrò | Vorrò | Rimarrò |
| Berrai | Verrai | Vorrai | Rimarrai |
| Berrà | Verrà | Vorrà | Rimarrà |
| Berremo | Verremo | Vorremo | Rimarremo |
| Berrete | Verrete | Vorrete | Rimarrete |
| Berranno | Verranno | Vorranno | Rimarranno |
| Fare | Dare | Dire |
| Farò | Darò | Dirò |
| Farai | Darai | Dirai |
| Farà | Darà | Dirà |
| Faremo | Daremo | Diremo |
| Farete | Darete | Direte |
| Faranno | Daranno | Diranno |
| Andare | Stare |
| Andrò | Starò |
| Andrai | Starai |
| Andrà | Starà |
| Andremo | Staremo |
| Andrete | Starete |
| Andranno | Staranno |
Vorremo una tazza : Bir fincan isteyeceğiz
Potremo usare il cellulare in aereo : Uçakta cep telefonu kullanabileceğiz
Il prossimo settimana faremo una gita : Gelecek hafta tur yapacağız
Come sarà la nuova identità digitale : Yeni dijital kimlikler nasıl olacak
A che ora finirà il film? : Film ne zaman bitecek ?
Basta che tu clicchi e io saprò chi sei : Tıklaman yeterli, kimsin bileceğim
Io verrò e ti guarirò : Geleceğim ve seni iyileştireceğim
Mi dirà Ciampi quando dimettermi : Ne zaman ayrılacağımı Ciampi bana söyleyecek
Se uscirai, perderai l’autobus : Çıkmazsan, otobüsü kaçıracaksın
Cosa farai sabato sera ? : Cumartesi akşamı ne yapacaksın ?
Daranno un contributo di qualità al miglioramento della nostra politica : Politikamızın kalitesinin artırılmasına katkıda bulundular (verdiler)
Le cose cambiano anche se noi non lo vorremo : Biz istemesekte herşey değişiyor
Fra un mese finirà la sua tesi : Bir ay içerisinde tezini bitirecek
Mi dovrai uccidere : Beni öldürmek zorundasın
Cosa farà Emre a fine stagione ? : Emre sezon sonunda ne yapacak
Resterà alla Juve : Juventus’da kalacak
Andrà al Real Madrid : Real Madrid’e gidecek
Il mese prossimo lavoraremo in banca : Gelecek ay banka’da çalışacağım
Büyültme Küçültme Kötüleştirme Ekleri
İtalyan dilinde isimi büyültmek için büyültme ekleri isme eklenir. İsimlerin karakterine göre uygulanacak ekler aşağıda toplumumuzun hizmetine sunulmuştur.
| Erkek Tekil | Erkek Çoğul | Dişi Tekil | Dişi Çoğul |
| -one | -oni | -ona | -one |
piede (Ayak) : piedone (Büyük Ayak)
piedi (Ayaklar) : piedoni (Büyük Ayaklar)
palazzo (Bina) : palazzone (Büyük Bina)
palazzi (Binalar): palazzoni (Büyük Binalar)
borsa (Çanta) : borsona (Büyük Çanta)
borse (Çantalar) : borsone (Büyük Çantalar)
İtalyan dilinde isimi küçültmek için küçültme ekleri isme eklenir. İsimlerin karakterine göre uygulanacak ekler aşağıda toplumumuzun hizmetine sunulmuştur.
| Erkek Tekil | Erkek Çoğul | Dişi Tekil | Dişi Çoğul |
| -ino | -ini | -ina | -ine |
| -etto | -etti | -etta | -ette |
| -uolo | -uoli | -uola | -uole |
| -ello | -elli | -ella | -elle |
| -uccio | -ucci | -uccia | -ucce |
uccello : Kuş
uccellino :Küçük Kuş
uccelletto : Küçük Kuş
piede (Ayak) : piedone (Büyük Ayak)
piedi (Ayaklar) : piedoni (Büyük Ayaklar)
palazzo (Bina) : palazzone (Büyük Bina)
palazzi (Binalar): palazzoni (Büyük Binalar)
strada : Yol
stradina : Dar Yol
stradetta : Dar Yol
ragazzi : Çocuklar
ragazzini : Küçük Çocuklar
ragazzetti : Küçük Çocuklar
borsa (Çanta) : borsona (Büyük Çanta)
borse (Çantalar) : borsone (Büyük Çantalar)
İtalyan dilinde isimi kötüleştirmek için kötüleştirme ekleri isme eklenir. İsimlerin karakterine göre uygulanacak ekler aşağıda toplumumuzun hizmetine sunulmuştur.
| Erkek Tekil | Erkek Çoğul | Dişi Tekil | Dişi Çoğul |
| -accio | -acci | -accia | -acce |
tavolo (Masa) : tavolaccio (Eski, Kırık Masa)
errore (Hata) : erroraccio (Kötü Hata)
libri (Kitaplar) : libracci (Kötü Kitaplar)
vita (Hayat) : vitaccia (Zor Hayat)
bicicletta (Bisiklet) : biciclettaccia (Ucuz Bisiklet)
scarpe (Ayakkabılar) : scarpacce (Yıpranmış Ayakkabılar)
roba (Şeyler) : robaccia (Kötü Şeyler)
posti (Yerler) : postacci (Kötü Yerler)
momento (Zaman) : momentaccio (Kötü Zaman)
tempo (Hava) : tempaccio (Kötü Hava)
İtalyanca Soru Cümleleri
Chi ? : Kim
Chi è ? : Kim
Di Chi è ? : Kimin
Che ? : Ne
Che Cosa ? : Ne
Cosa ? : Ne
Quanti ne abbiamo oggi ? : Bugün ay’ın kaçı ?
Dove : Nerede
Quando : Ne zaman
Che Tempo Fa ? : Hava nasıl ?
Come : Nasıl
Quanto : Ne kadar
Perché : Niçin
Quale : Hangisi
Quali : Hangileri
İtalyanca Geçmiş Zaman I
İtalyan dilinde geçmiş zaman, bileşik zaman özeliği göstermektedir.
Basit anlamda iki parçadan oluşmaktadır.
Bu bölümde geçmiş zamanı oluşturan ilk parçayı inceleyeceğiz.
İlk parça fiilin, sıfat fiil geçmiş zaman çekimi ( participio passato ) dir.
Bir fiilin, sıfat fiil geçmiş zaman çekimini yapmak için kurallı fiillere uygulanacak ekleri veriyorum.
Are : Ato
Ere : Uto
Ire : Ito
Burada “ere” çekimi biraz kafa karıştırıcıdır.
Neden “uto” bilmiyorum.
Ama çalışırsanız bu bir zorluk olmaktan çıkacaktır.
Hemen örneklere geçelim.
Lavare : Lavato
Dare : Dato
Studiare : Studiato
Cominciare : Cominciato
Pagare : Pagato
Passare : Passato
Mangiare : Mangiato
Saltare : Saltato
Camminare : Camminato
Sapere : Saputo
Perdere : Perduto
Ricevere : Ricevuto
Vendere : Venduto
Sedere : Seduto
Premere : Premuto
Sentire : Sentito
Dormire : Dormito
Uscire : Uscito
Finire : Finito
Partire : Partito
Capire : Capito
Sıfat fiilinin geçmiş zaman çekimi kuralsız olan fiiller aşağıda sunulmuştur.
Dire : Detto
Correre : Corso
Chiudere : Chiuso
Chiedere : Chiesto
Fare : Fatto
Leggere : Letto
Offrire : Offerto
Scrivere : Scritto
Friggere : Fritto
Cuocere : Cotto
Rompere : Rotto
Rimanere : Rimasto
Rispondere : Risposto
Aprire : Aperto
Avere : Avuto
Essere : Stato
Accendere : Acceso
Perdere : Perso
Prendere : Preso
Mettere : Messo
Scegliere : Scelto
Spendere : Speso
Spegnere : Spento
Scendere : Sceso
Succedere : Succcesso
Morire : Morto
Vedere : Visto
Venire : Venuto
Vivere : Vissuto
Nascere : Nato
Ridere : Riso
Togliere : Tolto
Parçaları birleştirmeye devam ediyoruz.Geçmiş zaman formülasyonu az sonra açıklanak fakat hedefe sağlam adımlarla gidelim.
Geçişli ve geçişsiz fiil ne anlama gelir?
Geçişli fiil nesne alan fiildir.
Kısaca fiile
“neyi, kimi” sorularını sorduğunuzda cevap alıyorsanız bu fiil geçişli fiildir.
Geçişsiz fiile “neyi, kimi” sorusunu sorduğunuzda cevap alamazsınız.
Türkçe karşılığı “almak” olan “prendere” fiili geçişli midir ?
Evet geçişlidir. “Neyi almak?” sorusuna cevap vermektedir.
Türkçe karşılığı “gelmek” olan “venire” fiili geçişli midir ?
Hayır geçişsizdir. “Neyi gelmek” sorusuna cevap vermemektedir.
| Geçmiş Zaman Formülü | |
| Avere ( presente çekimi ) | Participio Passato |
| Essere ( presente çekimi ) | |
Geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil eğer geçişli ise;
Avere (presente çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
Geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil geçişsiz ise;
Essere ( presente çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
| Avere temelli geçmiş zaman çekimi | Essere temelli geçmiş zaman çekimi | ||
| Ho | Participio “o” ile sonlanır | Sono | o/a ile sonlanır |
| Hai | Sei | ||
| Ha | é | ||
| Abbiamo | Siamo | i/e ile sonlanır. | |
| Avete | Siete | ||
| Hanno | Sono | ||
Yukarıda yer alan tablo büyük önem arzetmektedir. Bir daha tekrar ediyorum. “Essere” temelli geçmiş zaman çekiminde “Participio Passato” özneye göre şekillenir. İlk adım fiilin geçişli yada geçişsiz mi olduğuna karar vermek, eğer geçişli ise “Participio Passato” yu özneye göre şekillendirmektir.
Mario é tornato
Mario erkek olduğu için “Participio Passato” o eki ile sonlandı.
Maria é tornata
Maria bayan olduğu için “Participio Passato” a eki ile sonlandı.
Loro (Mario,Julio) sono tornati
Mario ve Julio çoğul erkek olduğundan “Participio Passato” i eki ile sonlandı
Loro (Franca,Maria) sono tornate
Franca ve Maria çoğul bayan olduğundan “Participio Passato” e eki ile sonlandı
Loro (Mario,Franca) sono tornati
Çoğul grup bayan ve erkeklerden oluşuyorsa “Participio Passato” i eki ile sonlanır.
Bu bölümde geçmiş zaman analizimizi genişletiyoruz.
Daha iyi kavramanız için basamaklı örnekler geliştirdik.
Türkçe karşılığı “söylemek” manasına gelen “dire” fiilini alalım.
Kurmamız gereken cümle “Ben berlusconi’ye söyledim.” olsun.
“Dire” fiili geçişlidir, zira “neyi söyledin” sorusuna cevap vermektedir.
Demek ki “avere” temelli geçmiş zaman kullanılacak.
Ben dediğine göre avere fiilinin 1. tekil şahısı olan “ho” kullanılacak
Şimdi ise “dire” fiilinin “Participio Passato” sunu bulmalıyız.
Cevap “Detto” dur. Formülasyonu hatırlayalım.
Hadi bitirin şu işi
“”Ho detto a Berlusconi””
Bir örnekle tabi kimse yetinemez.
Bu örnekte şirketimizden hediyedir.
Türkçe karşılığı “vermek” manasına gelen “dare” fiilini alalım.
Kurmamız gereken cümle “Biz Berlusconi’ye verdik” olsun.
“Dare” fiili geçişlidir, zira “neyi verdin” sorusuna cevap vermektedir.
Demek ki “avere” temelli geçmiş zaman kullanılacak.
Biz dediğine göre avere’nin 1 çoğul şahısı “abbiamo” kullanılacak
Şimdi ise “dare” fiilinin “Participio Passato” sunu bulmalıyız
. Cevap “Dato” dur. Formülasyonu hatırlayalım.
Bitirin şu işi Gözlerimi kapıyorum.
“”Abbiamo dato a Berlusconi””
Bir yazar dostunuzun güzel bir romanı yazdığını ifade etmek istiyorsunuz.
Türkçe karşılığı “yazmak” manasına gelen “scrivere” fiilini alalım
Kurmamız gereken cümle “Cem Uzan güzel bir hikaye yazdı” olsun.
“Scrivere” fiili geçişlidir, zira “neyi yazdın” sorusuna cevap vermektedir.
Demek ki “avere” temelli geçmiş zaman kullanılacak.
Avere fiilinin 3. tekil şahısı olan “ha” kullanılacak.
Şimdi ise “scrivere” fiilinin “Participio Passato” sunu bulmalıyız.
Cevap “Scritto” Formülasyonu hatırlayalım
Bitirin şu işi hey kime söylüyorum
“” Cem Uzan ha scritto un bel romanzo “”
Bu bölümde geçmiş zaman analizimizi geçişsiz fiiller yönünde genişletiyoruz.
Türkçe karşılığı “doğmak” manasına gelen “nascere” fiilini alalım.
Kurmamız gereken cümle
” Fellini 1920 ‘de doğdu.” olsun.
“Nascere” fiili geçişsizdir,
zira “neyi doğdun” sorusuna cevap vermemektedir.
Demek ki “essere” temelli geçmiş zaman kullanılacak.
Essere fiilinin 3 . tekil şahısı olan ” é” kullanılacak.
Şimdi ise “nascere” fiilinin “Participio Passato” sunu bulmalıyız.
Cevap “nato” dur.
Formülasyonu hatırlayalım.
“”Fellini é nato in 1945″”
“Essere” temelli çekimlerde “Participio Passato” nun özneye uyum sağladığını bir kere daha hatırlatayım.
Pratik zekamızı kullanalım;
Fellini é nato in 1945( bir erkek )
Sophia Loren é nata in 1945 ( bir dişi )
Loro sono nati in 1981 ( birden fazla erkek )
Loro sono nate in 1985 ( birden fazla dişi )
Burada kafası karışanlar olabilir.
“Essere” içerisinde hem birinci tekil hem de üçünçü çoğul şahıs için “sono” kullanılıyor.
Io sono nato in 1981 ( ben ) ( söyleyen erkek )
Io sono nata in 1981 ( ben ) ( söyleyen dişi )
Varsayalım sırasıyla bir erkek, bir bayan, bir grup erkek, bir grup bayanın yola çıkacaklarını bildireceksiniz.
Türkçe karşılığı “Yola koyulmak” manasına gelen “partire” fiilini alalım.
“Partire” fiili geçişsizdir, zira “neyi yola koyulmak” sorusuna cevap vermemektedir.
Demekki “essere” temelli geçmiş zaman kullanılacak.
Şimdi ise “partire” fiilinin “Participio Passato” sunu bulmalıyız.
Cevap “Partito” dur. Formülasyonu hatırlayalım.
Stefano é partito
Gina é partita
Loro (Giuseppe,Rocco) sono partiti
Loro (Claudia,Silvana) sono partite
Loro (Aldo,Maria) sono partiti
Dikkat edilmesi gereken nokta “Participio Passato” şekillenmesinin tüm şahışlarda geçerli olmasıdır.
Sei partito ( Bir erkek )
Sei partita ( Bir bayan )
Siamo partiti ( Bir grup erkek )
Siamo partite ( Bir grup bayan )
Siete partiti ( Bir grup erkek )
Siete partite ( Bir grup bayan )
Arkadaşlar cümlede illaki bir kişiden bahsedilecek diye bir kural yok,
sizin bakmanız gereken öznenin karakteridir.
la scienza è nata
il sito è nato
le scienze sono nate
i siti sono nati
Ho cambiato i miei numeri : Numaralarımı değiştirdim
Ho speso gran parte dei miei soldi per donne : Paramın büyük bir bölümünü kadınlar için harcadım
Noi abbiamo spento le luci : Işıkları açtık
Ho cambiato la macchina : Arabamı değiştirdim
Il consigliere ha visitato l’europa : Danışman, avrupa’yı gezdi
Stupide politiche di governo hanno dato ad Amazon questa opportunità : Hükümetin aptal politikaları, Amazon’a bu fırsatı verdi.
Il pilota ha bevuto troppo : Pilot çok fazla içti
Ha mangiato qualcosa di tossico : Zehirli birşeyler yedi
A dicembre 10 milioni di italiani hanno comprato su internet : Aralık’ta 10 milyon italyan, internet üzerinden alışveriş yaptı (satın aldı)
Loro hanno passato parte del tempo a scrivere : Zamanlarının bir bölümünü yazarak geçirdiler.
Ho smesso di drogarmi : Uyuşturucu kullanmayı bıraktım
Io ho passato la stessa situazione : Aynı durumu yaşadım (geçirdim)
Io fatto un blog : Bir blog yaptım
Ho preso la decisione di candidarmi alla presidenza francese alle prossime elezioni : Gelecek fransa başkanlık seçimlerinde aday olma kararını verdim (aldım)
Quante persone ti hanno visto nudo ? : Kaç kişi sizi çıplak gördü ?
Io ho fatto nulla tutta la giornata : Bütün gün hiçbir şey yapmadım
Cosa abbiamo fatto : Biz ne yaptık
In Iraq abbiamo fatto miglialia di errori : Irak’ta binlerce hata yaptık
Lui ha lavorato nel telefilm ” Numero 7 ” : 7 numara dizisinde çalıştı
Hanno lavorato con noi : Bizimle çalıştılar
Noi abbiamo lavorato con entusiasmo : Büyük bir zevkle çalıştık
Lei ha viaggiato molto : Çok seyahat etti
Lei ha viaggiato per mezzo mondo : Dünyanın yarısını gezdi
Ho viaggiato in Francia : Fransa’yı gezdim
Ho viaggiato 3 volte nell’arco di due anni con questa azienda : Bu şirketle 2 yıl içerisinde 3 kez seyahat ettim
Noi abbiamo parlato di cani : Köpeklerden konuştuk
Prodi ha parlato : Prodi konuştu
I miei occhi malati hanno visto : Benim hasta gözlerim gördü
Satana ha finito di aspettare : Şeytan beklemeyi bitirdi
Ambasciatrice di Cuba in Giamaica ha condannato l’applicazione extra-territoriale delle leggi nordamericane per rafforzare la politica di blocco economico contro Cuba : Jamaika’da bulunan Kübalı bayan büyükelçi, kuzey amerika yasalarının, küba’ya karşı ekonomik yaptırımı artırmak için kendi sınırlarını aşacak biçimde uygulanmasını kınadı
Io ho venuto a cercare : Aramaya geldim
Ambasciatrice di Cuba ha ricordato la recente multa imposta dal governo messicano : Kübalı bayan büyükelçi, meksika hükümetinin son vergi cezasını hatırlattı
Ho preso un virus : Virüs aldım (yedim )
Ambasciatrice di Cuba ha spiegato che ogni anno l’Assemblea Generale della ONU vota a favore del termine della politica di blocco economico contro l’Isola : Kübalı bayan büyükelçi, her yıl UN genel kurulunun ada’ya karşı yapılan ekonomik kısıtlama politikalarının sonlandırılması lehinde oy kullandığını açıkladı
Io ho aperto le tende : Perdeleri açtım
Ho sentito il nuovo singolo di Valeria Rossi : Valeria Rossi’nin yeni single’ını dinledim
Silvio non ha capito che così si perde : Silvio ne kaybettiğini anlamadı
Berlusconi ha capito che la verifica è una cosa seria : Berlusconi, gözden geçirmennin ciddi birşey olduğunu anladı
Ho perso le parole : Sözcükleri kaybettim
Noi abbiamo perso tutti : Herşeyi kaybettik
I soldati hanno cominciato a sparare : Askerler ateş etmeye başladı
I ho acceso la luce/la radio/la televisione : Işığı/Radyoyu/Tv’yi açtım
Io ho spento la luce/la radio/la televisione : Işığı/Radyoyu/Tv’yi kapattım
Il crawler di Yahoo ha cominciato a lavorare : Yahoo’nun yeni web örümceği çalışmaya başladı.
Ho finito Max Payne : Max Payne’i bitirdim
Maria ha sentito la voce di Dio Padre : Maria, Allah babanın sesini duydu
Il Padrino ha finito la corsa : Mafya babası yolculuğu bitirdi.
Hai finito di editare il titolo ? : Başlığı düzenlemeyi bitirdin mi ?
Noi abbiamo mostrato loro i biglietti da visita : Giriş biletlerimizi onlara gösterdik
Ho preparato la cena : Akşam yemeğini hazırladım
Noi non abbiamo avuto tempo di preparare : Hazırlanmak için zamanımız yoktu
Io ho aperto i miei occhi : Gözlerimi açtım
Ho veduto nascere il sole : Güneşin doğuşunu gördüm
Emre ha scelto le coppie : Emre, kopyaları şeçti
Non ho avuto modo di approfondire questo argomento : Bu düşünceyi derinleştirecek olanağa sahip değildim
Se la vittima ha avuto esperienze, la violenza sessuale è meno grave : Eğer kurban çok deneyim sahibiyse, cinsel şiddet daha az etkili olur
Io ho voluto lo stesso fare : Aynı şeyi yapmak isterdim
Ho tradotto il modulo HelpDesk: Helpdesk modülünü çevirdim
Ha saputo aprire una nuova strada : Yeni bir yol açmayı biliyordu
Abbiamo pagato un prezzo alto : Yüksek bir fiyat ödedik
Noi abbiamo corso per le strade : Sokaklarda koştuk
Giuseppe ha scritto : Giuseppe yazdı
Sei stato felice : Sen mutluydun
Io sono andato la prima volta in Bosnia nel 1998 : Bosna’ya ilk kez 1998 yılında gittim
Io sono andata a camminare con tutti i giovani : Bütün gençlerle yürümeye gittim
Noi siamo andati per l’istituto a 9:20 per vedere per la prima volta l’esposizione : İlk kez bir sergi izlemek için 9.20’de enstitü’ye gittik
Noi siamo andate in Toscana per tre giorni : Üç günlüğüne Toscana’ya gittik
I soldati sono andati oltre il confine : Askerler sınırın diğer tarafına gitti
Le bambine del mercato sono andate in paradiso : Piyasanın bebekleri cennete gitti
Io sono tornato Martedì dalla Liguria : Liguria’dan salı günü döndüm
Io sono tornata per te : Senin için döndüm
Io sono stato a Falluja : Felluce’deydim
Io sono stato un agente CIA : CIA ajanıydım
Io sono stata sua nella foga : Senin ateşin içindeydim
Io sono stata a Vienna durante il primo semestre dell’anno accademico : Akademik yılın ilk döneminde Viyana daydım
Noi non siamo stati contadini : Biz köylü değildik
Noi siamo state in questo ostello 4 giorno : Bu otelde 4 gün bulunduki
Noi siamo rimasti molto soddisfatti : Çok memnun kaldık
Noi siamo rimaste molto deluse : Düş kırıklığına uğradık
Io sono rimasto senza mouse : Faresiz kaldım
Io sono rimasta nuda : Çıplak kaldım
Io sono arrivato in questa Facoltà : Bu fakülteye geldim ( vardım )
Io sono arrivata a Pisa con 15 minuti di ritardo : Pisa’ya 15 dakika geç geldim ( vardım )
Noi siamo entrati nella terza dimensione : Üçüncü boyuta girdik
Noi siamo entrate nel negozio di cd : Cd mağazasına girdik
Loro sono usciti con arroganza : Küçümsemeyle çıktılar
Loro sono uscite le commissioni d’esame : Sınav komisyonlarından çıktılar
Io sono venuto per bruciare nell’arena dell’Amore : Aşkın dehlizlerinde yanmak için geldim
Io non sono venuta per scoprire le scarpe : Ayakkabıları keşfetmek için gelmedim
Marcello Mastroanni è morto : Büyük usta öldü
L’attrice Alida Valli è morta nella sua casa romana alle 5.30 di questa mattina : Bayan sanatçı Alida Valli, bu sabah 5.30’da roma’da ki evinde öldü
È nato un bambino : Bir bebek doğdu
Com’è nata la scienza ? : Bilim nasıl doğdu ?
İtalyanca Hikaye Zamanı I
Bu zaman, geçmişte devam eden zamana işaret etmektedir. İtalyan dilinde en çok kullanılan zamanlardan birisidir.
Günlük konuşmalarınızda geçmişte devam eden bir olayı anlatmaya kalkıştığınızda bu zamanı kullanabilirsiniz. Bu zaman içerisinde az sayıda kuralsız fiil barındırmaktadır.
Kurallı fiil çekimleri için kullanacağınız ekler aşağıda sunulmuştur.
| ARE | ERE | IRE |
| Avo | Evo | Ivo |
| Avi | Evi | Ivi |
| Ava | Eva | Iva |
| Avamo | Evamo | Ivamo |
| Avate | Evate | Ivate |
| Avano | Evano | Ivano |
Dikkatli bir okuyucu farklı renkler üzerine yoğunlaşır ve bu zamanın çekimini kısa zamanda anlar. Bu çekimleri kurallı fiillerimiz üzerinde görelim.
| ANDARE | LEGGERE | DORMIRE |
| Andavo | Leggevo | Dormivo |
| Andavi | Leggevi | Dormivi |
| Andava | Leggeva | Dormiva |
| Andavamo | Leggevamo | Dormivamo |
| Andavate | Leggevate | Dormivate |
| Andavano | Leggevano | Dormivano |
Bu bölümde hikaye zamanı içerisinde kuralsız fiil çekimi özeliği gösteren fiiller incelenecektir. Bu kuralsızlık içerisinden fiillerin ilk çekimlerini ezberleyerek sıyrılabilirsiniz .
| ESSERE | AVERE |
| Ero | Avevo |
| Eri | Avevi |
| Era | Aveva |
| Eravamo | Avevamo |
| Eravate | Avevate |
| Erano | Avevano |
Görüldüğü üzere “Avere” fiili düzenli fiil özeliği göstermektedir.
“Essere” fiilinin çekimleri mutlaka yenilmeli ve iyice sindirilmelidir.
Bu bölümde hikaye zamanı içerisinde kuralsız fiil çekimi özeliği gösteren fiiller incelenecektir. En fazla kullanılan kuralsız fiilleri ve çekimlerini sunuyorum.
| FARE | DIRE | BERE |
| Facevo | Dicevo | Bevevo |
| Facevi | Dicevi | Bevevi |
| Faceva | Diceva | Beveva |
| Facevamo | Dicevamo | Bevevamo |
| Facevate | Dicevate | Bevevate |
| Facevano | Dicevano | Bevevano |
| TRADURRE | PROPORRE | PORRE |
| Traducevo | Proponevo | Ponevo |
| Traducevi | Proponevi | Ponevi |
| Traduceva | Proponeva | Poneva |
| Traducevamo | Proponevamo | Ponevamo |
| Traducevate | Proponevate | Ponevate |
| Traducevano | Propevano | Ponevano |
Eğer geçmişte süregiden iki olay resmedilecekse
imperfetto + imperfetto formülasyonu kullanılır.
Mentre Emilio ascoltava la radio, guardavamo la TV
Quando Io vivevo a Parigi, parlavo molto bene
Mentre gli studenti studiavano , ascoltavano la musica
Eğer geçmişte süre giden eylem, süre gitmeyen bir eylem ile karşılarşırsa
Imperfetto + passato prossimo yapısı kullanılır.
Mentre Turquato studiava , Elina é entrata
Mentre Giuseppe aspettava l’autobus, ha incontrato Giordano Bruno
Aşağıdaki ifadeler, bu zamanla kurulan cümlelerde sıklıkla görülmektedirler.
Mentre
Ieri
Una volta
Da Bambino, Ragazzo, Piccolo, Giovane
Da giorni, Mesi, Anni
Mi ha violentata mentre ero in coma
C’ era una volta in America
Da bambino volevo guarire i ciliegi
Da ragazzo studiavo Gorizia dai Salesiani
Da piccolo non mantenevo le promesse
Da giovane potevo ricordare tutti.
Bu zaman ingiliz dilinde
“was+ing” ile kurulan zamana tekabül eder.
Olay geçmişte sürmekte olan niteliğini korumaktadır.
Da bambina credevo che gli adulti non avevano paura
Aveva una notizia bomba
Non credevamo di provocare un tale disastro
Quando era l’Italia a dettare legge in Francia
La sera andavamo in via Veneto
L’uomo che credeva di non avere più tempo
Il suo sonno era più tranquillo quando era nel suo letto
Avevo un sogno ed era il suo
Leggevo Bukowsy
Da piccolo giocavo al dottore
Gino aveva ragione ?
Il martedì andavamo al Biblico
Gli dissi quanto era speciale quel letto poiché era mio quando ero bambina
Melissa ha deciso che era pronta per dormire da sola
Una volta a settimana leggevamo il giornale in santa pace
A quell’epoca noi bambini non leggevamo fumetti
Erano anni che non mangiavo un dolce così buono
Quando ero piccola, mangiavo molto
Giocavamo per la strada
Nell’ottantacinque-ottantasei giocavo in una squadra di calcio ed ogni notte
Mangiavamo pane e castagne
A mezzogiorno mangiavamo alla mensa dell’ospedale gratis
È morta l’attrice Alida Valli, aveva 84 anni
İtalyanca -miş’li Geçmiş Zaman I
İtalyan dilinde -miş’li geçmiş zaman, bileşik zaman özelliği gösterir.
| Miş’li Geçmiş Zaman Formülü | |
| Avere ( imperfetto çekimi ) | Participio Passato |
| Essere ( imperfetto çekimi ) | |
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil eğer geçişli ise;
Avere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil geçişsiz ise;
Essere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
” Essere ” temelli geçmiş zaman kullanımında “Participio Passato” özneye göre şekillenmektedir.
Bu zaman ” passato prossimo ” nun belirtiği zaman diliminin daha da gerisindedir. Aşağıdaki örnek durumu anlamanızı sağlayacaktır.
Leggo un libro che ho comprato ieri
Ieri ho letto un libro che avevo comprato l’altro ieri
Aman arkadaşlar, bu örneği özellikle 2 zamanı karşılaştırmanız açısından verdim. İllaki bu zaman, bu yapı içerisinde kullanılacak diye zorunluluk yoktur.
İtalyan dilinde -miş’li geçmiş zaman, bileşik zaman özelliği gösterir.
| Miş’li Geçmiş Zaman Formülü | |
| Avere ( imperfetto çekimi ) | Participio Passato |
| Essere ( imperfetto çekimi ) | |
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil eğer geçişli ise;
Avere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil geçişsiz ise;
Essere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyon
I soldati israeliani avevano aperto il fuoco
Quando me lo avevano raccontato non ci avevo creduto
Avevo giocato poco
Avevamo fatto un’operazione pesante sul testo
Avevamo lavorato a casa
Avevamo gridato la verita
Avevamo lavorato assieme in molti progetti
Avevamo lavorato fin dal 1973
Nei giorni scorsi avevamo sottolineato
Aveva lanciato un sondaggio
Avevamo lavorato per comporre le faide della nostra regione
Ci avevano raccontato
Avevano corso più velocemente possibile
Avevano seguito i corsi di musica
Aveva frequentato il corso sul metodo normale tedesco
Mina aveva letto molti libri di etnologia sull’Africa
Avevamo scritto inutilmente
Aveva perso l’anima
In quell’occasione avevamo scritto solo un paio di poesie
Avevo avuto l’idea di applicare questo algoritmo
Avevi preso il mio cuore ma non la mia testa
Avevamo chiesto una riforma
Avevamo chiesto garanzie per i cittadini
Avevano aperto una catena di caffè
Avevo avuto la stessa idea
Come succedeva che tu avevi preso una persona per l altra ?
Non avevo avuto l’opportunità di vedere da ragazzo
Dopo il divorzio avevo perso persino la voglia di vestirmi
Aveva speso più di cinque sterline per un taglio di capelli
İtalyan dilinde -miş’li geçmiş zaman, bileşik zaman özelliği gösterir.
| Avere ( imperfetto çekimi ) | Participio Passato |
| Essere ( imperfetto çekimi ) |
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil eğer geçişli ise;
Avere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
Miş’li geçmiş zaman içerisinde kullandığımız fiil geçişsiz ise;
Essere ( imperfetto çekimi ) + Participio Passato formülasyonu
Le donne erano andate a cogliere il mais
Le ragazze erano andate a cercare la legna
Ero partito per fare la lunga
Io ero partito con l’idea di leggerlo
Eravamo andati avanti e indietro tutta notte sul battello
Io ero partito con l’idea di leggerlo
Ero partita con l’idea di aggiungere un brano
Eravamo andati in India due volte
Ieri ero partita per il mare
Ero partito per il Venezuela con molti dubbi ed alcune speranze
Il 21 novembre scorso la nave Florio della Tirrenia era partita da Napoli
Franca era partita proprio dalla musica
Era partita con il treno di mezzanotte
Ieri alle cinque Ababa era partita da Massawa
Eravamo andati in vacanza
Le ruotine del trenino erano andate fuori dalle rotaie
Era partito per l’Iraq quattro mesi fa
Ero partito per partecipare ad un incontro mondiale di intellettuali ed artisti in difesa
In quel periodo una volta eravamo andate una settimana a Sestriere con mio padre
Il capitano era partito una settimana fa per la sua seconda missione in Iraq
Ero partito per fare solo architettura
Eravamo andate a scuola insieme
Tutti erano andati in chiesa
I deputati della Quercia alla camera erano stati molti critici.
