ГЛАГОЛЫ
Diğer dillerde pek görülmeyen bir özellik Rusça’da ağırlıklı olarak yer tutmaktadır. Rusça’da fiillerin görünüş özelliği vardır. Daha açık tanımıyla aynı anlama gelen bir fiilin farklı yazılması sonucu ifade ettiği anlamın tekrarı, sürekliliği ve zamanı değişmektedir. Bu iki grubu ‘tamamlanmamış’ ve ‘tamamlanmış fiiller olarak ikiye ayırıyoruz.
- НЕСОВЕРШЕННЫЙ ВИД TAMAMLANMAMIŞ FĐĐLER
читать okumak
писать yazmak
работать çalışmak
спать uyumak
делать yapmak
Я читаю газету
Ben gazete okuyorum (okurum)
Я пишу письмо
Ben mektup yazıyorum (yazarım)
Я изучаю русский язык
Ben Rusça çalışıyorum (çalışırım)
Я делаю домашное здание
Ben ev ödevimi yapıyorum (yaparım) Bu tip fiiller üç zamanda kullanılırlar.
- НАСТОЯЩЕЕ ВРЕМЯ – ŞİMDİKİ ZAMAN
Сейчас я читаю книгу
Şimdi ben kitabı okuyorum (eylemin ne zaman tamamlanacağı belli değil)
- ПРОШЕДШЕЕ ВРЕМЯ – GEÇMİŞ ZAMAN
Я читал эту книгу
Dün kitabı okuyordum (eylemin ne zaman tamamlanacağı belli değil)
- СЛОЖНОЕ БУДУШЕЕ ВРЕМЯ – BİLEŞİK GEÇMĐŞ ZAMAN
Я буду читать книгу
Ben kitabı okuyacağım (eylemin ne zaman gerçekleştirileceği kesin belli değil)
NOT: Periyodik olarak tekrarlanan hareketler bildirilirken bu fiil (tamamlanmamış) kullanılır
Каждый день Her gün
каждая неделя Her hafta
каждое собрание Her toplantı
всегда Her zaman
часто Sık sık
иногда Ara sıra
редко Nadiren
Каждое утро я читаю газету
Ben her sabah gazete okurum
Каждый месяц я покупаю книгу
Ben her ay iki kitap satın alırım
Я всегда помогаю ему
Ben her zaman ona yardım ederim.
- СОВЕРШЕННЫЙ ВИД TAMAMLANMIŞ EYLEM BĐÇĐMĐ
Bu tip fiiller tamamlanmış eylem bildirirler. Örneğin,
прочитать Okumak
написать Yazmak
Я прочитаю эту книгу
Ben bu kitabı okuyacağım.(kitap mutlaka okunup bitirilmiş olacak)
Я прочитал эту книгу
Ben bu kitabı okudum. (kitabı okuyup bitirdim)
Kesin geçmiş ve kesin gelecek zamanda bitirme ve sonuç alma vardır.
Bu tip fiiller iki zamanda kullanılır. Tamamlama, bir sonuç alma söz konusu olduğundan geçmiş ve gelecek zamanda kullanılırlar. Eğer cümlede belli bir zaman belirtiliyorsa fiiller bu tip kullanılır. Dün, önümüzdeki hafta, yarın, geçen ay gibi zaman zarflarıyla hep bu tür fiiller kullanılır..
Завтра утром я напишу письмо
Yarın sabah bir mektup yazacağım (mektup mutlaka yazılmış bitirilmiş olacak)
Вчера вечером сестра написала письмо
Dün akşam kız kardeşim bir mektup yazdı (mektup yazıldı bitirildi)
Bu tip fiiller, yapılan iş ve hareketin bitirilmesi ile sonuçlandırılmasının yanında, hareketin bir kez yapıldığını ve anlık olduğunu da vurgulamak için kullanılır. Yani hareket bir kez yapılmış, bir anda bitmiş ve son bulmuştur.
вдруг Ansızın
неожиданно Beklenmeksizin
сразу Hemen
Офицант вдруг оттолкнул стол ,
Garson birden masayı itti. (bir hamlede yapıldı bitti)
Вдруг она закричала
(Bir anda bağırmaya başladı)