Ölen karısı için ‘yazdığı Makber şiir kitabıyla hatırlanabilir. Şiirin biçiminde ve özünde yenilikler yapmıştır. Dil, cümle, ölçü kaygısı taşımaz. Şiirimize ”’metafizik” onunla girmiştir. Yaşadığı dönemde “Şair-i Azam” olarak adlandırılmıştır. Tiyatro yapıtlarını oynanmak için değil, okunmak için yazmıştır. Bu oyunların bazıları aruz, bazıları hece ölçüsüyle yazılmıştır. İlk pastoral şiir denemesi Sahra da ona aittir. Romantizmden etkilenmiştir.
1.Bu parçada sözü edilen sanatçı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem B)Muallim Naci
C) Sami paşazade Sezai D) Abdülhak Hamit Tarhan E) A. Vefik Paşa
Tanzimat edebiyatının “halkı eğitmek” felsefesine yürekten bağlı sanatçısıdır. Yapıtlarında tekniğe önem vermemiş, sade bir dil kullanmış, romanda olayın akışını keserek okuyucuya bilgi ve öğüt vermiştir. Romantizmin etkisindedir. Edebiyatımızdaki ilk hikâye örneği “Letaif – i Rivayet” ona aittir.
2.Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmiştir?
A)Direktör Ali Bey B)Ahmet Mithat Efendi
C)Abdülhak Hamit Tarhan D)Ziya Paşa
E)Namık Kemal
I-1860’ta Agâh Efendi ve Şinasi’nin çıkardığı Tanzimat Edebiyatının başlangıcı sayılan ilk özel gazete
II-1831’de Saray’ın çıkardığı ilk Türkçe resmi gazete
3.Yukarıda özellikleri belirtilen gazeteler hangi seçenekte doğru olarak verilmiştir?
A) Ceride-i Havadis, Tercüman-ı Ahval.
B) Takvim-i Vekayi, Tasvir-i Efkar
C) Tercüman-ı Ahval, Hürriyet
D) Hürriyet, Takvim-i Vekayi
E) Tercüman-ı Ahval, Takvim-i Vekayi
Tanzimat dönemi edebiyatında eski – yeni çelişkisini en yoğun yaşayan sanatçı odur. Bağdatlı Ruhi’ye yazdığı terkib-i bend naziresi döneminin toplumsal eleştirisidir. Birçok beyiti özdeyiş olarak değer kazanmıştır. Şiir ve inşa makalesinde halk edebiyatını yüceltmiş, divan edebiyatını eleştirmiş; ancak “Harabat” adlı yapıtında dönüş yaparak divan edebiyatını övmüştür.
4.Bu parçada aşağıdaki sanatçıların hangisinden söz edilmektedir?
A)Ziya Paşa B)Ahmet Mithat Efendi
C)Recaizade Mahmut Ekrem D)Ahmet Vefik Paşa E) Nabizade Nazım
Ne efsunkâr imişsin ah ey didar-ı hürriyet
Esir-i aşkın olduk gerçi kurtulduk esaretten
5.Yukarıdaki dizelere göre, 1. dönem Tanzimat şiirinin özellikle hangi alanda yenileştiği söylenebilir?
A)Ölçü B)Konu C)Dil D)Nazım şekli E)Nazım birimi
6.Bu parçada sözü edilen ve edebiyatımızda ilk eleştiri örneği sayılan eser, aşağıdakilerden hangisidir?
A) Şiir ve İnşa B) Istılahat-ı Edebiye
C) Tahrib-i Harabat D) Demdeme E) Yeni Lisan
I. Bu dönem romanında kadın erkek ilişkileri yakın akrabalar arasında ya da doktorla hastası, evin erkeğiyle hizmetçisi arasında görülen ilişkilerdir.
II. Olaylar Anadolu başta olmak üzere Osmanlı coğrafyasının birçok yerinde geçer.
III. Kişiler tek yanlı ele alınmıştır; ya iyidirler, ya kötüdürler.
IV. İlk dönem romanlarında betimlemeler yapıtı süslemek için gereksiz uzatılmış; ikinci dönemde romana katkısı olacak betimlemeler yapılmıştır. Teknik bakımından ikinci dönem örnekleri daha yetkindir.
V.Birinci dönemde romantizmin; ikinci dönemde realizm ve natüralizmin etkisi vardır.
7.Yukarıdaki numaralı cümlelerin hangisinde Tanzimat dönemi romanıyla ilgili yapılan açıklama yanlıştır?
A) I B)II C)III D) IV E)V
8.Tanzimat Edebiyatıyla ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A)İlk pastoral şiir:A.Hamit Tarhan /Sahra
B)Edebiyatımızda ilk köy romanı: N. Nazım/Karabibik
C)İlk psikolojik roman: M. Rauf/Eylül
D)Şiirde Türk adını ilk kullanan Mehmet Emin Yurdakul’dur.
E) İlk şiir çevirisi yapan Ahmet Vefik Paşa’dır.
9. Divan edebiyatı ile Tanzimat edebiyatının karşılaştırılmasına ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Divan şiirindeki ‘parça güzelliği anlayışı yerine, Tanzimat şairleri konu birliğine ve ‘bütün güzelliğine önem vermişlerdir.
B)Divan edebiyatında sanatçılar, seçkin kişiler için eser vermiş, Tanzimatçılar ise halk için yazmayı amaçlamışlardır.
C)Divan edebiyatında aruz ölçüsü kullanılmış, Tanzimat edebiyatında ise aruzun yanında az da olsa hece ölçüsüne yer verilmiştir.
D)Divan nesrinde söz hünerleri gösterme, Tanzimat nesrinde ise birtakım düşünceleri halka yayma amaçlanmıştır.
E)Tanzimat nazmında, Divan edebiyatı nazım biçimleri tümüyle bırakılıp Fransız şiirinde görülen nazım biçimleri benimsenmiştir.
10.Namık Kemal ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A)Edebiyatı, düşüncelerini halka yaymak, toplumu geliştirmek için bir araç olarak kullanmıştır.
B)Eski edebiyata karşı olduğu halde yeni düşünce ve kavramları yazmak amacıyla şiirlerinin çoğunda biçim -dil bakımından eskiye bağlı kalmıştır.
C)Batılı kavramları şiirlerinde özellikle kullanmıştır.
D)Vatan Yahut Slistre dramı yüz binleri sokağa dökmüş ve Magosa’ya sürgüne gönderilmesine yol açmış.
E)Eserlerinde klasizim edebiyat akımının etkisi görülür.
11.Yukarıdaki dizelerin içeriği dikkate alındığında, hangi şair tarafından yazıldığı söylenebilir?
A)Ziya Paşa B)Namık Kemal C)Muallim Naci D)Abdülhak Hamit Tarhan E)Şinasi
12.Aşağıda verilen bilgilerden hangisi Şinasi’ye ait değildir?
A) Dil ve edebiyat üzerine görüşlerini Londra’da çıkan Hürriyet gazetesinde yayımladığı “Şiir ve inşa” makalesinde anlatmıştır.
B) Şiirlerinde konu birliğine ve bütün güzelliğine önem vermiştir.
C) Fransızcadan manzum olarak Türkçeye çevirdiği bazı şiirleri, asıllarıyla birlikte Tercüme-i Manzume adlı, bir kitapta toplanmıştır.
D) Batı edebiyatı yolunda eser veren ilk Türk sanatçısıdır.
E) Düşüncelerini yalın ve açık bir anlatımla söylemeye, konuşma dilini yazı dili haline getirmeye çalışmıştır.
Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin Felâtun Bey’le Rakım Efendi, (I)Namık Kemal’in İntibah,(II) Samipaşazâde Sezâi’nin Zehra, (III) Recaizâde Mahmut Ekrem’in Araba Sevdası, (IV) Nabizâde Nazım’ın Sergüzeşt(V) isimli yapıtları sosyal içerikli romanlara örnek olarak gösterilebilir.
13.Yukarıdaki cümlede numaralanmış yapıtlardan hangileri birbiriyle yer değiştirirse bilgi yanlışı giderilmiş olur?
A) I. ile II. B) I. ile IV. C) II. ile III.
D) III. ile V. E) IV. ile V.
Tanzimat devrinin en verimli şairi sayılır. Türk şiirine geniş ufuklar açtı, günlük yaşam, aşk, ölüm, metafizik üzerine epik, lirik ve felsefi şiirler yazdı. İlk pastoral şiir örneği “Sahra”yı yazdı. Şiirlerinde aruzu kullanmakta birlikte hece ölçüsüyle de şiirler yazdı.
14.Yukarıda sözü edilen şairimiz, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İbrahim Şinasi B)Abdülhak Hamit Tarhan C)Namık Kemal D) Recaizade Mahmut Ekrem E)Cenap Şehabettin
(…), Servet-i Fünun edebiyatının hazırlayıcısıdır. Şiir, roman, oyun ve eleştiri türünde eserler verdi. Sanat sanat içindir, anlayışına bağlıdır. Sanatçımız asıl ününü Tanzimat ve batı düşünce ve görüşlerini yaymasıyla yaptı. (…) ise sanatçının yeni edebiyat anlayışına karşı eski edebiyatı savundu, onun için eleştiriler yazdı.
15.Bu parçada boş bırakılan yerlere aşağıdakilerden hangisinde verilenler sırasıyla getirilmelidir?
A)Muallim Naci-Recaizade Mahmut Ekrem
B)Recaizade Mahmut Ekrem-ıbrahim Şinasi
C)Recaizade Mahmut Ekrem-Muallim Naci
D)İbrahim Şinasi-Abdülhak Hamit Tarhan
E)Recaizade Mahmut Ekrem-Nabizade Nazım
16. Aşağıdakilerden hangisi realizmin özelliklerinden biri olamaz?
A) Gözlem esastır.
B) Romancılar ideal kişiler yaratmazlar.
C) Hayatta olan her şey sanatın konusu olabilir.
D) Çevre ve kişi tasvirleri çoğunlukla olayla birlikte, olayın akışı içinde gerçekleşir.
E) Süslü, sanatlı ve coşkulu bir anlatıma yer verilir.
Dönemin Batılı anlamda nitelikti ilk roman örneklerini vermiştir. Bu açıdan Türk romanının kurucusu olarak değerlendirilir. Realizm ve natüralizmin etkisindeki sanatçının öykü ve roman tekniği oldukça sağlamdır. Ahmet Cemil, Lamia, Adnan Bey, Firdevs Hanım, Bihter ve Behlül onun yapıtlarında kimlik bulmuş kahramanlardan bazılarıdır.
17.Bu parçada sözü edilen sanatçımız aşağıdakilerden hangisidir?
A) Recaizade Mahmut Ekrem B) Mehmet Rauf
C) Halit Ziya Uşaklıgil D) Hüseyin Rahmi Gürpınar
E) Nabizade Nazım
(I) Tanzimat Edebiyatında tiyatro faydalı bir eğlence olarak görülür.
(II) Birinci kuşakta sosyal fayda prensibi benimsenir.
(III) Tiyatro okunmak için değil sahnelenmek için yazılır. (IV) Tiyatro eserlerinde romantizm etkisi görülür. (V) Dram türü ön plandadır.
18.Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlışı vardır?
A) I B) II C) III D) IV E)V
Realist ve natüralist akımın izlerini en iyi onun yapıtlarında görürüz. Eserin önsözü Türk edebiyatında realizmin ilk bildirisi sayılır. Ayrıca bu uzun öykünün Anadolu’da, Antalya’da geçmesi, köylü şivesinin öyküye girmesi, köy yaşamının gerçekçi bir gözle anlatılması büyük bir atılımdır.
19.Parçada sözü edilen eser ve yazarı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Gülnihal- Namık Kemal
B) Küçük Şeyler- Samipaşazade Sezai
c) Hasan Mellah- Ahmet Mithat Efendi
D) Karabibik- Nabizade Nazım
E) Araba Sevdası- Recaizade Mahmut Ekrem
20. “Değil mi Tanrı’nın ihsanı akl ü kalb ü lisan?
Bu lutfu etmelidir fikr ü şükr ü zikr insan
Şinasi’nin Tercüman-ı Ahval” Mukaddime” sinden alınan bu beyitte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Akıl, duygu, dil, Tanrı’nın bağışıdır.
B) Akıl, düşünmek içindir.
C) Dil söylemek içindir.
D)İyi düşünen, yardım edeni, Tanrı bağışlar
E) Kalp, şükretmek içindir.