Loading…
Reload document 
Open in new tab ÜNİTE 1
HALKLA İLİŞKİLERİN TEMEL AMACI: bir kurumla hedef kitlesi arasındaki karşılıklı anlayışı oluşturmak ve geliştirmektir
HALKLA İLİŞKİLER: bir kurum ve kamusu arasında karşılıklı iletişim, kabul ve işbirliğini kurma ve sürdürmeye yardımcı olan kendine özgü yönetim fonksiyonudur.
HALKLA İLİŞKİLER VE BENZER ALANLAR
Halkla ilişkiler ve pazarlama: pazarlama ve halkla ilişkilerin ikisi de, kurumun ilişkileriyle ilgili olmasından ve
kamulara ulaşmada benzer iletişim araçlarından yararlanmalarından dolayı birbirleriyle benzeşmektedir. Farkları;
pazarlama, üretici ile tedarikçiden tüketiciye mal veya hizmetlerin aktarımını destekler. Halkla ilişkiler ise, bir kurumla hedef kitlesinin karşılıklı uyumuna yardım eder. Pazarlamanın doğrudan amacı satıştır. Halkla ilişkilerin doğrudan amacı, kurumun hedef kitlesiyle karşılıklı anlayışı geliştirmektir. Pazarlamanın örtülü amacı kârdır. Halkla ilişkilerin örtülü amacı pozitif algı ve eğilimlerdir. Pazarlamanın başarı ölçümü, satış veya gelir miktarıdır. Halkla ilişkilerin başarı ölçümü ise, kamuoyunun ifadesi veya kamu desteğinin diğer delilleridir.
Halkla ilişkiler ve reklamcılık: benzer alanlar olarak reklam ve halkla ilişkiler, birbirlerinden yararlanmaktadırlar.
Halkla ilişkiler bir mesajı kamusuna yaymak için genellikle reklamcılığı kullanmaktadır. Reklamcılık ise, tüketicilerle ilişki kurmada çoğunlukla halkla ilişkilerden yararlanmaktadır. Farkları; reklamcılık dış hedef kitleye, özellikle de geniş potansiyel müşterilere hitap etmektedir. Halkla ilişkiler ise mesajlarını; hem dış hedef kitleye hem de çalışanlar gibi iç hedef kitleye sunmaktadır. Reklamcılık daha sınırlı ve özel bir alanda çalışırken, halkla ilişkilerin çalışma alanı daha geniştir. Reklamcılığın temel amacı mal veya hizmetleri satmak, halkla ilişkilerin ise örgütün gelişebileceği bir çevre ve anlayış oluşturmaktadır. Reklam çalışmalarında kitle iletişim araçlarından bir bedel ödeme karşılığında yararlanılır halkla ilişkilerde ise genellikle kitle iletişim araçlarına ücret ödenmez. Reklam, reklam verenin kontrolü altında ücret ödendiği için kullanılması garantili ve düzenlidir. Halkla ilişkiler ise, medyada yer almada ücret ödenmediği için yayınlanma garantisi yoktur ve düzenli sonuç sağlanmaz.
Hakla ilişkiler ve propaganda: propaganda; bilinçli ve sistematik olarak algıları biçimlendirme, kavrayışları
yönlendirme ve propagandacının istediği amaca ulaşmasına yardımcı olacak bir tepkinin elde edilmesi için davranışları yönetme çabasıdır. Farkları; halkla ilişkilerin temel amacı, kurumlarla kamuları arasındaki karşılıklı anlayış ve iyi niyeti geliştirmektir. Propagandanın temel amacı ise, istenilen sonucun başarılması için insanların düşüncelerini biçimlendirmek ve bilincini yönetmektir. Propaganda ve halkla ilişkiler arasındaki ikinci farklılık, iletişimin yönü açısındandır. Propaganda tek yönlü, halkla ilişkiler iki yönlü iletişim sürecine dayanır. Halkla ilişkileri propagandadan ayıran başka bir etmen doğruluk ve dürüstlüktür. Diger bir fark sosyal sorumluluk anlayışı bağlamındadır. Propaganda çalışmalarında hedef kitlenin yararını gözetmek zorunlu değildir. Halkla ilişkilerde ise, sosyal sorumluluk anlayışı temel bir ilkedir.
HALKLA İLİŞKİLERİN UYGULAMA ALANLARI
Medya ilişkileri: kuruluşlar, kendileriyle ilgili bilgileri kamuoyuna aktarma, olumlu bir imaj oluşturma ve ilgili çevrelerinin ne düşündüklerini anlamada medyadan yoğun olarak yararlanmaktadır. Bunun yanında medyanın da varlığını sürdürebilmesi için bilgi ve habere ihtiyacı vardır. Bu karşılıklı ihtiyaç, hem medya hem de halkla ilişkiler arasında iyi ilişkilerin geliştirilmesi anlamında çok önemlidir.
Duyurum: duyurum, kuruluşa ilgiyi arttırmak için mesajların ücretsiz bir şekilde medya aracılığı ile yayılmasıdır. Duyurum çalışmaları çerçevesinde halkla ilişkiler görevlileri, kuruluşla ilgili çeşitli bilgi ve haberleri yazılı ve görsel
HALKLA İLİŞKİLER DERS ÖZETLERİ
medyaya göndermekte ve bunların ücretsiz yayınlanmasını sağlamaya çalışmaktadır.
Finansal ilişkiler: finansal ilişkiler, yatırımcı ilişkileri olarak da adlandırılmaktadır. Halkla ilişkilerin bu alanı, kuruluş hissedarlarının güvenini artırmak ve hisseleri bireysel yatırımcı, finansal analist ve kurumsal yatırımcılara çekici kılmak suretiyle bir şirketin hisselerinin değerini artırmaya ve sermayenin maliyetini azaltmaya yönelik çalışmaları yürütmektedir.
Kamusal işler: kamusal işler alanının temel amacı; kamu politikalarında etkili bir ilişki geliştirme ve kuruluşun kamu beklentilerine uyumlu hale gelmesine yardım etmektir.
Konu/sorun yönetimi: konu/sorun yönetimi; kurumları ve kamularını etkileyen sorunları önceden tahmin etme, belirleme, değerlendirme ve tepki vermenin proaktif süreci olarak tanımlanmaktadır
Lobicilik: lobicilik; bireylerin, örgütlerin ve ülkelerin karar alma sürecinde siyasal aktörleri etkileyerek, kendi
çıkarları doğrultusunda karar alınmasını sağlamaya yönelik çalışmaları olarak tanımlanmaktadır.
Kriz yönetimi: halkla ilişkiler birimleri, kriz yönetim sürecinde hedef kitle ve medyayla iyi ilişkiler geliştirme,
kamuoyunu sürekli bilgilendirme gibi konularda aktif görev almaktadır.
İtibar yönetimi: kurumsal itibar genel olarak insanların bir kuruluşla, ürettiği mal veya hizmetlerle ve hedef kitlesiyle ilgili konuştukları ve düşündükleri şey olarak tanımlanmaktadır.
Pazarlama iletişimi: halkla ilişkiler, bir kurumun pazarlama amaçlarını doğrudan desteklemek için kullanıldığında pazarlama iletişimi olarak adlandırılmaktadır. Bununla birlikte reklam, halkla ilişkiler ve pazarlamanın birlikte kullanılmasında kuruluşlar açısından büyük yarar bulunmaktadır.
Sponsorluk: sponsorluk; spor, sanat, kültür ve benzeri faaliyet alanlarında kişi veya kurumlara para, araç/gereç veya hizmet desteği verilerek katkıda bulunmayı ifade etmektedir. Halkla ilişkiler görevlileri, sponsorluk projelerinin hazırlanmasında, projelerin değerlendirilmesinde ve sponsorlukla ilgili faaliyetlerin yürütülmesinde aktif roller üstlenmektedir
Kurumsal sosyal sorumluluk: kuruluşların yaptığı çalışmalarda, aldıkları kararlarda ilgili hedef kitlesini düşünmesi ve onların zararına olabilecek davranışlardan kaçınması sosyal sorumluluğun özünü teşkil etmektedir.
Etkinlik yönetimi: etkinlik yönetimi sosyal, kültürel ya da kurumsal amaçlara hizmet etmek amacıyla tüm ayrıntıları önceden planlanarak gerçekleştirilen ritüelleri, sunum, performans veya kutlamaları ifade etmektedir.
Kurumsal kimlik ve imaj: kurumsal kimlik, bir kurumun rakiplerinden ve benzerlerinden ayrılabilmesi için; felsefe, tasarım, iletişim ve davranışında oluşturduğu bir bütünlük olarak tanımlanabilir. Kurumsal imaj ise en basit tanımıyla, bir kurumla ilgili bilgi ve deneyime dayanan izlenimlerdir.
Çalışan/üye ilişkileri: çalışan/üye ilişkileri, bir kuruluşun çalışanlarının ilgilerine cevap vermeyi, onları bilgilendirme ve motive etmeyi ifade etmektedir.
Toplumla ilişkiler: toplumla ilişkiler hem kuruluşun hem de toplumun yarar elde edeceği bir çevre geliştirmek için planlanan etkinlikleri ifade etmektedir.
HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİM SÜRECİ
Halkla ilişkilerin profesyonelleşerek başlı başına bir meslek olması, 20. Yüzyıl başlarında Amerika birleşik
devletlerinde ortaya çıkmıştır. Halkla ilişkiler deyimini ilk olarak kullanan 1807 yılında Thomas Jefferson, bugünkü
anlamına en yakın biçimde kullanan ise Yale Hukuk Okulundan hukukçu Dorman Eaton olmuştur.
TARİHİ DÖNEMLERE GÖRE HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ
1-yeşerme aşaması(1900/1917) bu dönemde araştırmacı gazetecilik gelişmiş ve halkla ilişkiler profesyonelleşmeye başlamıştır. İlk halkla ilişkiler ajansı, tanıtım bürosu adıyla Boston da 199 yılında kurulmuştur. Bu döneme damgasını vuran kişi Ivy Lee’ dir. İlk halkla ilişkiler danışmanıdır.
2-birinci dünya savaşı dönemi (1917/1919) bu dönemin halkla ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayan en önemli uygulaması Creel Komitesidir. Komitenin temel görevi, savaşa destek olmaları yönünde Amerikan kamuoyunu harekete geçirmektir.
3-kükreyen yirmiler dönemi (1919/1929) bu döneme yaptığı çalışmalarla damgasını vuran Edvard L. Bernays’ tır. Bernays, halkla ilişkilerin babası olarak nitelenmektedir. İlk olarak “ halkla ilişkiler danışmanlığı “ deyimini o kullanmaya başlamış ve bu deyimi yaymaya çalışmıştır. Sigara satışlarını artırmak amacıyla kampanya yapmıştır.
4-ikinci dünya savaşı dönemi (1930/1945) bu dönemde halkla ilişkilerin gelişimini iki olay etkilemiştir. Bunlardan ilki Amerika birleşik devletlerindeki 1929 ekonomik krizidir. Diğeri ise ikinci dünya savaşıdır. İkinci dünya savaşı yıllarında savaş bilgilendirme ofisi açılmıştır. Bilimsel kamuoyu araştırmaları ortaya çıkmıştır.
5-savaş sonrası dönem (1945/1965) bu dönemde halkla ilişkiler, saygınlık, kabul ve profesyonellik kazanmıştır. Aynı zamanda halkla ilişkilerle ilgili eğitim gelişmeye başlamış; konu yönetimi, izleyici analizi, stratejik planlama gibi yeni alan ve teknikler ortaya çıkmıştır. 1947 yılında Boston Üniversitesi ilk halkla ilişkiler okulunu kurmuştur
6- küresel enformasyon çağı dönemi(1965 ve sonrası) kitle iletişim araçlarının özellikle de televizyonun yaygınlaşması, bu dönemin gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Günümüze doğru bilgisayar, cep telefonu, internet, uydu gibi yeni iletişim teknolojilerinin devreyi girmesi ve toplumsal dönüşümle, küresel enformasyon çağı zirveye ulaşmıştır. Tüm bu gelişmeler halkla ilişkilere de yansımış ve alanda yeni yönelimlere neden olmuştur. Artık halkla ilişkiler yönlendirmeden daha çok ortak kabule; pazarlamadan daha çok yönetime; programlardan daha çok sürece, sorun çıktıktan sonra çözme yerine sorunu önceden önlemeye çalışmaya; tüm dünyada profesyonelleşmeye doğru bir yönelim göstermektedir.
MODELLERE GÖRE HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ
1-basın ajansı ve tanıtım modeli (1850/1900) basın ajansı ve tanıtım modeli, halkla ilişkilerin ortaya çıkmaya başladığı dönemleri içermektedir. Bu modelde amaç, duyurumu kullanarak medyada yer elde etmektir. Bu modelde çevresel hakimiyet ön plandadır. Propaganda amacı baskındır, araştırma gereksizdir ve iletişim tek yönlüdür
2-kamuoyu bilgilendirme modeli (1900/1920) bu model halkla ilişkilerin özünün uygulanmaya başladığı kamuoyunu bilgilendirme anlayışının egemen olduğu yılları kapsamaktadır. Kamuyu bilgilendirme modelinin amacı, ikna etme niyeti olmaksızın bilginin yayılmasıdır. İletişim yapısı bu modelde de tek yönlüdür. Araştırmalardan fazla yararlanılmamaktadır. En bilinen temsilcisi Ivy Lee’ dir.
3-iki yönlü asimetrik model (1920/1970) iki yönlü asimetrik model, halkla ilişkilerin profesyonelleştiği dönemleri içermektedir. Bu modelin temel amacı bilimsel iknadır. İletişim yapısı, iki yönlü olup hedef kitleden gelen tepkiler de dikkate alınmaktadır. Ancak bu iletişim yapısında kurum daha ağır basmaktadır. Hedef kitleden gelen tepkiler, ikna amaçlı kullanılmaktadır. Araştırmalardan yoğunlukla yararlanılmaktadır.
4-iki yönlü simetrik model (1970’ li yıllar sonrası) iki yönlü simetrik modelin temel amacı, kuruluşla onun hedef kitlesi arasındaki karşılıklı anlayışı geliştirmektir. İkna teorilerinden daha çok, iletişim bilimi teorileri kullanılmaktadır. Bu modelde de iletişimin yapısı iki yönlüdür. İki yönlü simetrik modelde araştırmalar temel alınmaktadır. İki yönü simetrik modelin temsilcisi Bernays’ tır.
TÜRKİYEDE HALKLA İLİŞKİLERİN GELİŞİMİ
Osmanlı devletinde halkla ilişkiler sayılabilecek bir çok uygulamadan söz edilebilir. Halka açık divan toplantıları, camilerde yapılan duyurulura, padişahın kıyafet değiştirerek halkın arasına girmesi ve sorunları öğrenmeye çalışması, ayanlık kurumu o günün şartları içerisinde halkla ilişkiler uygulamaları olarak görülmektedir.
1-1919/1960 yılları arasındaki dönem: irade-i milliye ve hakimiyet-i milliye gazetelerinin çıkarılması, basın yayın enformasyon genel müdürlüğü ile Anadolu ajansının kurulması, bu dönemin ilk halkla ilişkiler uygulamaları kapsamında değerlendirilmektedir. Cumhuriyetin ilanından sonra Atatürkün halkla ilişkiler faaliyetleri; yenilikleri tanıtma, benimsetme ve yayma çerçevesi içerisindedir.
2-1960/1980 yılları arasındaki dönem: bu dönemde halkla ilişkiler profesyonelleşmeye ve modern uygulamalar gerçekleşmeye başlamıştır. Aynı zamanda bu dönemde; kamu ve özel sektör kuruluşlarında halkla ilişkilerle ilgili çalışmalar artmış, meslek örgütlerinin temeli atılmış, halkla ilişkiler eğitimine başlanmıştır. 1960 yılının sonlarında Devlet Planlama Teşkilatı kurulmuştur. Bu kuruluş, ülkemizde halkla ilişkilerin gerçek anlamda uygulanışının başlangıç noktası olarak görülmektedir. 1962 yılında, kamu kuruluşlarının çalışmalarını incelemek ve önerilerde bulunmak amacıyla bir projeye başlanmıştır. Bu projenin adı “ merkezi hükümet teşkilatı araştırma projesidir” kısaca MEHTAP projesi diye de bilinir. Bu dönemde ülke çapındaki sistemli ilk halkla ilişkiler kampanyası, nüfus planlaması konusunda yapılmıştır. 1965 yılında nüfus planlamasıyla ilgili kanun çıkarılmış ve Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü kurulmuştur.
1966 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesine bağlı gazetecilik ve halkla ilişkiler yüksek okulunda ilk olarak halkla ilişkiler dersleri verilmeye başlamıştır. Bu dersleri, M. Alaeddin Asna vermiştir. Halkla ilişkilerin bu dönemde gelişmesine katkı sağlayan bir olay da TRT tarafından televizyon yayınlarının başlatılmasıdır. 1972 yılında Halkla İlişkiler Derneği kurulmuştur. 1974 yılında ülkemizin ilk halkla ilişkiler ajansı olan A&B kurulmuştur. 1975 yılında Başbakanlık Basın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı görev başlamıştır.
3-1980/2000 yılları arasındaki dönem: bu dönemde halkla ilişkilerin profesyonelleşmesini tamamladığı ve ileri ülkelerdeki düzeyi yakaladığı söylenebilir. Bakanlıklarda değişik isimler altında hizmet veren birimler “ Basın ve Halkla İlişkiler Müşavirliği” haline getirildi. 1985 yılında İzmir halkla ilişkiler derneği kuruldu. Ülkemizin önemli ajanslarından IMAGE Halkla İlişkiler 1987 yılında Betül Mardin tarafından kuruldu. Ankara halkla ilişkiler derneği 1990 yılında kurulmuştur. Bersay, Global Tanıtım ve ORSA 1990 yılında faaliyete geçmiştir. 1990 yılında, ülkemizin ilk özel televizyon kanalı Magıc Box kurulmuştur. 1991 yılında kamu yönetimi araştırma projesi tamamlanmıştır. Kısaca KAYA projesi olarak da adlandırılır. 1992 yılında iletişim fakülteleri kurulmuştur. 1992 yılında bursa halkla ilişkiler derneği kurulmuştur. 1993 yılında ülkemizde ilk internet bağlantısı gerçekleşmiştir.
4-2000 yılı ve sonrası dönem: bu dönemde halkla ilişkilerle ilgili önemli düzenlemelerden bir tanesi, Bilgi Edinme Hakkı Yasasının çıkarılmasıdır. Yasa 2003 yılında resmi gazetede yayınlanmış, 2004 yılındada yürürlüğe girmiştir. Bu yasayla, kişiler kendileriyle ilgili bilgi ve belgeleri kamu kuruluşlarından isteme hakkına sahip olmuşlardır. 2004 yılında halkla ilişkiler derneğinin adı, Türkiye halkla ilişkiler derneği (TÜHİD) olarak değiştirilmiştir. 2005 yılında sağlık halkla ilişkileri alanında önemli düzenlemeler yapılmıştır. 2006 yılında Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER) kurulmuştur. Tüm kamu hizmetlerine tek bir noktadan erişmeye imkan sağlayan internet sitesi e-Devlet kurulmuştur.
HALKLA İLİŞKİLER VE İLETİŞİM 2.ÜNİTE
Halkla ilişkilerde iletişim sürece kaynak, mesaj ve alıcı öğelerinden oluşmaktadır. Bu süreçte kaynak mesajı düşünüp tasarlar, mesajlar daha sonra uygulamaya dönüşür, kodlanır, belli bir kitle iletişim aracı ya da ortamı ile hedef kitleye iletilir, hedef kitle de mesajı yorumlar ve mesajın anlaşılıp anlaşılmadığını belirten bir sinyali kaynağa geri besleme ile geri gönderir.
HALKLA İLİŞKİLERDE ÇALIŞMALARIN TEMEL AMAÇLARI
Kurumun geleceğini tahmin etmek, eğilimlerini belirlemek. Kamuoyu, hedef kitlenin tutum ve beklentileri ve faaliyetlerinin planlanması için araştırma yapmak. Hedef kitle ile çift yönlü iletişimi sağlamak. Anlaşmazlıkları ve yanlış anlaşılmaları engelleyerek karşılıklı saygıyı sağlamak. Kamu yararını düşünmek. Çalışanlarla olumlu işbirliği içinde olarak aidiyet duygusunu geliştirmek. Tutundurma faaliyetlerine destek olmak. Kârlılığı sağlamak.
HALKLA İLİŞKİLERDE İLETİŞİM MODELLERİ
Proaktif ve reaktif iletişim: Bir kurumun sorun çözmekten çok fırsat yaratmaya yönelik olan çabaları proaktif halkla ilişkiler, karşı karşıya kaldığı olumsuzluklara karşı geliştirdiği halkla ilişkiler çabaları ise, rektif halkla ilişkiler olarak tanımlanmaktadır.
Sihirli mermi kuramı: bu kurama göre tasarlanan iletiler kitle iletişim araçlarıyla kamuoyuna ulaştırılacak ve böylece ikna süreci başlamış olacaktır. Bu kurama göre, hedef kitleye düşünce kalıpları, tutumları, hiç dirençle karşılaşılmadan oluşturulabilinir.
İki aşamalı akış kuramı: bu kurama göre, kitle iletişim araçlarının etkisi, kişisel etkileşime göre daha azdır ve kanaat önderlerinin iletişimin amacına ulaşmasında etkili olduğudur. Bu kuramın uygulamada en önemli sakıncası ise düzenli, sürekli ve belirlenmiş kamuoyu önder grubun varlığından söz edilmemesidir.
Fikir grupları kuramı: bu kurama göre, kamuoyu önderlerinin etkisi kabul edilmekle birlikte, kamuoyu üzerindeki tek etkili kişi ya da gruplar olarak düşünülmemelidir. İlgi alanları benzer olan kişilerin ortak karara varmaları ile çoğunluğa uyma eğiliminin diğerlerinin de görüşlerini etkileyeceği temeline dayanır.
Difüzyon kuramı: farkındalık yaratılması, dikkat çekilen konunun diğer insanlarla paylaşılması ve davranış biçimine dönüşmesi açısından halkla ilişkiler uygulamaları ile ilgilidir. Çünkü bu kuram, önce dikkatlerin bir konuya çekilmesi ve ilgi duyulmasının sağlanması, sonra paylaşılan bilgilerin fark edilmesi ve edinilen bilgilerin yaşamda yer bulması temeline dayanır.
Gündem oluşturma kuramı: medyanın kamuoyuna ne düşüneceğini değilse bile ne hakkında düşünmesi konusunda yönlendirdiği varsayımına dayanmaktadır.
HALKLA İLİŞKİLER ALANINDA KURULAN İLK ULUSLAR ARASI MESLEK ÖRGÜTÜ (IPRA) ULUSLAR ARASI HALKLA İLİŞKİLER DERNEĞİ’DİR (1955)
HALKLA İLİŞKİLER ALANINDA ÇALIŞACAK OLAN KİŞİLERİN ÖZELLİKLERİ:
Akademik eğitim yanında sınavla ölçülmesi zor ama uygulamada gerekli olan sağduyu genişliği, örgütlenme, eleştiri ve tarafsız olabilme, empati kurabilme yeteneğine sahip olmalıdır. Soğukkanlı olabilmek, ayrıntıları görebilmek, gerekli olduğunda saat sınırı olmadan çalışabilmek, mizah duygusu yaratıcılık ve esneklik, aynı andı pek çok sorunla uğraşabilmek ve sorun çözme yeteneği gibi diğer bireysel beceriler de hakla ilişkiler alanında çalışacak olanların sahip olması gereken diğer özelliklerdir.
HALKLA İLİŞKİLER BİRİMİNİN GÖREVLERİ:
Basın bülteni yazmak ve dağıtmak. Basın konferansı, basın resepsiyonu ve basın gezisi düzenlemek. Medya enformasyon servisi oluşturmak. Yöneticiler için basın, radyo ve televizyonda röportaj imkanları yaratmak. Fotoğraf konusunda sanatçılarla işbirliği içinde olmak. Personele yönelik gazete ve dergi yayımlamak. Dağıtımcılar, tüketiciler, kullanıcılar yani dış hedef kitleye yönelik gazete, dergi yayımlamak. Yıllık raporları hazırlamak ve dağıtımını sağlamak. Kuruluşun gelişim sürecini aktaran belgesel gibi görsel işitsel araçlardan yararlanılmasına imkan hazırlamak, web sitesi hazırlamak. Sergi ve gösterileri organize etmek. Kurumsal kimlik oluşturmak amacıyla logo, renk, basım stili oluşturmak. Sponsorluk konusunda karar vermek. Kuruluş gezileri düzenlemek. Satış ve ortaklar toplantısında kuruluşu temsil etmek. Kamuoyu araştırmaları yapmak. Reklam ajansı ile işbirliği içinde olmak. Yeni birimler için resmi açılışlar düzenlemek. Siyasi liderlerle iletişim kurmak. Yıl dönümlerini kutlamak, ödül törenleri ve yarışmalar düzenlemek.
HALKLA İLİŞKİLER ÜNİTE 3 HALKLA İLİŞKİLERDE STRATEJİK YÖNETİM
Strateji: amaçlara ulaşmak için eldeki güçlerin veya kaynakların dağıtım planıdır. Taktik: kısa vadeli hedeflere ulaşmada kullanılan kararlar ve aksiyonlardır. Genel olarak uygulamaya yönelik olan taktikler, harekete ve ayrıntıya odaklıdırlar. Stratejiler, uzun dönemli bir bakış açısına sahiptir. Uygulamaya yönelik olan taktikler ise, daha kısa dönemlidir. Taktiklerin daha ayrıntılı, daha sık değişebilen bir özelliği vardır. Stratejiler yönetimin en üst kademesinde uygulanır. Taktikler ise, daha çok yönetimin alt kademelerinde uygulanır. Taktiklerde seçenekler ve karar verme zamanı kısıtlıdır ve bu yüzden riskler daha kolay belirlenebilir. Stratejilerde iç bilgilerin yanı sıra dış analiz de çok önemlidir.
DOĞRU STRATEJİ OLUŞTURMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER:
1-bütünü düşünün 2-bağlantıyı kaybetmeyin 3-kaynaklar konusunda gerçekçi olun 4-esnek olun 5-hedef kitleye odaklanın 6-araştırmalardan yararlanın 7-zamanı iyi değerlendirin
KAMPANYA HAZIRLAMA SÜREÇLERİ:
ROPE halkla ilişkiler planı (hendrix): araştırma, hedefleme, programlama ve değerlendirme aşamalarından oluşur.
John Marston RACE halkla ilişkiler planı: RACE’ i oluşturan anahtar kavramlar; araştırma, eylem, iletişim,değerleme RD Smith 9 basamaklı halkla ilişkiler planı: biçimlendirici araştırma, strateji, taktikler, değerlendirme araştırma aşamalarından oluşur
Cutlip, Center halkla ilişkiler planı: sorunun saptanması, planlama, uygulama, değerlendirme aşamalarından oluşur
HALKLA İLİŞKİLER ADINA YAPILACAK TÜM ÇALIŞMALARI KAPSAYAN SÜREÇ DÖRT AŞAMADAN OLUŞMAKTADIR:
1-sorunun saptanması ve durum analizi 2-planlama 3-uygulama 4-değerlendirme
SORUNU SAPTAMA: sorunun saptanmasındaki temel amaç, halkla ilişkiler kampanyasının planlaması için iç ve dış çevrenin bir çeşit fotoğrafının çekimidir. Bu sayede sadece nelerin yapılması gerektiği değil aynı zamanda da nelerin yapılabileceği de anlaşılacaktır. SWOT analizi, kısaca organizasyonda iç ve dış durum değerlendirmesi yapılması demektir. Mevcut durum analizi, kurumun sahip olduğu zayıflıkların, yanı sıra çevrenin kuruma sunduğu fırsatların veya tehditlerin analiz edilip değerlendirilmesidir. SWOT analizi ile güçlü yanlar, zayıf yanlar, fırsatlar ve tehditler belirlenir.
Halkla ilişkiler kampanya tasarımlarında belirli bir probleme veya konuya ilişkin birincil elden veri ihtiyacı
duyulduğunda genellikle niteliksel ve niceliksel araştırma yöntemleri kullanılır. Halkla ilişkilerde kullanılan niteliksel araştırma türleri: odak grup görüşmeleri, derinlemesine görüşmeler, vaka çalışmaları ve gözlemler olarak sıralanabilir. ODAK GRUP GÖRÜŞMELERİ kampanya ile ilgili fikir üretmek, ilgili grupların düşüncelerini öğrenmek, güdü ve tutumlarını belirlemek için uzman bir kişinin başkanlığında, 6-12 arasındaki sınırlı sayıdaki katılımcıların problemle ilgili, önceden hazırlanmış belli bir konuyu derinlemesine tartıştığı, çalışmalarında görüntü kaydının yapıldığı resmi olmayan toplantıdır. DERİNLEMESİNE GÖRÜŞMELER ise, görüşmeci ile katılımcının bire bir olarak yüz yüze yaptığı, süresi en az 30 dk ile 2 saat arasında olan nitel veri toplama yöntemidir. VAKA ÇALIŞMALARI ise, bireyleri, grupları, kurumları veya olayları sistematik bir şekilde incelemek için olası tüm veri kaynaklarının kullanıldığı, bir ortamın, tek bir kişinin, tek bir dökümanın ve olayın ayrıntılı olarak incelendiği bir çalışmadır. GÖZLEM ise, araştırmacının
insanları, nesneleri ve olayları sistematik bir şekilde gözleyerek teşhis ve not etme ile veri elde ettiği bir yöntemdir.
Halkla ilişkilerde niceliksel araştırma yöntemleri is; anket yöntemi, içerik analizi yöntemi ve örneklemedir. Yaygın olarak kullanılan, çok bilenen ve en çok bilinen veri toplama yöntemi olan ANKET YÖNTEMİNDE, ön testten geçirilerek hazırlanan ve bir takım sorulardan oluşan bir soru formunun görüşmeciler tarafından deneklere yüz yüze, postayla, epostayla, telefonla ve sms ile uygulanarak bilgi toplanmasıdır. İÇERİK ANALİZİ YÖNTEMİ, halkla ilişkiler açısından verilen mesajların araştırılmasına yönelik sistematik, tarafsız ve sayısal bir bilgi toplama yöntemidir. Halkla ilişkiler araştırmalarında araştırma hedefinin tamamına değilde bir kısmının seçilerek, seçilen kısmından veri toplanarak tüm hedef hakkında yorum yapılması işlemine ise ÖRNEKLEME YÖNTEMİ olarak adlandırılır.
PLANLAMA: Halkla ilişkiler kampanyalarında araştırmadan sonra gelen aşama planlamadır. Gelecekle ilgili bir kavram olan stratejik plan kuruluşun uzun dönemde varmak istediği hedefe ilişkin kararları kapsar. Planlama süreci sorun çözücü olmaktan öte önlem alıcı olmalıdır. Planlar sürelerine, yinelenmelerine, teknik yapılarına ve kapsamlarına göre çeşitli türlere ayrılmaktadır. Sürelerine göre planlar; kısa süreli planlar, orta süreli planlar, orta süreli planlar.
Yinelemelerine göre planlar; bir kerelik planlar, sürekli planlar. Teknik yapılarına göre planlar;değişmez planlar, seçeneklere göre değişmez planlar, değişken planlar. Kapsamlarına göre planlar; işletme bölümleriyle ilgili planlar, genel planlar
HEDEFLER: Planlamada en önemli aşamalardan birisi, sorunun belirlenip bu sorunu çözmek için hedeflerin
saptanmasıdır. Ölçümlenebilir halkla ilişkiler hedefleri yaratmak için hedefin taşıması gereken özellikler: arzu edilen bir getirinin tanımlanması, bir veya birden çok hedef kitlenin tanımlanması, konseptte ve pratikte ölçülebilir olması, araçları değil sonucu hedeflemesi, bir zaman planlamasının olması
HEDEF KİTLE: İşletmenin iletişim kurup mesajlarını iletmek istediği kişi ve kuruluşlar hedef kitleyi oluştururlar. Farklı sosyal paydaş gruplar arasından hedef grupları belirlemek için tek başına ve kombinasyon halinde şu yaklaşımlar kullanılabilir: coğrafi, demografik, psikografik, güç, konum, itibar, üyelik, karar sürecindeki rol İç ve dış hedef kitleler: kurum içindeki çalışan elemanlar, yöneticiler, hissedarlar, direktörler vs. Dış hedef kitleler ise müşteriler, basın, tedarikçiler, eğitimciler, toplumsal çevre
Birincil, ikincil ve marjinal hedef kitleler: birincil hedef kitleler kuruluşun çalışmalarına yardımcı olabilirler. İkincil hedef kitleler ise biraz daha az öneme sahiptirler. Marjinal hedef kitleler ise birincil ve ikincil hedef kitlelere göre en az öneme sahiptir
Geleneksel ve gelecekteki hedef kitleler: geleneksel hedef kitleyi çalışanlar ve şuan ki müşteriler oluşturur.
Öğrenciler ve potansiyel müşteriler ise gelecekteki hedef kitleyi oluşturur Savunanlar, karşıtlar ve fikrini ifade etmemiş hedef kitleler: kuruluşu destekleyen hedef kitlelerle inançları destekleyen biçimde iletişim kurulmalıdır. Kuruluşa karşı olan, değişen şüpheci görüşe sahip hedef kitlelerle ise güçlü ikna edici biçimde iletişim kurulmalıdır.
AMAÇLAR: amaçlar belirli bir süre içinde gerçekleştirilmesi arzu edilen veya ulaşılmak istenen sonuçlardır. Aynı zamanda amaçları, hedeflere ulaşmayı sağlayan alt hedefler olarak da açıklayabiliriz. Amaçların temelde başarılı olması için; amaçlar ölçülebilir olmalıdır. Amaçlar özellikle neyin veya nelerin hangi zaman diliminde gerçekleşmesi gerektiğini vurgulamalıdır. Amaçlar gerçekçi olmalıdır. Amaçlar açık, belirgin olmalıdır. Amaçlar bütünleşmiş olmalıdır.
Bir kuruluşun iş hedefleri şunlardır: borsada işlem gören hisselerin değerini arttırmak, Pazar payını arttırmak, yeni yatırımlar yapmak, yeni ihracat alanları yaratmak, kuruluşa nitelikli işgören çekmek, giderleri azaltmak
İLETİŞİM STRATEJİSİ: Amaçlara ulaşabilmek için iletilecek mesajlar ve bu mesajları hedef kitleye ulaştıracak iletişim araçlarının hangilerinin olacağına karar verildiği süreçtir. SandraMoriarty beş temel stratejiden söz eder: bilgi, kanıt, imaj, duygu stratejisi, eğlence Kurum içine yönelik halkla ilişkiler ortam ve araçları: internet iletişimi, intranet, basılı yayınlar, haber bülteni, yıllık çalışan raporları, duyuru panoları, dilek-şikayet kutuları, kurum içi video yayını, yüzyüzeileşitim Kurum dışına yönelik halkla ilişkiler ortam ve araçları: basılı araçlar( gazeteler, dergiler, kitaplar, broşürler, haber
bültenleri, yıllıklar, raporlar, mektuplar, afişler, rozetler, pullar, damgalar)
FAALİYET PROGRAMI: Bu süreçte halkla ilişkiler hedeflerine ulaşmak için belirlenen stratejileri hedef kitleye
gönderebilmek için etkili olacak faaliyetlerin belirlenmesi gerekir. Bu aşamada ne tür faaliyetlerin hangi sıra ile yapılacağının kararı verilir.
UYGULAMA: bu aşamada belirlenen faaliyetleri gerçekleştirecek sorumlu kişi ve kuruluşların belirlenmiş, neyin ne zaman yapılacağı ile ilgili zaman programı hazırlanmıştır. Artık bu faaliyetlerin uygulanması aşamasına geçilmesin gerekir. Aynı zamanda bu faaliyetleri gerçekleştirebilmek için bütçenin hazırlanmasına ilişkin çalışmalar da bu sürecin
içerisinde yer alır
DEĞERLENDİRME: kampanya sürecinin son aşaması değerlendirmedir. Bu aşama halkla ilişkiler sorunun çözümüne ilişkin olarak yapılan tüm faaliyetlerin sonuçlarının ölçülmesiyle ilgili çalışmaları kapsar. Değerlemenin başarılı olabilmesi hedeflerin ölçülebilir olmasına bağlıdır.
HALKLA İLİŞKİLER ÜNİTE 4 İÇ HALKLA İLİŞKİLERDE ORTAM VE ARAÇLAR
Tedarikçiler ve kuruluşun farklı boyutlarda iş ilişkisi olan kesimlerin kurumla ilgili gelişmelerden haberdar edilmeleri, memnuniyetsizliklerinin belirlenmesi, çeşitli ortamlarda yöneticilerle bir araya gelerek; iş yaşamı dışında sosyal ilişkilerin güçlendirilmesi, iç halkla ilişkilerin amaçları içinde yer alır
İç halkla ilişkilerde kullanılan ortam ve araçlar:
1.toplantılar; çalışanların sorularını veya sorunlarını yöneticilere doğrudan iletme şansı buldukları iç halkla ilişkiler ortamıdır
2.çalışanlar ve ailelerine yönelik etkinlikler; geziler, piknik, kurumda uzun süredir çalışanlara plaket verilmesi, emekliliği hak edenler için veda partileri ve belirli bir başarıya ulaşmada katkı sağlayanların ödüllendirildiği törenler..
3.kuruluş yayınları
4.kurum gazetesi ve dergisi
5.kitap
6.mektup
7.broşür
8.duyuru panosu ve afiş
9.internet temelli araçlar; intranet, extranet, sosyal medya İntranet; kuruluşa özel, sadece çalışanların yararlanabildiği bir internet ağıdır.
Extranet; çeşitli önlemler ve parolalar sayesinde, kuruluşun iletişim ağına dışarıdan güvenli erişim sağlar.
Sosyal paylaşım ağları; facebook, twitter
DIŞ HALKLA İLİŞKİLERDE ORTAM VE ARAÇLAR
Kuruluşlar hedef kitlelerine ve paydaşlarına uluşarak, karşılıklı anlayış sağlamayı amaçlarlar. Halkla ilişkiler bu yönetim sürecinin önemli bir ayağını oluşturur. Kurumun dış çevresini hedefleyen halkla ilişkiler faaliyetlerinin gerçekleştirebileceği pek çok ortam ve araç söz konusudur bunlar;
1.organizasyon faaliyetleri
2.toplantı
3.sergi
4.fuar; belli bir konu veya sektörle ilgili olarak düzenlenen ve pek çok firmanın katılarak, marka ve ürün tanıttıkları geniş kapsamlı organizasyonlardır.
5.festival
6.yarışma
7.tören
Kitle iletişim araçları, milyonlarca kişiye aynı anda ulaşma imkânı sağlar. Kuruluşlar, halkla ilişkiler temalı mesajlarını geniş kitlelere ulaştırmak için medyadan yararlanmak zorundadır. Medya kurumları da yayınlarını sürdürülebilir kılmak adına bilgi ve haber ihtiyacı duyarlar. Her iki tarafın ihtiyacının karşılanması ancak etkin bir işbirliği ve karşılıklı anlayışla sağlanabilir.
GAZETE VE DERGİLER, yani basın kuruluşları, dış halkla ilişkiler açısından son derece önemli araçlardır. Milyonlarca insana ulaşan bu yayınlar; kitleleri etkilemek, olumlu imaj ve karşılıklı anlayış sağlamak için halkla ilişkiler mesleği için vazgeçilmezdir.
Basın bülteni hazırlarken dikkat edilmesi gerekenler: İlk paragraf tüm bülteni özetler nitelikte olmalıdır. 5 N 1 K kuralına sıkı sıkıya bağlı kalmadır. Edebi bir dilden kaçınmalıdır. Kuruluşla ilgili tek bir haberi içermelidir. Tarafsız bir haber metninin özelliklerini sergilemelidir. Habere değer katacak fotoğraf ve görsellerin de medyada yer alması önemlidir. Bültenin kim tarafından yollandığının ilk bakışta anlaşılır olması gerekir. Halkla ilişkiler uzmanının adı, tlf faks numarası e posta eklenmelidir. Bültenin başlığı olmalıdır. Bülten yazarken Türkçeye ve dil yazım kurallarına özen gösterilmelidir. Basın bülteninde tarih yer almalıdır. Basın bülteninin ne zaman medyaya gönderileceği son derece önemlidir.
TELEVİZYON, türkiyede en çok takip edilen kitle iletişim aracıdır. Halkla ilişkiler uzmanları, basılı medyada olduğu gibi, televizyon kanalları için de bültenler hazırlar. Basın bülteninden farklı olarak, televizyon kanallarına gönderilen materyal görsel-işitsel malzemelerdir.
RADYO, eskiye oranla etkisini kaybetmeye başlayan bir kitle iletişim aracıdır.
SİNEMA, doğrudan bir halkla ilişkiler aracı olarak görülmemelidir. Basın veya televizyon gibi bülten yollanabilecek bir iletişim aracı değildir. Diğer yandan, kuruluşların sanat dallarından biri olan sinemaya verdikleri desteğin hedef kitle üzerinde olumlu bir izlenim uyandıracağı unutulmamalıdır. Kuruluşlar doğrudan bir sinema filminin gerçekleşmesine katkıda bulunabilecekleri gibi; sinema festivalleri, senaryo veya kısa film yarışmaları, öğrenci projeleri gibi
etkinliklere de sponsor olabilirler.
İNTERNET, günümüzün en önemli kitle iletişim aracıdır.internet temelli pek çok araç kuruluşların halkla ilişkiler çalışmalarında kullanılabilir bunlar; web sitesi, elektronik posta, blog, sanal haber bültenleri ve elektronik dergilerdir.