Vatandaslik Tum Konular Genel Tekrar

1-Türk tarihinin yazılı anayasaları
sırasıyla şunlardır:
1-1876 Kanuni esasi
2-21 anayasası
3-24 anayasası
4-61 anayasası
5-82 anayasası

2-Kanunlara göre daha zor

değiştirilebilen ve

değiştirilemez maddeler içeren
anayasaya ‘’Sert Anayasa’’

denir.

3-Düzenleyici veya ayrıntılı
anayasa olarak bilinen

anayasaya ‘’Kazuistik Anayasa’’

denir.

4-Kısa ve öz maddelerden
oluşan anayasaya ‘’Çerçeve

anayasa’’ denir.

5-Türk tarihinde padişah
yetkilerini kısıtlayan ilk

anayasal belge ‘’1808 Senedi

ittifak sözleşmesi’’ dir.

6-Osmanlı devletindeki ilk
demokratikleşme hareketi

‘’1808 Senedi İttifak
Sözleşmesi’’ dir.

7-Osmanlı tarihinde yasa
üstünlüğü bir padişah

tarafından ilk kez ‘’Tanzimat
Fermanı’’ ile tanınmıştır.

8-Osmanlının hukuk devleti
olma yolunda attığı ilk adım
‘’Tanzimat Fermanı’’ dır.

9-Osmanlı halkı yani reayası
yönetime ilk kez ‘’Kanuni
esasi’’ ile yani 1. meşrutiyetin

ilanıyla katılmıştır.

10-Osmanlı tarihindeki ilk
rejim değişikliği 1876’da 1.

Meşrutiyetin ilanıyla

yaşanmıştır.

11-Türk tarihinde iki anayasada
yasama organı çift meclislidir

bunlar :

1-1876 Kanuni Esasi
2-1961 Anayasası

12-1876 Kanuni Esasinin
demokrasiyle bağdaşan tek
özelliği Mebusan Meclisi
üyelerinin 4 yılda bir halk
tarafından seçilmesidir.

13-1876 Anayasasında meclisi
kapatma,basın yayına sansür
getirme ve suçluları sürgün
edebilme yetkisi ‘’Padişah’’

ındır.

14-1878 Berlin anlaşmasından
1908 Reval konferansına kadar
geçen süreye İstibdat yani

baskı dönemi denir.

15-İstibdat yani baskı
döneminin padişahı 2.

Abdülhamit’tir.

16-Türk tarihinde çok partili
hayata ilk kez 2. Meşrutiyet’in

ilanıyla geçilmiştir.

17-Karşı imza yetkisi ilk kez
anayasamızda 1876 Kanuni
esasi’de 1909 değişiklikleri ile

dahil olmuştur.

18-Osmanlı tarihinde rejime
yönelik ilk irticai yani gerici
ayaklanma 31 Mart Olayı’dır.

19-Devleti oluşturan 4 temel

unsur vardır. Bunlar :
1-İnsan yani halk
2-Siyasi iktidar

3-Toprak yani sınırlar

4-Egemenliktir.

20-Tek millet, tek anayasa ve
tek dil esaslarına dayalı tekil
devlete ‘’Basit’’ ya da ‘’Üniter’’

devlet denir.

21-İç işlerinde bağımsız ve dış
işlerinde merkeze bağlı eyalet
teşkilatlanmasına ‘’Federal
devlet,Federasyon ya da

Federatif’’ denir.

22-Askeri veya ekonomik

amaçlı bir araya gelen devletler
topluluğuna ‘’Konfederasyon’’

denir.

23-Zümre egemenliğine dayalı
devlet tipine ‘’Oligarşi’’ denir.

24-Üç tür monarşi devleti

vardır. Bunlar:

1-Teokratik Monarşi
2-Meşruti Monarşi
3-Mutlak Monarşi’dir.

25-Halkın egemenlik hakkının

kendi seçtiği temsilcileri

aracılığıyla kullandığı devlet tipine

‘’Temsili demokrasi’’ denir.

26-Yasama ve yürütme

yetkilerinin mecliste olmasına

‘’Güçler birliği’’ denir.

27-Yasama ve yürütmenin sert

bir biçimde birbirinden
ayrıldığı hükümet sistemine
‘’Başkanlık Sistemi’’ denir.

28-Laiklik ilkesi anayasamızda
ilk kez 1924 anayasasında
yapılan 1937 değişiklikleri ile

dahil olmuştur.

29-Bir devletin hukuk devleti
olabilmesinin en önemli şartı
yöneticilerin hukuka bağlı
olması ve devlet organlarının

yasal denetiminin
yapılabilmesidir.

30-Hukuk devletinin tam tersi

‘’Polis Devleti’’ dir.

31-Sosyal devlet, hukuk devleti
ve demokratik devlet ifadeleri
ilk kez ‘’1961 anayasası’’ nda

yer almıştır.

32-Sosyal devletin tam tersi
‘’Jandarma Devleti’’ dir.

33-Hukuk devletinin

şartlarından biri olan kanuni
hakim güvencesi ‘’Kişinin bağlı
olduğu mahkemeden başka bir
mahkemede yargılanmaması’’

anlamına gelir.

34-Bir somut olaya

uygulanacak yazılı veya yazısız

bir hukuk kuralının

olmamasına ‘’Hukuk Boşluğu’’

denir.

35-Yaşanan hukuki bir soruna
uygulanacak yazılı hukuk

kuralının olmamasına ‘’Kanun

Boşluğu’’ denir.

36-Hakimin takdir yetkisi ile
doldurulan boşluk türüne
‘’Kural İçi Boşluk’’ denir.

37-Mevzuatın hukuki bir
mesleğe uygulanacak hiçbir
hükme yer vermemesine ‘’Açık

Boşluk’’ denir.

38-Oy kullanılmasının bazı
sebeplerle kısıtlanmasına

‘’Sınırlı Oy’’ denir.

39-Anayasada belirtilen
şartlara sahip kişilere eşit
şekilde oy kullanabilme hakını
veren sisteme ‘’Genel Oy’’

denir.

40-Gizli oy-Açık sayım ilkesi ilk

kez 1950 seçimlerinde

uygulanmıştır.

41-Türkiye’de tek dereceli

seçim sistemine ilk kez 1946 da
Demokrat Partinin seçimlere

katılmasıyla geçilmiştir.

42-1961 anayasası ile geçilen

seçimlerdeki baraj

uygulamasına ‘’Nispi Temsil

Sistemi’’ denir.

43-Seçimlerin adaletli ve

güvenli yapıldığı seçim şekline
‘’Seçimlerin Serbestliği’’ denir.

44-Oy kullanma iradesinin
kişiye bağlı olmasına ‘’Serbest

Oy’’ denir.

45-Daha fazla katılımı esas alan

çoğunluğun görüşünü

önemseyip azınlığın görüşünü
bastıran anlayışa ‘’Çoğulcu

Demokrasi’’ denir.

46-Anayasa değişikliğini meclis
üye tam sayısının en az 1/3’ü

(üçte biri) teklif edebilir.

47-Anayasa değişikliğinin
kabulü için en az meclis üye
tam sayısının 3/5’ünün (beşte
üç) kabulü gerekmektedir.

48-Anayasa değişikliğinin 2.
aşaması olan görüşme şu şekilde

yapılır :

1-değişiklik teklifi meclis genel

kurulunda görüşülür.

2-1. görüşmeden sonra 2. görüşme

için 48 saat geçmelidir.

49-Anayasa değişikliğinde meclis
üye tam sayısının 3/5 (beşte
üç)’ünün gizli oyu olursa C.B. Ne

yapar ?

1-C.B. Değişikliği geri gönderebilir.
2-geri göndermezse zorunlu

referanduma gider.

50-Anayasa değişikliği meclisin

2/3 (üçte iki) si tarafından

kabul edilirse c.b. :

1-Değişikliği geri gönderebilir.

2-halk oyuna sunabilir.

3-onaylayabilir.

51-C.b. Anayasa değişikliğini
referanduma sunma kararı
verdikten 60 gün sonra (bu
süre yurtdışı için 20 gündür)

referandum yapar.

52-Anayasa değişikliklerinin

yargısal denetimi şöyledir: Anayasa
mahkemesi anayasa değişikliklerini
sadece şekil yönünden (yüzeysel)
inceler ve denetler.Esasa dayalı
(hukuki içerik olarak) inceleme

yetkisi yoktur.

53-Kanun tasarısı hazırlama
yetkisi ‘’Bakanlar Kurulu’’na

aittir.

54-Kanun teklif etmek için bir
millet vekilinin teklifi yeterlidir.

55-Kanun tasarısı ve teklifleri

incelenmesi için ‘’İlgili
komisyon’’a gönderilir.

56-Yasama oturumunda sonuçsuz
kalan kanun tasarısı önerileri ve
teklifleri ‘’Kadük (geçersiz)’’ olur

ve 1 yasama yılında tekrar
Tbmm’ye sunulamaz.

57-Cumhurbaşkanının kanunları 15
gün içerisinde onaylaması veya

veto etmesi gerekir.

58-Cumhurbaşkanının veto ettiği
kanun aynen geri gönderilirse
Cumhurbaşkanı zorunlu olarak
onaylayıp Resmi Gazete’de

yayınlar.

59-Cumhurbaşkanının geri
gönderdiği kanunu Tbmm

değiştirip tekrar gönderirse C.b. 2.
veto yetkisini kullanabilir veya
kanunu onaylayıp Resmi Gazete’de

yayınlayabilir.

60-Kanunlar eğer kanunda

yürürlüğe giriş tarihi belirtilmemiş

ise Resmi Gazete’de

yayınlanmasından 45 gün sonra

yürürlüğe girer.

61-Kanunların şekil yönünde
anayasaya uygun olmadığına dair
Anayasa Mahkemesine iptal
davasını Cumhurbaşkanı veya
meclis üye tam sayısının 1/5’i

açabilir.

62-Kanunların şekil yönünden

iptaline ilişkin Anayasa
Mahkemesine İptal davası
açabilme süresi ‘’10 Gün’’ dür.

63-Kanunların esasa dayalı iptaline
ilişkin Anayasa mahkemesine dava

açabilme yetkisi şunlarındır;

1-Cumhurbaşkanının

2-Tbmm üye tamsayısının 1/5’i
3-İktidar ve ana muhalefet meclis

grupları

64-Kanunların esasa ilişkin Anayasa
Mahkemesine dava açabilme süresi

‘’60 Gün’’dür.

65-Milletler arası anlaşmaları

imzalama yetkisi :
1-Cumhurbaşkanı

2-Başbakan

3-Dış işleri bakanı

4-Bakanlar kurulunun yetki verdiği

kişilere aittir.

66-Milletler arası anlaşmaları

tbmm uygun bulur ve

Cumhurbaşkanı onaylayıp Resmi

Gazete’de yayınlar.

67-Milletler arası anlaşmaların
iptaline yargı yolu kapalıdır.Yani

iptal davası açılamaz.

68-Kanun hükmünde kararname
çıkarma yetkisi Bakanlar Kurulu’na

aittir.

69-Kanun Hükmünde

Kararnamelerin çıkarılması esasları

anayasamıza ilk kez 1961
Anayasasında yapılan 1971
değişikliği ile girmiştir.

70-Olağan dönemlerde sadece
Sosyal ve Ekonomik haklarla ilgili
Kanun Hükmünde Kararnameler

çıkarılabilir.

71-Olağan dönem khklerini esas ve

şekil yönünden Anayasa

Mahkemesi inceler ve denetler.

72-Olağan üstü dönem khkleri için
yargısal denetim yapılamaz yargı

yolu kapalıdır.

73-Tüzükleri çıkarma yetkisi
Bakanlar Kuruluna aittir.

74-Tüzüklerin yargısal denetimini

Danıştay yapar.

75-Tüzükler kanunların
uygulanmasını sağlamak ve

emrettiği işleri belirtmek amacıyla

çıkarılır.

76-Yönetmelik çıkarma yetkisi :

1-Başbakanlık
2-Bakanlıklar

3-Kamu tüzel kişileri

4-Bakanlar Kurulu’na aittir.

77-Yönetmeliklerin yargısal

denetimi şöyledir : Yönetmelik belli
bir bölgeyi ilgilendiriyorsa İdare

mahkemesi, tüm ülkeyi

ilgilendiriyorsa yargısal denetimini

Danıştay yapar.

78-Meclisin üstünlüğü ve ulusun
egemenliği ilkeleri ilk kez 1921
anayasasında yer almıştır.

79-Güçler birliği ilkelerini esas alan

anayasalarımız 1921 ve 1924

anayasalarıdır.

80-Rejimin Cumhuriyet olduğu ve

Cumhurbaşkanı’nın seçilme
esaslarının belirlenmesi ilk kez
1921 anayasasındaki 1923
değişiklikleri ile olmuştur.

81-Temel hak ve özgürlüklere yer
veren ancak sosyal ve ekonomik
haklara değinmeyen anayasamız

1924 anayasasıdır.

82-Devletin dini İslam’dır ibaresi ilk

kez 1921 anayasasına 1923

değişiklikleri ile girmiş ve 1928’de

anayasadan çıkartılmıştır.

83-Kadınlara seçme ve seçilme
haklarının verilmesi ve seçmen
yaşının 18’den 22’ye çıkarılması
1924 anayasasında yapılan 1934

değişiklikleri ile olmulştur.

84-1924 anayasasına göre seçimler

4 yılda bir yapılırdı.

85-1961 anayasasına göre seçim

dönemi 4 yıldır.

86-1982 anayasasının 2007

değişikliklerine göre seçim dönemi

4 yıldır.

87-Türk anayasalarındaki başlangıç
metni ilk kez 1961 anayasasında

yer almıştır.

88-Güçler ayrılığı ve parlementer
sisteme ilk kez 1961 anayasasında

geçilmiştir.

89-Anayasa mahkemesinin

kuruluşu ilk kez 1961 anayasasında

yer almıştır.

90-Yargı bağımsızlığının
sağlanabilmesi için HSYK’nin

kuruluşu ilk kez 1961 anayasasında

yer almıştır.

91-Diyanet işleri ve Milli Güvenlik
Kurulunun kuruluşu ilk kez 1961
anayasasında düzenlenmiştir.

92-Çoğulcu demokrasi ve nisbi
temsil sistemi ilk kez 1961
anayasasında yer almıştır.

93-Vergi koyma, kaldırma ve vergi
oranında düzenleme yapma yetkisi
1961 anayasasında yapılan 1971

değişiklikleri ile Tbmmden
Bakanlar Kuruluna verilmiştir.

94-Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
ilk kez 1961 anayasasında yapılan
1971 değişiklikleriyle kuruldu.

95-Trt’nin ve üniversitelerin
özerkliği 1961 anayasasında
yapılan 1971 değişiklikleriyle

kaldırılmıştır.

96-61 ve 82 anayasalarının bazı önemli

benzerlikleri şunlardır:

1)ikisi de kurucu meclis tarafından

hazırlanmıştır.

2)İkiside askeri müdahalenin ürünüdür.
3)Referandumlar sonucu yürürlüğe

girmişlerdir.

4-)Başlangıç metinleri vardır.

97-Türk tarihinin en sert ve en

kazuistik anayasası 1982

anayasasıdır.

98-1982 Anayasası hangi
maddelerden oluşur ?

1)Başlangıç metni +7 kısım (yani
177 madde + 16 geçici madde)

99-1982 Anayasasının değiştirilemez ilk üç

maddesindeki esaslar nelerdir ?
1-Rejimin cumhuriyet olduğu

2-Cumhuriyetin nitelikleri => Sosyal-hukuk-laik-
demokratik-İnsan haklarına saygılı-Atatürk

milliyetçiliğine bağlı devlet.

3-Üniter devlet yapısı => İstiklal marşı-Başkentin
ankara olduğu-dilin türkçe olduğu ve bayrağın ay

yıldızlı olduğu

100-Temel hak ve özgürlükler ;

1-Savaş
2-Seferberlik
3-Sıkıyönetim
4-Olağanüstü hal

Durumlarında kısıtlanabilir.

101-82 Anayasasına göre Siyasi haklar ve ödevler (aktif
statü haklarıdır yani katılma hakları) şunlardır:

1-Türk vatandaşlığı

2-Seçme,seçilme ve siyasi faaliyette bulunabilme
3-Siyasi partiye üye olabilme,parti kurabilme ve

partiden ayrılma
4-Vergi ödevi

5-Kamu hizmetlerine girebilme
6-Vatan hizmeti (Askerlik vs.)

7-Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçiliği kurumuna
başvurabilme hakları siyasi hak ve ödevlerdir.

102-82 anayasasına göre suç ve cezalara ilişkin esaslar

şunlardır :

1-Hiç kimse işlediği zaman yürülükte bulunan kanunun
suç saymadığı bir fiilden dolayı cezalandırılamaz.
2-Kimseye suç işlediği zaman kanunda o suç için
konulmuş cezadan daha ağır bir ceza verilemez.
3-Suçluluğu mahkeme kararıyla hükmen sabit oluncaya

kadar kimse suçlu sayılamaz.

4-Kanuna aykırı olarak elde edilmiş bulgular
mahkemede delil olarak kullanılamaz.

5-Ceza sorumluluğu şahsidir.

102-82 anayasasına göre suç ve cezalara ilişkin esaslar

şunlardır :

6-Hiç kimseye ölüm cezası ve genel müsadere uygulanamaz.
7-Suç ve cezalar sadece kanunla konabilir veya kaldırılabilir.
8-Uluslar arası ceza divanına taraf olmanın gerektirdiği
suçlar haricinde vatandaş suç işlediği gerekçesiyle başka bir

ülkeye verilemez.

9-Hiç kimse kendisini veya yakınlarını suçlu duruma

düşürecek bir ifade vermeye zorlanamaz.

10-Hiç kimse, yalnızca sözleşmeden doğan bir yükümlülüğü
yerine getirmediği için özgürlüğünden alıkonulamaz

103-82 anayasasına göre dokunulamayan (sert yada

çekirdek) haklar şunlardır:

1-Yasama hakkı

2-Maddi ve manevi varlığına ve bütünlüğüne

dokunulamaz.

3-Hiç kimse din,vicdan,düşünce ve kanaatlerini

açıklamaya zorlanamaz.

4-Suçluluğu mahkeme kararıyla sabit oluncaya kadar

suçlu sayılamaz.

5-Suç ve cezalar geçmişse yürütülemez.(makable

şamil)

104-Grev hakkı ilk kez 1961

anayasasında, lokavt hakkı ise ilk
kez 1982 anayasasında yer almıştır.

106-Kamulaştırma ve devletleştirme

arasındaki fark şudur :

1-)Kamulaştırma : Özel mülkiyetin
elindeki taşınmazların devlet yararına

kullanılmasıdır.

2-)Devletleştirme ise Özel sektörün
elinde bulunan taşınmazların devlet

eline geçmesidir.

106-Siyasi haklardan olan türk vatandaşlığı ile ilgili esaslar

şunlardır:

1-Türkiye devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes

Türk’tür.

2-Türk ana veya babanın çocuğu Türk’tür.

3-Vatandaşlık kanunun öngördüğü şartlarla kazanılır ve

kaybedilir.

4-Hiçbir Türk vatanına bağlılıkla bağdaşmayan bir
eylemde bulunmadığı sürece vatandaşlıktan çıkarılamaz.
5-Vatandaşlıktan çıkarmayla ilgili karar ve işlemlere karşı

yargı yolu kapatılamaz.

107-82 anayasasında yapılan 2010
değişiklikleriyle memurlara ;

1-Birden fazla sendikaya üye olabilme
2-kınama ve maaş kesme cezalarına

itiraz edebilme

3-Sendikal faaliyetlerde bulunabilme
4-toplu sözleşme yapabilme hakları

verilmiştir.

108-82 anayasasına göre seçimler
ve halk oylamaları aşağıdaki ilkeler

esas alınarak yapılır :

*Eşit oy *Serbest seçim *Gizli oy
*Açık sayım *Genel oy *Tek

dereceli seçim ve *yargı yönetimi

denetiminde yapılır.

109-82 Anayasasına göre seçmen olma

şartları şunlardır :
1-TC vatandaşı olmak

2-18 Yaşını doldurmuş olmak
3-Seçmen kütüğüne kayıtlı olmak
4-Kamu hizmetlerinden yasaklı

olmamak

5-Kısıtlı olmamaktır.

110-82 Anayasasına göre şu kişiler oy

kullanamazlar :

1-)Silah altında bulunan er ve erbaşlar

2-Askeri öğrenciler

3-Taksirli suçlar haricinde 1 yıldan fazla ceza
infaz kurumunda yatan hükümlüler oy

kullanamazlar.

Not: Tutuklular ve yurtdışındaki TC

vatandaşları oy kullanabilir

111-Siyasi parti kurabilmek için en

az 30 üye, meclis içinde grup
oluşturabilmek için ise en az 20
milletvekili gerekmektedir.

112-Siyasi partiler kuruluş, içtüzük

ve parti programını ‘’İç işleri

bakanlığı’’na bildirirler.

113-Kimler siyasi partilere üye olamazlar

:

1-Sayıştay dahil yüksek yargı mensupları

2-Memurlar
3-TSK mensupları

4-Üniversite öncesi öğrenciler

5-Hakimler ve savcılar siyasi partilere

üye olamaz.

114-Siyasi partilerin mali

denetimini ‘’Anayasa mahkemesi’’

yapar.

115-Siyasi partiler son seçimlerde

% 7 barajını aşarsa aldığı oy
oranında hazineden mali yardım

alır.

116-Siyasi parti kapatma davasını
açma yetkisi ‘’Yargıtay Cumhuriyet

Başsavcı’’sına aittir.

117-Siyasi Partilerin kapatılmasına
neden olan konular nelerdir :

1-Partilerin ticari faaliyette bulunması

2-Partilerin yabancı kişi yada
kurumlardan yardım alması

3-Partilerin, siyasi partiler kanununa
aykırı davranması durumunda parti

kapatılır.

118-Anayasa mahkemesi üyelerinin

en az 2/3’si (17 üye) partinin
kapatılmasını kabul ettiği taktirde

parti kapatılır.

119-Kapatılan siyasi partinin
başkanı dahil yönetim kurulu
üyelerine ve kapatılmasında rolü
olan üyelere en az 5 yıl siyasi yasak
getirilir.Fakat millet vekillikleri

düşmez.

120-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı

parti kapatma davasını :

1-Resmen (Bizzat kendisi ) açabilir.
2-Adalet bakanının isteği ve Bakanlar

Kurulunun kararıyla açabilir.

3-Bir siyasi partinin ihbarı ile açabilir.

121-1982 anayasasına göre vergi
koyma,kaldırma ve vergi oranında

düzenleme yapma yetkisi
‘’Bakanlar Kurulu’’ na aittir.

122-1982 anayasasına göre Türk
vatandaşlarına ve türkiyede ikamet
eden yabancılara karşılılık ilkesi
gözetilerek dilekçe verme hakkı

verilmiştir.

123-1982 anayasasında yapılan
2010 değişikliği ile vatandaşlar her
türlü istek ve şikayetlerini ‘’Kamu
Denetçiliği Kurumu’’ na bildirme

hakkına sahiptir.

124-Yasama yetkisinin genelliği
demek TBMM’nin anayasaya aykırı
olmamak şartıyla dilediği konuda
ana hatlarıyla ya da ayrıntılı olarak

kanun yapma yetkisine sahip

olmasıdır.

125-Yasama yetkisinin asilliği

demek yasama organının bir kanun
yaparken daha önceki bir hukuk
kuralına dayanmak zorunda

olmaması demektir.

126-Yasama yetkisinin

devredilmezliğinin tek istisnası

şudur :

*Bakanlar kurulunun kanun
hükmünde kararname çıkarma
yetkisine sahip olmasıdır.

127-Milletvekili olmak için şu şartlar gereklidir:

*TC vatandaşı olmak
*25 yaşını doldurmuş olmak

*Kısıtlı olmamak

*Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak

*En az ilk okul mezunu olmak
*Yüz kızartıcı suç işlememiş olmak

*Taksirli suçlar haricinde 1 yıldan fazla hapis yatmamış

olmak

*Erkek adaylar için askerliğini yapmış ya da askerlikten

muaf olmak

128-Şu kişiler görevlerinde bulunduğu sürece

milletvekili olamazlar :
*TSK mensupları
*Memurlar

*Sayıştay dahil yüksek yargı mensupları

*Yükseköğretim elemanları

*Hakimler ve savcılar seçimlere en az 1 ay kala istifa

eder

*Memurlar ve Yükseköğrenim elemanları
seçilemezlerse 6 ay içinde görevlerine dönebilirler.

129-1982 anayasasında yapılan
1995 değişikliği ile TBMM’deki

milletvekili sayısı 550’ye

çıkarılmıştır.

130-Erken seçim kararı alma yetkisi
TBMM’nin ve Cumhurbaşkanı’nındır.
Not: TBMM hiçbir koşul olmadan
erken seçim kararı alabilir fakat C.B.
İse 45 gün içinde hükümet kurulmazsa

erken seçim kararı alabilir.

131-TBMM seçimleri sadece savaş
koşullarında en fazla 1 yıllığına geri

ertelenebilir.

132-Ara seçimler, seçimlerden 30
ay geçmeden ya da seçimlere 1 yıl

kala yapılamaz.

133-Ara seçimler şu durumlarda

zorunlu olarak yapılır :

*TBMM üyelerinin %5’lik kısmının
boşalması durumunda 3 ay içinde
*TBMM’de bir ilin veya seçim
bölgesinin temsilcisinin kalmaması
durumunda da 90 gün içinde zorunlu

olarak ara seçim yapılır.

134-Seçimlerin yargı yönetimini ve
denetimini ‘’Yüksek Seçim Kurulu’’
yapar. Ysk’ nin 11 üyesi vardır ve
bunların 6’sını yargıtay 5’ini danıştay

atar.

135-Milletvekilliği şu durumlarda düşer :

*Milletvekilinin istifa etmesi.

*Milletvekili seçilmeye engel bir suçtan
kesin hüküm giyme ve kısıtlama hali
*Milletvekilliğiyle bağdaşmayan bir görevi

sürdürmekte ısrar etmesi

*Milletvekilinin mazeretsiz olarak 1 ay
içinde 5 birleşim gününe katılmaması.

136-Anayasaya göre parlemento

kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır.Bu
durumun istisnası olan parlemento

kararları şunlardır :
*TBMM iç tüzüğü

*Milletvekili dokunulmazlığının

kaldırılması

*Yasama dokunulmazlığının kaldırılması.

137-Parlemento kararları TBMM
başkanı tarafından onaylanarak
Resmi Gazete’de yayınlanır.
Cumhurbaşkanı’nın onayı

gerekmez.

138-TBMM her seçim döneminde

en fazla 3 ay tatil verebilir.

139-TBMM’nin ara verme veya tatil
esnasında TBMM’yi toplantıya çağırma

yetkisi şu kişilerindir:

*Cumhurbaşkanının bizzat kendisinin
*TBMM başkanının bizzat kendisinin
*Meclis üye tam sayısının 1/5’inin
*Bakanlar kurulunun kararıyla TBMM

toplantıya çağırılır.

140-TBMM’nin toplantı yeter sayısı

üye tamsayısının en az

1/3’idir.Karar yeter sayısı ise üye

tamsayısının 1⁄4’idir.

141-TBMM’nin bilgi edinme ve
hükümeti denetim yolları şunlardır:

1-Soru
2-Gensoru

3-Genel Görüşme
4-Meclis Soruşturması

142-Genel görüşme ve meclis
araştırması açılmasını isteme

yetkisi şunlarındır:
1-) Hükümet.

2-)En az 20 Milletvekili.
3-)Siyasi parti grupları.

143-Gensoru ön yazı verebilme

yetkisi :

1-) En az 20 milletvekili

2-)Siyasi parti grupları ’na aittir.

144-Gensoru Nasıl bir denetim
yoludur : Gensoru sadece görevde
bulunan başbakan veya bakanlar
için istenir.Başbakan veya ilgili
bakanın siyasi sorumluluğunu
ortaya koyan bir denetim aracıdır.

145-Görevde bulunan veya görevi
sona ermiş olan başbakan veya
bakanlar için meclis soruşturması
açma isteme yetkisi en az 55
milletvekilinin yazılı veya gerekçeli

teklifi gerekir.

146-Meclis soruşturmasının açılma aşamaları

şunlardır :

1-)En az 55 milletvekilinin istemi ve meclis üye
tamsayısının salt çoğunluğunun gizli oyuyla

kabul edilir.

2-)Soruşturma komisyonunun raporu

değerlendirildikten sonra ilgilinin yüce divana
sevki için tekrar oylama yapılır. Bu oylamada da
salt çoğunluk sağlanırsa kişi yüce divana sevk

edilir.

147-Yürütme organının düzenleyici

işlemleri şunlardır :

1-)Cumhurbaşkanlığı kararnamesi
2-)Kanun hükmünde kararnameler

3-)Tüzükler

4-)Yönetmelikler yürütme organını

düzenler.

148-Cumhurbaşkanı olmak için

gerekli şartlar şunlardır:
1-)TC vatandaşı olmak
2-)40 Yaşını doldurmak

3-)Yükseköğrenim yapmış olmak
4-)Milletvekili seçilme yeterliliğine

sahip olmak.

149-1982 anayasasına göre

Cumhurbaşkanının görev süresi 5
yıldır.Bir Cumhurbaşkanı en fazla 2
kez seçilebilir.Ve Cumhurbaşkanı

halk oylamasıyla seçilir.

150-Kimler cumhurbaşkanlığına aday

gösterilebilir :

1-)En az 20 Milletvekili
2-)Siyasi Parti Grupları

3-)Son seçimlerde aldıkları oy oranı
birlikte hesaplandığında % 10 barajını

aşan siyasi partiler ortak aday

gösterebilirler.

151-Cumhurbaşkanının yasama ile ilgili görevleri şunlardır :
1.Gerekli gördüğü taktirde yasama yılının ilk günü meclis açılış

konuşmasını yapar.

2.Gerektiğinde TBMM’yi toplantıya çağırır

3.Kanunları yayınlar

4.Kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ye geri gönderebilir.
5.Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü

taktirde halk oyuna sunar.

6.TBMM seçimlerinin yenilenmesine karar verebilir.

7.Kanunların, khklerin ve tbmm iç tüzüğünün anayasaya aykırı
olduğu gerekçesiyle anayasa mahkemesine iptal davası açabilir.

152-Cumhurbaşkanının yargı ile ilgili görevleri

nelerdir :

1-)Anayasa mahkemesinin 14 üyesini seçer.

2-)Danıştay üyelerini 1⁄4’ini seçer.

3-)Yargıtay Cumh. Baş savcısını ve vekilini seçer.
4-)Ayim ve Askeri Yargıtay üyelerini seçer.

5-)HSYK’ nin 4 üyesini seçer.

6-)Uyuşmazlık mahkemesi üyelerinin bir kısmını

seçer.

153-Cumhurbaşkanının
sorumsuzluğu demek

‘’Cumhurbaşkanının tek başına
yaptığı işlemlerden veya karşı imza
kuralı ile aldığı kararlardan sorumlu

olmaması’’ anlamına gelir.

154-Karşı imza yetkisi

‘’Cumhurbaşkanının başbakan veya
ilgili bir bakanla birlikte imzaladığı

resmi bir belgeden sorumlu

olmaması’’dır.

155-Cumhurbaşkanının sorumluluk
halleri şunlardır : Cumhurbaşkanı
sadece vatana ihanet suçuyla
meclis üye tam sayısının en az
1/3’inin yazılı teklifi ve üye
tamsayısının 3⁄4’ünün kabulüyle
yüce divana sevk edilebilir.

156-Cumhurbaşkanlığı makamının
herhangi bir sebeple boşalması
durumunda Cumhurbaşkanı yerine

TBMM Başkanı vekalet eder.

157-C.B. Görevi şu şartlarda sona erer :
1-)C.B. Süresi olan 5 yılın dolması

2-)C.B. İstifa etmesi

3-)C.B. Ölmesi veya gaipliği
4-)Sağlık sorunları nedeniyle
makamının uzun süre boş kalması
durumunda Cumhurbaşkanlığı görevi

sona erer.

158-Devlet denetleme kurulunun
yetki alanına girmeyen kurumlar

şunlardır :

1-) Silahlı kuvvetler
2-)Yargı organları

159-Yürütme organı

Cumhurbaşkanı ve Bakanlar

Kurulu’ndan oluşur.

160-Bakanları kim atar ve
görevlerine son verebilir :
Cumhurbaşkanı ve başbakan

bakanların hiyerarşik amiri olmayıp

sadece bakanları seçer veya
görevlerine son verilmesini teklif

eder.

161-Bakanlar ile ilgili esaslar şunlardır :Bakanlar,
Başbakan tarafından seçilir, C.B. Tarafından

atanır.Bakanlıkların kurulması,kaldırılması, görev ve
yetkileri kanunla düzenlenir.Herhangi bir sebepten
boşalan bir bakanlığa en geç 15 gün içinde atama
yapılır.İzinli bir bakanın yerine başka bir bakan
vekillik edebilir.Ancak bir bakan en fazla bir bakana
vekillik edebilir.Milletvekili olmayan bakanlar
yasama dokunulmazlığına sahiptir ancak meclis

oturumlarında oy kullanamazlar.

162-TBMM genel seçimlerinden

önce seçimlerin tarafsız
yapılabilmesi için ;
1-)İçişleri Bakanı
2-)Adalet Bakanı

3-)Ulaştırma Bakanı görevinden

istifa eder.

163-45 Gün içinde hükümet
kurulamazsa Cumhurbaşkanının
erken genel seçim kararı vermesi
durumunda Bakanlar Kurulu istifa

eder.

164-Bakanlar kurulunun görevleri şu durumlarda

sona erer :
1-) İstifa

2-)TBMM’den güvenoyu alamama veya

güvensizlik oyu ile düşürülme.

3-)TBMM genel seçimlerinin yapılması

4-)Cumhurbaşkanı tarafından meclis seçimlerinin

yenilenmesine karar verilmesi
5-)Başbakanın görevinin sona ermesi
durumlarında hükümet düşer.

165-1982 Anayasasına göre

Başkomutanlık yetkisi

Cumhurbaşkanına aittir.Savaş
halinde Cumhurbaşkanı adına
Genel kurmay başkanına devredilir.

166-82 Anayasasına göre Genel

kurmay başkanı Bakanlar
Kurulunun teklifi ile

Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

167-1982 anayasasına göre Genel
kurmay başkanı görev ve yetkileri
bakımından Başbakana karşı

sorumludur.

168-Milli güvenlik kurulunun
gündemi Başbakan ve Genel
kurmay başkanının önerileri
dikkate alınarak Cumhurbaşkanı

tarafından belirlenir.

169-Milli güvenlik kurulu 2 ayda bir

olağan bir şekilde toplanır.

170-Milli güvenlik kurulunun

başkanı

Cumhurbaşkanı’dır.Cumhurbaşkanı
olmadığı durumlarda Başbakan

MGK’ye başkanlık eder.

171-Milli Güvenlik kurulu üyeleri şunlardır:

1-) Cumhurbaşkanı
2-)Başbakan

3-)Genel Kurmay Başkanı
4-)Başbakan yardımcıları
5-)Adalet bakanı
6-)Milli savunma bakanı
7-)İçişleri Bakanı
8-)Dış işleri bakanı

9-)Kara-hava-deniz kuvvetleri komutanları ve Jandarma genel

komutanıdır.

Not : Başbakan yardımcıları ve adalet bakanı’da 2001

değişiklikleriyle dahil olmuştur.

172-Cumhurbaşkanı başkanlığında
toplanan bakanlar kurulu 6 aylığına
olağanüstü hal veya sıkıyönetim

ilan edebilir.

173-Cumhurbaşkanı başkanlığında

toplanan bakanlar kurulu

olağanüstü hal veya sıkıyönetim
sürelerini 4 aylığına uzatabilirler.

174-Sıkıyönetimin olağanüstü halden farkı nedir
:Sıkı yönetim olağanüstü hallerden daha vahim

şiddet olaylarında ilan edilir.Ayrıca

sıkıyönetimde olağanüstü halden farklı olarak ;
1)Kolluk (asayiş) görev ve yetkileri askeri

makamlara geçer.

2)Bazı suçlar için sıkıyönetim mahkemeleri

kurulabilir.

3)Sıkıyönetim komutanları Genel kurmaya bağlı

olarak görev yaparlar.

175-Hakimlik ve Savcılık Teminatı:
Hakimler ve savcılar azledilemez,
kendileri istemedikçe 65 yaşından

önce emekli edilemez,
aylık,ödenek ve diğer özlük
haklarından yoksun kılınamazlar.

176-HSYK ’nin 2010 anayasa değişikliği
ile 7 olan asil üye sayısı 22’ye 5 olan

yedek üye sayısı da 12’ye

çıkarılmıştır.Yani toplamda 34 üyesi

vardır.

177-HSYK

*HSYK’nin başkanı adalet

bakanıdır.

*Adalet bakanı müsteşarları da

kurulun doğal üyeleridir.

*Kurul üyeleri 4 yıllığına seçilir ve 4
asil üyesini Cumhurbaşkanı seçer.

178-2010 anayasa değişikliğine
göre HSYK ’nin meslekten çıkarma
cezası kararlarına karşı yargı yolu

açılmıştır.

179-Yüksek yargı organlarının hiyerarşik

sıralaması nasıldır ?
1.Yüksek mahkemeler
2.Anayasa mahkemesi

3.Yargıtay
4.Danıştay
5.Askeri Yargıtay

6.Ayim

7.Uyuşmazlık mahkemesi

180-Anayasa mahkemesinin 11
olan üye sayısı 2010 anayasa
değişikliği ile 17’ye çıkarılmıştır.

181-HSYK üyelerinin görev süresi 4
yıldır.Bir kez görev yapan bir daha

yapabilir.

182-Anayasa mahkemesi üyelerinin

görev süreleri 2010 anayasa
değişikliğine göre 12 yıldır.Bir kez
görev yapan bir daha yapamaz.

183-Anayasa mahkemesinin üyelerini
kim seçer :14 üyeyi Cumhurbaşkanı, 3
üyeyi TBMM seçer.TBMM 34 üyeden
2’sini Sayıştay’dan 1’ini barodaki

avukatlardan seçer.

Dikkat: Anayasa Mahkemesi üyesi
olmak için 45 yaşını doldurmuş olmak

zorunludur.

184-Anayasa mahkemesinin
başkanını anayasa mahkemesi
üyeleri kendi aralarından gizli oyla
ve salt çoğunlukla 4 yıllığına seçer
ve bir kez başkan olan bir daha

başkan olabilir.

185-Anayasa mahkemesinin toplantı ve karar
yeter sayısı ile ilgili hususlar şunlardır:

*Anayasa mahkemesi en az 12 üye ile toplanır ve

kararlarını salt çoğunlukla alır.Ayrıca ;
*Anayasa değişikliğinin iptali
*Siyasi partilerin kapatılması

*Siyasi partilerin devlet yardımından yoksun
bırakılması kararlarını da anayasa mahkemesi

alır.

186-Anayasa Mahkemesinin kararlarının

özellikleri şunlardır:

1.Anayasa mah. Kararları kesindir temyizi

yoktur.

2.İptal kararları gerekçesi yazılmadan

açıklanamaz

3.İptal kararları geçmişe yürütülemez

4.Resmi gazetede yayınlanma ile iptal edilen

işlem yürürlükten kalkar.

187-82 Anayasasına göre kimler yüce divan
sıfatıyla anayasa mahkemesinde yargılanır :

1.Cumhurbaşkanı
2.Başbakan ve bakanlar

3.Yüksek mahkeme başkanı ve üyeleri

4.HSYK üyeleri

5.Sayıştay başkanı ve üyeleri

6.TBMM başkanı, Genel kurmay başkanı ve

kuvvet komutanları.

188-Anayasa mahkemesi denetimi dışında

kalan normlar şunlardır :
1.İnkılap Kanunları

2.Milletlerarası anlaşmalar
3.olağanüstü dönem khkleri
4.Parlemento kararlarıdır.

İstisnaları şunlardır:TBMM iç tüzüğü,yasama

dokunulmazlığının

kaldırılması,milletvekilliğinin düşürülmesidir.

189-Yargıtay üyelerini HSYK seçer.

190-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcı
vekilini Cumhurbaşkanı 4 yıllığına

seçer.

191-Danıştay üyelerinin 1⁄4’ini

Cumhurbaşkanı Geri kalanını HSYK

seçer.

192-Askeri yargıtay üyelerini

Cumhurbaşkanı seçer.

193-Askeri Yargıtay ve Askeri Yüksek
İdare Mahkemesi Başkanları kendi
üyeleri içinden rütbe ve kıdem

sıralamasına göre seçilir.

194-Uyuşmazlık mahkemesinin
görevi : Adli,idari ve askeri yargı
mercileri arasındaki görev ve
hüküm uyuşmazlıklarını kesin
olarak çözmeye yetkilidir.

195-Uyuşmazlık mahkemesi başkanı
Anayasa mahkemesi üyeleri içinden
Anayasa mahkemesi tarafından

seçilerek gönderilir.

196-Sayıştay üyelerini TBMM seçer.

197-Sosyal hayatı düzenleyen

kurallar şunlardır :
1.Din kuralları
2.Görgü kuralları
3.Ahlak kuralları
4.Hukuk kurallarıdır.

198-Sosyal hayatı düzenleyen
kurallardan olan hukuk kuralları
maddi müeyyideli (yaptırımlı)dir.

199-Devlet eliyle düzenlenen sosyal
düzen kuralları 5 tanedir.Bunlar:

1.Ceza
2.Cebri İcra
3.İptal
4.Tazminat
5.Hükümsüzlük

200-Hukukun maddi yaptırımları
arasında yer alan hükümsüzlüğün

türleri şunlardır :

1.Yokluk

2.Nispi ve mutlak butlan
3.Tek taraflı bağlamazlık

201-Bir ülkede yürürlükte olan

yazılı veya yazısız hukuk
kurallarının tümüne
1.Pozitif hukuk
2.Olan hukuk
3.Objektif hukuk

4.Dogmatik hukuk denir.

202-Yetkili bir merci tarafından
konulan ve sadece yazılı hukuk
kurallarını içerek kurallara ;

1.Mevzu hukuk
2.Mevzuat hukuk

3.Konulmuş hukuk denir.

203-Olması gereken hukuk
kurallarına ‘’Doğal hukuk,Tabi
hukuk ya da ideal hukuk’’ denir.

204-Devletin temel kuruluşunu ;

yasama,yürütme ve yargı

organlarını ve bunların birbirleriyle
ya da bireylerle olan ilişkilerini
düzenleyen hukuk dalı ‘’Anayasal

Hukuk’’tur.

205-Mahkemelerin yargı
görevlerini yerine getirirken
uyguladıkları yol ve yöntemlerle
ilgili hukuk kuralları ‘’Yargılama

Hukuku’’ nun konusudur.

206-Özel hukukun temelini oluşturan
ve bir kişinin doğumundan ölümüne
kadar geçen süre içinde kurduğu
ilişkilerin konusu ‘’Medeni Hukuk’’

dalına girer.

207-Yabancı unsur taşıyan özel hukuk
ilişkilerinden doğan uyuşmazlıkların
çözümlenmesinde hangi devletin
kanununun uygulanacağı konuları ve

bu çatışmaların hangi devletin
mahkemesinde çözümleneceğini
içeren kavrama ‘’Kanunların ihtilafı’’

denir.

208-Borçlar hukuku özel hukuk dalı

kapsamındadır.

209-Borçlar hukukuna göre

alacaklının alacağını alabilmesi için
borçluya ait mal varlığına cebri icra
yoluyla el koyabilme yetkisi ve
borçlunun buna katlanmak
zorunda olmasının farkındalığına

‘’Edim’’ denir.

210-Bir kimsenin mal varlığının haklı
bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin

malvarlığı aleyhine çoğalmasına
‘’Sebepsiz Zenginleşmek’’ denir.

211-Medeni kanuna göre bir şey
üzerinde fiilen tasarruf sahibi
olabilmeye ‘’Zilyetlik’’ denir.

212-Kullanıldığında yeni bir
hukuksal ilişkinin doğmasına yol
açan haklara ‘’Kurucu Yenilik

Doğuran Haklar’’ denir.

213-Hak sahibi tarafından

kullanıldığında var olan hukuki bir
durumu ortadan kaldıran haklara
‘’Bozucu Yenilik Doğuran Haklar’’

denir.

214-Hakların kazanılmasında

Subjektif iyi niyet ilkesi geçerliyken,
kullanılmasında objektif iyi niyet

ilkesi geçerlidir.

215-Objektif iyi niyet yani dürüstlük ilkesine uyulması

gereken yerler şunlardır :

1.Hakların kullanılması ve borçların ödenmesinde

2.Sözleşme öncesi müzakerelerde

3.Sözleşmelerin yan yükümlülüklerinin yorumlanmasında
4.Sözleşmelerin içindeki boşlukların doldurulmasında

5.sözleşmenin genel yorumunda

216-Hakların bizzat hak sahibi
tarafından korunması hallerine ;

1.Meşru müdafaa
2.Zaruriyet hali

3.Kuvvet kullanma denir.

217-Medeni kanuna göre gerçek
kişilik sağ ve tam doğumla başlar.

218-Gerçek kişilerin fiil ehliyetine
sahip olabilmeleri için şu şartlar

zorunludur:

1.Ayırt etme yeteneğine sahip

olmalı.

2.Ergin olmalı.
3.Kısıtlı olmamalı.

219-Gerçek kişilerin ergin olma

durumları şunlardır:

1.mahkeme kararı ile yani kazai

rüşt 16.

2.Evlenme yoluyla 17.
3.18 yaşının dolmasıyla.

220-Gerçek kişilerin fiil

ehliyetlerine göre sınıfları nelerdir:

1-Tam ehliyetliler
2-Sınırlı ehliyetliler
3-Sınırlı ehliyetsizler
4-Tam ehliyetsizler

221-Tüzel kişiliğin 3 tane kuruluş

biçimi vardır bunlar :
1.Serbest kuruluş sistemi

2.İzin alma sistemi
3.Tescil sistemidir.

222-Tüzel kişiliğin sona ermesi

2 şekilde olur ;
1.İnfisah [dağılma]
2.Fesih [Dağıtma]