Allah’a dayan, sa’ye sarıl,
hikmete râm ol,
Yol varsa budur, bilmiyorum
başka çıkar yol.
Mehmet Akif ERSOY
Namaz Yüce Allah’ın bildirdiği bütün
dinlerde bulunmaktadır.
Namaz kelimesi Farsça’dır.
Kur’an’da Arapça karşılığı salat’tır.
Türkçe anlamı ise dua etmektir.
Musa’ya ve kardeşine, “Kavminiz
için Mısır’da evler hazırlayın ve
evlerinizi namaz kılınacak yerler
yapın. Namazı kılın” diye vahyettik.
“Mü’minleri müjdele” (Yunus -87)
Kişinin Allah’a karşı olan sevgi,
saygı ve bağlılığının bir ifadesi
olan namaz, insanın Allah ile
iletişiminde önemli rol oynar.
Bir insana namazın farz olması için
şu üç şartın bulunması gerekir:
1) Müslüman olmak,
2) Ergenlik yaşına gelmiş olmak,
3) Akıllı olmak.
Hadis
NAMAZ VAKİTLERİ
Sabaha karşı tan yerinin ağarmaya
başlamasından itibaren güneşin
doğuşuna kadar olan zamandır.
Doğu tarafında ufkun üzerinde
yayılan aydınlığa gerçek aydınlık
anlamına gelen “fecrisâdık” denir. Bu
aydınlığın ufuk üzerine yayılması ile
vakit girer. Oruç için imsak vakti de
bu zamandır.
Güneşin tam tepemize gelip, gölge doğu
tarafına doğru uzamaya başladığı
vakitten itibaren (güneş tepe noktasında
iken mevcut olan gölge hariç ki, buna
“feyizeval” denir.) her şeyin gölgesinin
bir veya iki katı oluncaya kadar devam
eden zamandır. İmam Azam’a göre
gölgenin iki katı kadar, İmam Ebu Yusuf
ve İmam Muhammed’e göre ise bir katı
kadar olduğu zaman sona erer.
Uygulamada imameynin görüşü esas
alınmaktadır.
İmam Ebû Yusuf ve
İmam Muhammed,
İmamıazam Ebû
Hanife’nin
öğrencileridir ve
bunlara
“iki imam” anlamında
“İmameyn” denir.
Öğle namazının vaktinin çıktığı
zamandan, güneşin batışına kadar
olan zamandır.
NAMAZ
Namaz, sancıma ilâç, yanık yerime merhem;
Onsuz, ebedi hayat benim olsa istemem!
N.F. KISAKÜREK
Güneş battıktan sonra başlayıp,
güneşin battığı taraftaki kızıllık
veya ondan sonra gelen beyazlık
kayboluncaya kadar devam eden
zamandır. Kızıllığın kaybolması
diğer üç mezhep imamının ve
imameynin görüşüdür. İmamı
Azam’a göre ise beyazlığın
kaybolmasına kadar devam eder.
Akşam namazının vakti çıktıktan
sonra başlayıp sabah namazının
vakti olan tan yerinin ağarmaya
başlamasına kadar devam eden
zamandır.
PEYGAMBER
Sende insan ve toplum, sende temel ve bina;
Ne getirdin götürdün, bildirdinse âmennâ !…
N.F.KISAKÜREK
Vitir namazının vakti de yatsının
vaktidir. Ancak vitir, yatsı namazı
kılındıktan sonra kılınır.
Cuma’nın vakti, öğle namazının
vaktidir.
Sabahleyin güneş yükselip de
kerahet vakti çıktığı andan
itibaren başlar ve güneşin günün
ortasına vardığı ana kadar (istiva
vakti) devam eder.
Namazların vakitlerinde kılınması
şarttır. Vakti girmeden kılınan namaz
sahih değildir, yeniden kılınması
gerekir.
Farz namazların vakti içinde
kılınmasına edâ, vakti çıktıktan sonra
kılınmasına da kaza denir. Vaktinde
kılınamayan farz ve vacip namazlar
başka vakitlerde kaza edilir. Sünnet
namazlar kaza edilmezler. Yalnız
sabah namazı, öğleye kadar sünneti
ile kaza edilebilir.
HİÇBİR NAMAZ KILINMAYAN
VAKİTLER
1) Güneş doğarken: Güneşin doğmaya
başlamasından itibaren yaklaşık 40
dakika geçinceye kadar olan süre içinde.
2) Güneş zevalde iken: Güneş tam
tepe noktasına gelip de henüz batı
tarafına geçmeden. Yaklaşık 40 dakika.
3) Güneş batarken: Güneşin batma
zamanından yaklaşık 40 dakika
öncesinden güneş batana kadar.
NAMAZ ÇEŞİTLERİ
Farz Namazlar
Vacip olan namazlar
Nafile Namazlar
1) Farzıayın olan namazlar
A) Beş vaktin farzı
B) Cuma namazı
2) Farzıkifâye olan
namaz
Cenaze namazı
1) Vitir namazı
2) Ramazan
bayramı namazı
3) Kurban
bayramı namazı
(Bunlar Sünnet ve
Müstehap namazlardır.)
1) Sünnet Namazlar:
Beş vakit namazın
sünnetleri
2) Müstehap
Namazlar:
Teheccüd namazı,
Kuşluk namazı …
Sünnet namazlar da
1) Sünnetimüekkede,
2) Sünnetigayrımüekkede
olmak üzere ikiye ayrılır:
Sünnetimüekkede olanlar:
Sabah, öğle ve akşam namazlarının
sünnetleri ile yatsı namazının son
sünnetidir.
Sünnetigayrımüekkede olanlar:
İkindinin sünneti ile
yatsının ilk sünnetidir.
Kılınışlarına dikkat
et!
MÜSTEHAP NAMAZLAR
Bunlar beş vakit namaza bağlı
olmayıp diğer zamanlarda sevap
kazanmak maksadıyla fazladan
kılınan namazlardır. Bunlara
“Mendup Namazlar” da denir.
Teheccüd namazı, istihare namazı,
kuşluk namazı, evvabin namazı,
tehiyyatül mescid gibi…
Kitaptan sana vahyedileni
oku, namazı da dosdoğru kıl.
Çünkü namaz, insanı
hayasızlıktan ve kötülükten
alıkoyar. Allah’ı anmak elbette
en büyük ibadettir. Allah
yaptıklarınızı biliyor.
(Ankebut- 45)
- Sizden birinizin kapısı önünde
bir akarsu bulunsa ve o akarsuda
günde beş defa yıkansa, o kişide
kirden bir şey kalır mı?
İşte, beş vakit namaz kılanın
durumu da buna benzer. Allah bu
beş vakit namazla günahları siler.
Dışından Olanlar
1) Hadesten Taharet
2) Necasetten Taharet
3) Setr-i avret
4) İstikbâl-i kıble
5) Vakit
6) Niyet
İçinden olanlar
1) İftitah tekbiri
2) Kıyam
3) Kıraat
4) Rükû
5) Sücut
6) Kâde-i âhire
(Namazın Şartları)
(Namazın rükünleri)
Abdest almak, gerektiği
hallerde gusül abdesti
almak demektir.
Elbisenin, bedenin ve
namaz kılınan yerin
temiz olması demektir.
Namazda giyinik olmak.
DIŞINDAN OLANLAR
(NAMAZIN ŞARTLARI)
Kıbleye yani Ka’be’ye dönmek.
Namaz vaktinin gelmiş olması.
Kılınacak namaza niyet etmek.
İÇİNDEN OLANLAR
(Rükünler)
Başlama tekbiri.
Namazda ayakta durmak.
Kur’an’dan âyetler okumak.
Elleri dizlere koyup yere
paralel biçimde eğilmek.
Namazda alnı yere değdirmek.
Namazdaki son oturuş.
1) Namaza “Allahu Ekber” sözü ile
başlamak,
2) Namazda Fatiha sûresini okumak,
3) Fatiha sûresini farz namazların ilk iki
rekatında, vitir ve nafile namazların her
rekatında okumak,
4) Farz namazların ilk iki rekatında,
vitir ve nafile namazların her rekatında
sûre veya âyet okumak,
5) Fâtiha’yı sûreden önce okumak,
6) Secdede burnu da yere koymak,
7) Üç ve dört rek’atlı namazların ikinci
rek’atında ettehiyyatü’yü okuyacak kadar
oturmak,
8) Birinci ve son oturuşlarda
“Ettehiyyâtü”yü okumak,
9) İki secdeyi birbiri ardınca yapmak,
10) Birinci oturuşta “Ettehiyyâtü”yü
okuduktan sonra gecikmeden üçüncü
rek’ata kalkmak,
11) Vitir namazında kunut tekbirini
almak ve kunut dualarını okumak,
12) Bayram namazlarına mahsus olan
fazla tekbirleri almak,
13) Cemaatle kılındığı zaman, sabah,
akşam, yatsı, Cuma ve bayram
namazlarının birinci ve ikinci
rek’atlarında, teravih namazı ile
Ramazan’da teravihten sonra kılınan
vitir namazının her rek’atında imamın
Fâtiha ve sûreyi açıktan okuması,
14) Öğle ve ikindi namazlarında
bunları içinden okumak,
15) İmama uyan kişinin bu
namazlarda Fâtiha ve sûre okumayarak
susması,
16) Ta’dili erkân: Ayakta iken
dosdoğru, rükûda dümdüz olmak,
(kadınlar biraz meyilli dururlar.)
rükûdan kalkınca iyice doğrulmak ve iki
secde arasında tam oturmak,
17) Namazın sonunda selâm vermek,
18) Namazda yanılırsa sehiv secdesi
yapmak,
19) Namazda secde âyeti okursa
secde etmek.
1) Beş vakit namaz ile Cuma namazı
için ezan ve ikamet erkekler için
sünnettir (kadınlara mekruhtur.),
2) Namazın iftitah tekbirinde, vitir
namazının kunut tekbirinde ve bayram
namazlarının zevait tekbirlerinde elleri
kulakların hizasına kaldırmak. Kadınlar,
parmak uçları omuz hizasına gelecek
şekilde ellerini kaldırırlar,
3) Eller kaldırıldığında parmakları ne
bitişik ne de fazla açık tutmak, yani
normal açıklıkta bulundurmak, ellerin ve
parmakların içi kıbleye karşı gelmek,
4) İmama uyan kimsenin iftitah
tekbirini, imamı geçmemek üzere imamın
tekbirine yakın almak,
5) Kıyamda elleri bağlamak.
Erkekler; sağ elin baş ve küçük
parmakları sol elin bileğini kavramış
olarak ellerini göbek altında bağlarlar.
Kadınlar; sağ el, sol elin üzerinde
olacak şekilde ellerini göğüs üstüne
koyarlar,
6) Kıyamda iki ayağın arasını dört
parmak kadar açık bulundurmak,
7) Sübhaneke okumak,
8) “Eûzübillâhimineşşeytânirracîm”
demek,
9) Her rek’atta Fâtiha’dan önce
“Bismillâhirrahmânirrahîm” demek,
10) Fâtiha’nın sonunda imamın ve ona
uyanların “Âmin” demesi,
11) Sübhaneke, eûzü-Besmele ve
Âmin’i içinden okumak,
12) Rükû’ya varırken “Allahu Ekber”
demek,
13) Rükû’da dizlerini ellerin parmakları
açık olarak tutmak,
kadınlar parmaklarını
açmaz ve dizlerini
tutmazlar, sadece ellerini
dizleri üzerine koyarlar,
14) Rükû’da dizlerini ve dirseklerini dik
tutup bükmemek. Kadınlar ise rükû’da
dizlerini bükerler,
15) Rükû’da arkasını dümdüz yapmak.
Kadınlar arkalarını biraz meyilli
bulundururlar,
16) Başını, sırtı ile bir seviyede
bulundurup yukarıya kaldırmamak ve
aşağıya eğmemek,
Şühedâ gövdesi, bir baksana, dağlar, taşlar…
O rükû olmasa, dünyada eğilmez başlar,
M.A. ERSOY
17) Rükû’da üç kere “Sübhâne
Rabbiyel Azîm” demek,
18) Rükû’dan kalkarken
“Semiallâhu limen hamideh” demek,
19) Rükû’dan doğrulunca “Rabbenâ
lekel hamd” demek,
20) Secdeye varırken yere; önce
dizlerini, sonra ellerini, daha sonra alın
ve burnunu koymak,
21) Secdeden kalkarken önce başını,
sonra ellerini, daha sonra dizleri
üzerine ellerini koyarak dizlerini yerden
kaldırmak,
22) Secdelere varırken ve kalkarken
“Allâhu Ekber” demek,
23) Secdelerde yüzünü iki elleri
arasına almak,
24) Secdelerde üçer kere “Sübhâne
Rabbiyel a’lâ” demek,
25) İki secde arasında oturmak,
26) Otururken sol ayağını yere yayıp
üstüne oturmak ve sağ ayağını dikerek
parmaklarını kıbleye karşı getirmek.
Kadınlar ayaklarını sağ tarafa yatık
olarak çıkarıp sol kalçaları üzerine
otururlar,
27) Ettehiyyâtü’yü içinden okumak,
28) Ettehiyyâtü’nün
kelimeişahadetinde sağ elin şahadet
parmağı ile işaret etmek. “Lâ ilâhe”
derken sağ elin şahadet parmağını
kaldırmak, “illallah” derken de
indirmek,
29) Üç ve dört rek’atlı farzların
üçüncü ve dördüncü rek’atlarında
Fâtiha okumak,
30) Son oturuşta “Allahümme
salli ve bârik dualarını okumak, ve
bunlardan sonra da dua okumak,
31) Selâm verirken önce sağa,
sonra sola başını çevirmek,
32) Selâmda “Esselâmu aleyküm
ve rahmetullah” demek,
33) İmam her iki tarafa selâm
verirken kendisine uyan cemaati ve
hafaza meleklerini selâmlamayı
niyet etmek,
34) Cemaatle namaz kılınması
halinde selâm verirken bu selâmı
cemaat ve imama vermeye niyet
etmek,
35) Tek başına kılan selâmında
melekleri niyet etmek,
36) İmamın sol tarafa selâm
verirken sesini biraz alçaltması,
37) İmama sonradan uyan kimse,
yetişemediği rekatları kılmak için
imamın ikinci selâmını beklemesi.
BEŞ VAKİT NAMAZIN GÜNLÜK DAĞILIMI
SABAH
ÖĞLE
İKİNDİ
AKŞAM
YATSI
İLK
SÜNNET
2
4
4
–
4
FARZ
2
4
4
3
4
SON
SÜNNET
–
2
–
2
2
VİTİR
–
–
–
–
3
TOPLAM
4
10
8
5
13
SABAH NAMAZI (4 REK’AT)
ÖĞLE NAMAZI (10 REK’AT)
İKİNDİ NAMAZI (8 REK’AT)
Birinci rek’at
Niyet
Tekbir
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
2.Rek’ata
kalkış
İkinci rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
salli ve Bârik
- Rek’ata
kalkış
Üçüncü rek’at
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
- Rek’ata
kalkış
Dördüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Son oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
Salli ve Bârik,
Rabbenâ âtina
Selâm.
SÜNNETİ (4 Rek’at)
İKİNDİ NAMAZI (8 REK’AT)
FARZI (4 Rek’at)
Birinci rek’at
Niyet
Tekbir
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
2.Rek’ata
kalkış
İkinci rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Oturuş:
Ettehiyyâtü,
- Rek’ata
kalkış
Üçüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Rükû
Secde
- Rek’ata
kalkış
Dördüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Rükû
Secde
Son oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
Salli ve Bârik,
Rabbenâ âtina
Selâm.
AKŞAM NAMAZI (5 REK’AT)
YATSI NAMAZI (10 REK’AT)
İLK SÜNNETİ (4 Rek’at)
Birinci rek’at
Niyet
Tekbir
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
2.Rek’ata
kalkış
İkinci rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
salli ve Bârik
- Rek’ata
kalkış
Üçüncü rek’at
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
- Rek’ata
kalkış
Dördüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Son oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
Salli ve Bârik,
Rabbenâ âtina
Selâm.
YATSI NAMAZI (10 REK’AT)
FARZI (4 Rek’at)
Birinci rek’at
Niyet
Tekbir
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
2.Rek’ata
kalkış
İkinci rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Oturuş:
Ettehiyyâtü,
- Rek’ata
kalkış
Üçüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Rükû
Secde
- Rek’ata
kalkış
Dördüncü rek’at
Besmele
Fâtiha
Rükû
Secde
Son oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
Salli ve Bârik,
Rabbenâ âtina
Selâm.
YATSI NAMAZI (10 REK’AT)
SON SÜNNETİ (2 Rek’at)
Birinci rek’at
Niyet
Tekbir
Sübhâneke
Eûzü-Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
2.Rek’ata
kalkış
İkinci rek’at
Besmele
Fâtiha
Bir sûre
Rükû
Secde
Son oturuş:
Ettehiyyâtü,
Allahümme
Salli ve Bârik,
Rabbenâ âtinâ
Selâm.
VİTİR NAMAZI (3 REK’AT)
CUMA NAMAZI (10 REK’AT)
İlk sünneti : 4 rek’at.
Öğlenin ilk sünneti gibi kılınır.
Farzı: 2 Rek’at. İmam ile birlikte
cemaatle sadece camiilerde kılınır.
Son sünneti: 4 Rek’at.
İlk sünneti gibi kılır.
İsteyenler “Zuhriâhir” adıyla 4 Rek’at
daha kılarlar. İster sünnet gibi, isterse
de farz gibi kılınabilir.
“Vaktin sünneti” adıyla 2 Rek’at daha
kılınabilir.
CENAZE NAMAZI (4 Tekbir )
- Tekbir
Sübhaneke
duası “ve
celle
senâük”
ibaresi ile
birlikte
okunur.
- Tekbir
Allahümme
salli ve
bârik
duaları
okunur.
- Tekbir
Bilenler cenaze
duasını, bilmeyenler
ise ister rabbenâ
âtina duasını, ister
kunut dualarını,
isterse Fâtiha sûresini
okuyabilirler.
- Tekbir
Sağa ve sola selâm verilir.
SEHİV ve TİLAVET SECDELERİ
Sehiv secdesi, yanılma secdesi
demektir. Namazın farzlarından birinin
geciktirilmesi veya vaciplerinden
birinin terk edilmesi ya da
geciktirilmesinden dolayı yapılan
secdelerdir. Hükmü vaciptir.
Kur’an’da 14 secde âyeti vardır.
Bunlardan birini okuyan veya işiten her
mükellefin tilavet secdesi yapması
gerekir.
NAMAZI BOZAN DURUMLAR
1) Namazda konuşmak,
2) Bir şey yemek, içmek, sakız çiğnemek,
3) Kendisi duyacak kadar gülmek
(Yanındakiler duyacak kadar gülerse
abdest de bozulur.),
4) Selâm vermek, almak, dünya ile ilgili
bir şeyden dolayı ağlamak, ah, of
demek,
5) Dışardan bakana namazda değilmiş
izlenimi verecek şekilde bir işle
uğraşmak.Buna amel-i Kesir denir.
İZLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜR
EDERİM.
Faydalı olması ümidiyle…
AHMET ARSLAN
Beyşehir Teknik ve Endüstri
Meslek Lisesi
Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Öğretmeni
08 NİSAN 2012
YARARLANILAN KAYNAKLAR
1) İslâm İlmihali – Diyanet yayınları
2) İbadetim – Diyanet yayınları
3) Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi 10 – MEB